Đến lượt tôm mất giá, nhiều nông dân tỷ phú "treo" ao

Ngành tôm "tỷ đô" gặp khó  

Từ cuối năm ngoái đến nay, kim ngạch xuất khẩu thủy sản liên tục giảm, trong đó có ngành tôm. Trong năm tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm giảm 34% so với cùng kỳ năm ngoái, khi chỉ đạt 1,2 tỷ USD.

Tình hình tiêu thụ đến gần cuối quý II vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc về sức mua lẫn giá cả. Nguyên nhân thứ nhất là do lạm phát, suy thoái toàn cầu khiến người tiêu dùng Mỹ, EU thắt chặt hầu bao.

Bên cạnh đó, các nước như Indonesia, Ecuador thu hoạch tôm sớm, sản lượng tôm nuôi trúng mùa, cả về lượng và kích cỡ tôm lớn, cạnh tranh lớn với tôm Việt Nam. Các nước này cũng cung ứng với giá rẻ hơn tôm Việt Nam từ 1 USD - 2 USD/kg, khiến việc tìm đơn hàng của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm khó khăn.

Dự kiến, phải đến quý III/2023, việc tiêu thụ tôm trong nước sẽ khởi sắc hơn bởi thị trường sẽ vào giai đoạn cao điểm tiêu thụ ở EU, Bắc Mỹ; mùa lễ Tết ở Nhật Bản và sau đó là nhu cầu tập kết hàng cho đợt tiêu thụ cuối năm.

Điệp khúc "được mùa mất giá"

Xuất khẩu tôm gặp khó, giá tôm trong nước cũng lao dốc không phanh trong nhiều tháng qua, vì vậy bà con nuôi tôm một lần nữa lại đối mặt với điệp khúc "được mùa mất giá" khi đang bước vào vụ thu hoạch.

Hiện đang là mùa thu hoạch tôm chính vụ tại ĐBSCL, dù người nuôi trúng mùa nhưng giá tôm lại rất thấp. Người nuôi đang gặp rất nhiều khó khăn, không ít hộ lên kế hoạch không tiếp tục sản xuất.

Ông Phạm Văn Chu - xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu, Bạc Liêu cho biết: "Tôm bây giờ rất rẻ và hiện tại bà con nuôi tôm chúng tôi đang rất là nao núng".

Cụ thể, thương lái thu mua tôm thẻ loại 40 con/kg chỉ còn khoảng 100.000 đồng, giảm đến 60.000 đồng/kg so với thời điểm đầu năm. Tôm thẻ loại 70 con/kg giá cũng thấp, ở mức gần 110.000 đồng.

Anh Nguyễn Trọng Nam - xã Long Điền, Đông Hải, Bạc Liêu - đang cố gắng thu hoạch những ao tôm cuối cùng thả sau Tết Nguyên đán, với một ao nuôi sản lượng ước đạt hơn 4 tấn tôm thương phẩm. Tuy nhiên, anh cho biết với cỡ 40 con/kg thương lái chỉ mua giá 100.000 đồng.

Giá tôm nguyên liệu giảm sâu không chỉ gây bất lợi trực tiếp cho nông dân, mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy một khi nhà nông treo ao, bỏ đầm. Đây cũng là lo lắng chung của các doanh nghiệp chế biến về vấn đề nguyên liệu trong thời gian tới.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep), tôm chế biến sâu vẫn có phân khúc cao trên thị trường và đó là thế mạnh của ngành tôm Việt Nam. Tuy nhiên, về lâu dài sự cạnh tranh của các đối thủ ở phân khúc này sẽ nhiều hơn.

Bởi vậy, ngành tôm Việt Nam chỉ có con đường là làm sao giảm giá thành tôm nuôi; đồng thời các doanh nghiệp tôm nỗ lực tạo ra sản phẩm mới thu hút người tiêu dùng.