Kiến nghị đình chỉ cấp mã vùng trồng cây quốc bảo, sau vụ "quay xe" bất ngờ

Phạm Hoàng

(Dân trí) - Liên quan đến lùm xùm sau việc"quay xe" bất ngờ cấp mã vùng trồng cây quốc bảo, đoàn kiểm tra tỉnh Kon Tum đã vào cuộc xác minh và kiến nghị đình chỉ mã số vùng trồng đã cấp.

Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum cho biết đã có báo cáo kết quả kiểm tra về việc cấp mã số vùng trồng sâm Ngọc Linh cho Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Liên quan đến những lùm xùm sau việc "quay xe" bất ngờ cấp mã vùng trồng cây quốc bảo, UBND tỉnh Kon Tum đã yêu cầu Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum, UBND huyện Tu Mơ Rông, UBND xã Ngọk Lây phối hợp với doanh nghiệp để kiểm tra thực địa.

Kiến nghị đình chỉ cấp mã vùng trồng cây quốc bảo, sau vụ quay xe bất ngờ - 1

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp đã chọn huyện Tu Mơ Rông để triển khai dự án trồng sâm Ngọc Linh (Ảnh: Phạm Hoàng).

Tại thời điểm kiểm tra, vùng trồng của công ty đang trồng cây sâm Ngọc Linh. Theo hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng, công ty chưa gửi kèm các chứng minh nguồn gốc giống, các công bố lưu hành giống cây trồng.

Công ty đã xuất trình giấy tờ liên quan nguồn gốc giống cây sâm Ngọc Linh được sử dụng tại vùng trồng và bản tự công bố lưu hành theo quy định.

Tuy nhiên, công ty chưa có minh chứng về tiêu chuẩn áp dụng đối với vùng trồng, thông tin đăng ký chưa đầy đủ; chưa cập nhật thường xuyên các thông tin theo quy định về vụ, chu kỳ thu hoạch, thông tin truy xuất nguồn gốc…

Theo đoàn kiểm tra, cây sâm Ngọc Linh được người dân và doanh nghiệp trồng dưới tán rừng. Tuy nhiên, Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum là đơn vị đầu tiên trồng trong nhà màng, nhà kính.

Phần lớn sâm Ngọc Linh của công ty có nguồn gốc từ nuôi cấy mô tế bào và được trồng trong nhà kính. Đến nay chưa có nghiên cứu đánh giá, khẳng định hiệu quả từ việc áp dụng các phương pháp trên.

Do đó, đoàn kiểm tra kiến nghị Chi cục trưởng Chi cục Nông nghiệp tỉnh đình chỉ sử dụng mã số vùng trồng đã cấp cho Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Bên cạnh đó, công ty cần bổ sung giấy chứng nhận an toàn thực phẩm và các tài liệu liên quan để chứng minh nguồn gốc giống, bản tự công bố lưu hành giống cây trồng, nhật ký canh tác đối với diện tích sản xuất 2,1ha từ năm 2024 tới nay.

Kiến nghị đình chỉ cấp mã vùng trồng cây quốc bảo, sau vụ quay xe bất ngờ - 2

Vườn sâm Ngọc Linh của Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum tại xã Ngọk Lây, huyện Tu Mơ Rông (Ảnh: Chí Anh).

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, chia sẻ: “Huyện luôn mong muốn tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp phát triển các cây dược liệu, đặc biệt là sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp phát triển cần đảm bảo việc khai báo đúng với diện tích thực tế".

Theo ông Mạnh, quá trình chăm sóc, doanh nghiệp cần chọn đúng nguồn giống sâm Ngọc Linh và chăm sóc đúng quy trình để giữ vững thương hiệu quốc bảo. Việc phát triển cũng cần gắn kết và có sự giám sát của chính quyền địa phương để đảm bảo sự minh bạch.

Như Dân trí đã thông tin, Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum đã ban hành hai văn bản có nội dung trái ngược nhau.

Cụ thể, ngày 14/5, Chi cục Nông nghiệp tỉnh Kon Tum có văn bản trả lời Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Tu Mơ Rông về bổ sung hồ sơ đề nghị cấp mã số vùng trồng của Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum là chưa đủ cơ sở để cấp mã số vùng trồng.

Khoảng 15 ngày sau, Chi cục Nông nghiệp lại cấp giấy xác nhận cấp mã số vùng trồng sâm Ngọc Linh cho doanh nghiệp này với diện tích 2,1ha, sản lượng dự kiến 3 tấn.

Sâm Ngọc Linh được mệnh danh là "quốc bảo" của Việt Nam, thường sinh trưởng ở độ cao từ 1.800m, thuộc dãy núi Ngọc Linh của 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam.

Dược liệu quý này đã giúp đồng bào Xơ Đăng ở huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum thoát nghèo.

Huyện Tu Mơ Rông hiện có gần 2.000ha sâm Ngọc Linh, trong đó có 7/11 xã được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý. Được biết, sâm Ngọc Linh hiện có giá 120-260 triệu đồng/kg, mỗi cây giống có giá 300.000 đồng.