Dân sinh
Fica
DTiNewsBộ LĐ-TB&XH tiếp tục bàn về điều chỉnh tuổi nghỉ hưu
(Dân trí) - Chỉ còn 2 ngày nữa (18/1), việc lấy ý kiến về hồ sơ xây dựng Bộ Luật Lao động do Bộ LĐ-TB&XH trưng cầu ý kiến sẽ kết thúc. Câu chuyện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là một trong những tâm điểm “nóng” của bản dự thảo, thu hút sự quan tâm của người lao động.
Thời gian qua, vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu luôn được dư luận quan tâm và đã từng được đặt ra nhiều lần trong quá trình soạn thảo Luật Bình đẳng giới năm 2007, Bộ luật Lao động năm 2012 và Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Trong nội dung dự thảo lần này, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung Lần đưa ra các lý do điều chỉnh trên cơ sở tập hợp nhiều ý kiến đề xuất kiến nghị tăng tuổi nghỉ hưu.
Bốn lý do chính cho đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu là: Nhằm đảm bảo cân đối quỹ hưu trí và tử tuất, nhu cầu làm việc của lao động lớn tuổi còn nhiều, tận dụng kinh nghiệm và chất xám của lao động lớn tuổi, đáp ứng xu hướng của nhiều nước trên thế giới.
Với góc nhìn nhằm đảm bảo cân đối Quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn, đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, nếu tiếp tục giữ nguyên các quy định hiện nay về mức đóng - mức hưởng, thời gian đóng - thời gian hưởng. Hậu quả sẽ khiến Quỹ hưu trí và tử tuất sẽ mất cân đối trong dài hạn.
Theo tính toán của Tổ chức lao động quốc tế thì từ năm 2023, quỹ hưu trí và tử tuất sẽ rơi vào trạng thái thu trong năm không đủ bù chi trong năm, bắt đầu trích từ phần quỹ kết dư để chi trả; từ năm 2034, phần quỹ kết dư được chi trả hết dẫn đến Nhà nước phải bố trí ngân sách để bù đắp.
Cũng theo phân tích của Bộ LĐ-TB&XH, muốn bảo đảm bền vững tài chính của Quỹ, nếu không tăng tuổi nghỉ hưu, thì có 2 cách: Nâng mức đóng của người lao động và doanh nghiệp hoặc giảm mức hưởng lương hưu của người lao động. Tuy nhiên, việc nâng mức đóng sẽ khó vì tăng gánh nặng tài chính của người lao động, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Giảm mức hưởng cũng dẫn đến khó đảm bảo cuộc sống của người hưởng lương hưu.
Vì vậy, phương án được tính đến là đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu để cân bằng giữa thời gian đóng, mức đóng và thời gian hưởng, mức hưởng.
Về tuổi thọ trung bình của dân số cả nước năm 2016 là 73,4 năm, trong đó nam là 70,8 năm, nữ là 76,1 năm; Mặt khác, tuổi hưu trung bình của nam là 54,2 tuổi (Luật Lao động quy định là 60 tuổi) và nữ là 52,6 tuổi (Luật quy định là 55 tuổi).
Điều này có nghĩa là, thời gian hưởng lương hưu không ngắn (trung bình là của nam là 16,6 năm; nữ là 23,5 năm). Trong thực tiễn, nhiều người nghỉ hưu vẫn tiếp tục tham gia lao động, có nhu cầu làm việc thêm, và họ vẫn có đủ sức khỏe tham gia lao động tiếp. Vì vậy, đại diện Bộ LĐ-TB&XH cho rằng việc nâng tuổi nghỉ hưu là có thể thực hiện được.
Ngoài ra, dân số nước ta đang chuyển từ thời kỳ dân số trẻ sang giai đoạn già hóa dân số, trong tương lai thì lực lượng lao động trẻ sẽ thiếu hụt. Việc nâng tuổi nghỉ hưu cũng là chuẩn bị cho tương lai sau này của lực lượng lao động, góp phần tận dụng được nguồn nhân lực cao tuổi nhưng có trình độ, kinh nghiệm trong bối cảnh sức khỏe người lao động càng cải thiện.
Cuối cùng, kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới đã và đang điều chỉnh tăng tuổi hưu để ứng phó với xu hướng già hóa dân số và thiếu hụt lao động, có nước lên tới 67 tuổi.
Hai phương án về tuổi hưu được Bộ LĐ-TB&XH dự kiến
Do còn nhiều ý kiến khác nhau, Bộ LĐ-TB&XH dự kiến đưa ra 2 phương án trong dự thảo Luật Lao động để xin ý kiến, như sau:
Phương án 1 (hiện hành): Tuổi nghỉ hưu của người lao động bình thường làm việc trong điều kiện lao động bình thường là: nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi.
Phương án 2: Tăng tuổi nghỉ hưu kể từ 01/1/2021 và theo lộ trình. Theo đó, tuổi nghỉ hưu của người lao động bình thường làm việc trong điều kiện lao động bình thường là nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. Từ 01/01/2021 cứ mỗi năm tăng thêm 06 tháng cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Hoàng Mạnh
