Xin mở cao tốc BOT ngoài quy hoạch, Bộ giao thông bị yêu cầu giải trình!

(Dân trí) - Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) vừa có công điện hoả tốc gửi Văn phòng Chính phủ yêu cầu giải trình, làm rõ quy mô dự án đầu tư hoàn chỉnh Quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên đáp ứng quy mô cao tốc và đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn theo hình thức hợp đồng xây dựng, kinh doanh, chuyển giao (BOT).

Đáng nói, trong quy hoạch chiều dài tuyến Thái Nguyên - Chợ Mới - Bắc Kạn, điểm cuối cao tốc là Khu Công nghiệp Thanh Bình, không phải là thành phố Bắc Kạn.

Bộ KH&ĐT cho rằng: "Đoạn từ Khu công nghiệp Thanh Bình (thuộc huyện Chợ Mới) - đến TP Bắc Kạn dài khoảng 40km chưa có trong quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam".

Một đoạn cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (ảnh minh hoạ)
Một đoạn cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (ảnh minh hoạ)

Bộ KH&ĐT yêu cầu Bộ GTVT báo cáo Thủ tương Chính phủ về việc điều chỉnh, bổ sung đoạn tuyến cao tốc nói trên vào quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 để có cơ sở nghiên cứu phương án đầu tư đoạn tuyến này theo chỉ đạo của Chính phủ.

Về phương án Bộ GTVT đề xuất chủ đầu tư khi được chọn thực hiện hoàn thiện dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên (có dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn) sẽ phải bỏ thêm hơn 600 tỷ đồng nữa, đây là khoảng kinh phí để thanh toán nợ khối lượng cho nhà thầu dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên. Ngoài ra, chủ đầu tư phải nộp vào ngân sách Nhà nước hơn 2.243 tỷ đồng để thu hồi phần vốn Nhà nước đã bỏ ra để đầu tư xây dựng QL 3 đoạn Hà Nội - Thái Nguyên.

Bộ KH&ĐT đề nghị: Bộ GTVT khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án xây dựng QL 3 mới đoạn Hà Nội - Thái Nguyên để xác định cụ thể phần vốn Nhà nước đã đầu tư, trên cơ sở đó mới căn cứ để xem xét các đề xuất phương án cho chủ đầu tư bỏ thêm kinh phí thanh toán nợ và nộp ngân sách hơn 2.200 tỷ đồng như trên.

Theo Bộ KH&ĐT, so với phương án của Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng năm 2016, phương án mới đưa ra gần đây có thể dẫn đến tăng chi phí, tăng thời gian thu phí của cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên theo hình thức BOT và khiến Nhà nước phải bỏ kinh phí quản lý, bảo trì sau đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.

Thêm nữa, năm 2016 Bộ GTVT đề xuất chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn là 30km, nhưng năm 2017 trong văn bản mới lại đề xuất chiều dài cao tốc trên là 40km. Vì thế, Bộ KH&ĐT yêu cầu Bộ GTVT làm rõ chiều dài đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn để tính toán đầu tư. Ngoài ra, Bộ GTVT cũng chưa có phương án tài chính cụ thể đối với dự án đầu tư hoàn chỉnh cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên như mức phí, lộ trình tăng phí, dự kiến thời gian hoàn vốn...

Được biết tuyến cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã được khánh thành và thông xe vào đầu năm 2014. Đoạn kéo dài đến huyện Chợ Mới - TP. Bắc Kạn đang tìm chủ đầu tư theo hình thức BOT.

Đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn dài hơn 61 km đi qua Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Bắc Kạn, được thiết kế 4 làn xe, tốc độ 100 km/giờ. Tổng mức đầu tư dự án (đoạn Hà Nội - Thái Nguyên) là 8.104 tỷ đồng, trong đó vốn vay ODA của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) hơn 6.000 tỷ đồng, vốn đối ứng của Việt Nam hơn 2.000 tỷ đồng.

Vì hạng mục dự án cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên đã hoàn thành 3 năm trước nên Bộ KH&ĐT yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương phê duyệt quyết toán toàn bộ dự án đầu tư xây dựng QL3 mới Hà Nội - Thái Nguyên để làm điều kiện rà soát lại quy hoạch, quy mô đầu tư đoạn Chợ Mới - Bắc Kạn.

Nguyễn Tuyền