Giải pháp "ngăn" trục lợi bảo hiểm thất nghiệp

Dân sinh

(Dân trí) - Chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) hỗ trợ một phần thu nhập cho người lao động khi thất nghiệp, giúp họ sớm quay trở lại thị trường lao động.

Số người trục lợi hưởng trợ cấp thất nghiệp mỗi năm đều giảm
Ông Lã Thanh Tùng, Giám đốc TT DVVL Ninh Bình cho biết, số người tham gia BHTN ở Ninh Bình tăng qua các năm, bình quân hàng năm tăng gần 10%, diện bao phủ BHTN ngày càng được mở rộng.

Giải pháp ngăn trục lợi bảo hiểm thất nghiệp - 1
Người lao động bị thất nghiệp đến Trung tâm DVVL Ninh Bình tư vấn học nghề và việc làm (ảnh Thu Hương)

Tuy nhiên, hiện nay, vẫn còn tình trạng một số lao động chưa tuân thủ các quy định pháp luật về BHTN, có việc làm trong thời gian chờ hưởng trợ cấp thất nghiệp hoặc trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, nhưng không thông báo theo quy định, dẫn đến phải thu hồi.

Từ năm 2010 đến nay, ở Ninh Bình có 392 người phải thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền hơn 1,4 tỷ đồng. Trong năm 2024, có 42 người phải thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền hơn 144 triệu đồng, đã thu hồi được 39 người còn 3 người chưa thu hồi được.

Tất cả các trường hợp chưa thu hồi được Trung tâm đã phối hợp với chính quyền địa phương trực tiếp đến nhà NLĐ để đôn đốc nộp tiền thu hồi, nhưng phần lớn đều là những trường hợp gia đình thực sự rất khó khăn không có hoặc chưa có khả năng nộp tiền thu hồi TCTN.

Ông Tùng cho rằng, việc trục lợi BHTN một phần do Luật chưa có quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc thông báo ngay cho cơ quan lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội về việc có việc làm của người lao động, nên xảy ra trường hợp người lao động đã có việc làm mà vẫn được hưởng BHTN. Người lao động không trung thực, còn gian dối trong việc kê khai hồ sơ hưởng TCTN.

Vì vậy, việc giải quyết thu hồi tiền trợ cấp đối với người lao động thường mất nhiều nguồn lực, thời gian và tồn tại qua nhiều năm. Có trường hợp trục lợi BHTN do Trung tâm DVVL làm phát hiện khi người lao động đến nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp…

Qua thanh tra, kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện có trường hợp người lao động chủ động xin nghỉ việc, hoặc chuyển từ doanh nghiệp này sang đơn vị khác. Phát hiện người lao động có việc làm, được đóng BHXH những vẫn hưởng BHTN mà không thông báo cho Trung tâm DVVL… nhưng sau một thời gian ngắn quay lại, để đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp, song số này không phổ biến...

Lao động vi phạm trục lợi BHTN hầu hết là công nhân làm việc tại các khu công nghiệp vừa và nhỏ, khu chế xuất. Đội ngũ cán bộ nhân sự tại các doanh nghiệp cũng chưa nắm vững quy định về pháp luật lao động, để tư vấn cho người lao động, dẫn tới hướng dẫn và thực hiện chưa đúng quy định, ông Tùng nhấn mạnh.

Nhiều giải pháp ngăn chặn trục lợi bảo hiểm thất nghiệp

Được biết, Ninh Bình là một trong những tỉnh có nhiều giải pháp ngăn chặn trục lợi bảo hiểm thất nghiệp, thực hiện tốt trong công tác này. Vì vậy, số người trục lợi hưởng trợ cấp thất nghiệp đều giảm đáng kể hàng năm.

Ông Lã Thanh Tùng cho biết: “Trong thời gian qua, Ninh Bình tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động trong việc chấp hành chính sách pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp. Chú trọng công tác tư vấn ban đầu về các quy định xử phạt đối với người kê khai sai sự thật nhằm trục lợi bảo hiểm thất nghiệp.

Khi người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng TCTN cán bộ sẽ tư vấn yêu cầu đọc và ký vào bản Cam kết thực hiện đúng các quy định về BHTN nếu thực hiện sai phạm thì sẽ không được bảo lưu số tháng chưa hưởng trợ cấp thất nghiệp và bị xử phạt theo Điều 214 của Bộ luật hình sự năm 2015.

Nhằm giúp người lao động từ đầu đã hiểu rõ các quy định về chính sách BHTN và nếu người lao động muốn đảm bảo quyền lợi của mình khi hưởng TCTN thì phải thực hiện đúng quy định pháp luật.

Hàng tháng, Trung tâm và BHXH tỉnh thực hiện đối chiếu, rà soát trước khi chi trả trợ cấp thất nghiệp nếu cơ quan BHXH phát hiện các trường hợp vừa hưởng TCTN vừa đi làm sẽ dừng chi trả TCTN và thông báo cho Trung tâm Dịch vụ Việc làm thực hiện ban hành Quyết định chấm dứt hưởng TCTN và thu hồi tiền hưởng TCTN sai quy định, ôngTùng cho hay.

Đối với người lao động chưa nộp tiền TCTN bị thu hồi, Trung tâm phối hợp với chính quyền địa phương, đơn vị người lao động đang làm việc để thu hồi số tiền trợ cấp thất nghiệp. Với những giải pháp quyết liệt và sáng tạo "ngăn" trục lợi BHTN, trong những năm qua, số lao động trục lợi BHTN ở Ninh Bình giảm đáng kể theo hàng năm, tạo hiệu ứng tích cực trong công tác này.

Thu Hương