Xem cách Thổ Nhĩ Kỳ huy động vàng trong dân

(Dân trí) - Người dân Thổ Nhĩ Kỳ đang nắm giữ số vàng lên tới 5.000 tấn, trị giá khoảng 302 tỷ USD. Các ngân hàng ở nước này đang tìm cách hút số vàng trên để chuyển đổi thành tiền mặt.

Huy động vàng trong dân: Kinh nghiệm từ Thổ Nhĩ Kỳ
 
Cô Deniz Kalkan, một phụ nữ nội trợ ở thủ đô Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vừa quyết định đem nửa tá tiền xu bằng vàng tích cóp lâu nay đi gửi ở ngân hàng. “Gửi ở ngân hàng an toàn hơn là để ở nhà”, cô Kalkan cho biết.

Không chỉ riêng Kalkan, người dân Thổ Nhĩ Kỳ đang xếp hàng đi gửi vàng ở ngân hàng, hưởng ứng nỗ lực thu hút vốn vàng trong dân mà các nhà băng nước này đang dốc sức thực hiện. Thu hút vàng trong dân được xem là một cách để Thổ Nhĩ Kỳ giải quyết mức thâm hụt cán cân vãng lai lớn thứ nhì thế giới, chỉ sau Mỹ này. Trong năm 2011, thâm hụt cán cân vãng lai của nước này đã vượt mức 77 tỷ USD.

Theo số liệu của Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ, từ đầu năm đến tháng 7 vừa qua, số tài khoản gửi vàng tại các ngân hàng ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng 15%, cao gấp 5 lần tốc độ tăng của số tài khoản gửi tiết kiệm.
 
Cũng từ đầu năm, lượng vàng người dân gửi vào ngân hàng Yapi Kredi Bankasi của Thổ Nhĩ kỳ đã tăng 62%. Còn tại ngân hàng lớn nhất nước này về tài sản là Turkiye Is Bankasi AS, lượng vàng người dân gửi vào tăng 10 lần trong thời gian 2 năm tính đến hết tháng 6 năm nay.

Khi mở tài khoản vàng, khách hàng sẽ có được một lượng tiền mặt tương đương với giá trị của số vàng mà họ giao cho ngân hàng. Khách có thể rút tiền mặt hoặc vay vốn từ ngân hàng. Về phần mình, ngân hàng có thể nắm giữ hoặc bán số vàng tùy theo chiến lược kinh doanh riêng.

Các ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ đang tung ra hàng loạt dịch vụ khác nhau để thu hút người dân gửi vàng. Các ngân hàng Isbank và Turkiye Garanti Bankasi AS - ngân hàng lớn nhất nước này về giá trị vốn hóa - cùng cung cấp các khoản vay bảo đảm bằng vàng. Với dịch vụ này, khách hàng có thể mang nữ trang hoặc tiền xu vàng tới ngân hàng để thế chấp vay vốn. Garanti cũng phát hành thẻ tín dụng dựa trên tài khoản gửi vàng. Ngân hàng này sẽ sớm cho phép khách hàng rút tiết kiệm bằng vàng, thay vì tiền mặt hoặc ngoại tệ.

Ngân hàng Hồi giáo Asya Katilim Bankasi AS thì tổ chức những “ngày vàng” để khách hàng đem tiền xu và nữ trang vàng đến cho các chuyên gia kiểm định. Ngân hàng này cho biết đã thu hút được 3 tấn vàng thông qua những “ngày vàng” như vậy từ tháng 3/2012 đến nay. Số tài khoản tiết kiệm vàng trong ngân hàng này tính đến hết tháng 7 đã tăng 22%.

Người dân Thổ Nhĩ Kỳ có truyền thống tặng tiền xu vàng hoặc nữ trang vàng trong những dịp như đám cưới, sinh nở hay lễ tết. Truyền thống này càng được đẩy mạnh từ một thập kỷ trước khi tỷ lệ lạm phát ở nước này vượt ngưỡng 70%. Giá vàng tăng trong những năm gần đây càng thúc đẩy người dân Thổ Nhĩ Kỳ giữ vàng. Từ đầu năm đến nay, giá vàng giao ngay trên thị trường quốc tế đã tăng gần 9%, tiến tới năm tăng thứ 12 liên tục.

Theo số liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), người dân Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang nắm giữ khoảng 5.000 tấn vàng, giá trị 302 tỷ USD, lớn hơn của GDP của Ireland. Huy động được số vàng này trong dân, Thổ Nhĩ Kỳ có thể giảm được nhập khẩu vàng cũng như vay nợ từ bên ngoài.

Trong 8 tháng đầu năm nay, mức thâm hụt vãng lai của Thổ Nhĩ Kỳ là 59 tỷ USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước nhờ xuất khẩu vàng tăng mạnh sang Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Iran. Trong 8 tháng, lượng vàng mà Thổ Nhĩ Kỳ xuất sang hai nước này đạt kim ngạch 9,2 tỷ USD, so với mức chỉ 645 triệu USD cùng kỳ năm ngoái.

Các mỏ vàng của Thổ Nhĩ Kỳ không sản xuất đủ vàng cho xuất khẩu. Trong 8 tháng đầu năm nay, các mỏ vàng của nước này chỉ khai thác được 25 tấn vàng. Trong khi đó, tính đến cuối tháng 9, Thổ Nhĩ Kỳ đã nhập khẩu tới 109 tấn vàng.

Thu hút vốn vàng cũng sẽ làm gia tăng tỷ lệ tiết kiệm của các hộ gia đình ở Thổ Nhĩ Kỳ vốn đang ở mức thấp nhất trong số các thị trường đang nổi. Theo Ngân hàng Thế giới, tỷ lệ tiết kiệm của các hộ gia đình ở Thổ Nhĩ Kỳ hiện chỉ là 12,7% so với mức 53% của Trung Quốc. Tỷ lệ tiết kiệm tăng sẽ giúp làm giảm áp lực tìm nguồn vốn của các ngân hàng, đồng thời làm gia tăng khả năng cấp vốn vay của các ngân hàng.

“Chúng tôi ủng hộ chủ trương tăng tỷ lệ tiết kiệm trong dân mà Chính phủ đưa ra. Tài khoản vàng sẽ giữ một vị trí quan trọng trong việc này, khi mà tài sản chìm của người dân được đưa vào hệ thống tài chính”, ông Galip Tozge, Phó chủ tịch điều hành mảng ngân hàng tiêu dùng của Akbank ở Istanbul, phát biểu.

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đang có những biện pháp để hỗ trợ các ngân hàng thu hút vốn vàng. Hôm 16/8 vừa rồi, Ngân hàng Trung ương nước này ra quyết định cho phép các ngân hàng tăng tỷ lệ vàng trong dự trữ lên mức 30% từ mức 25% trước đó.

Ngoài ra, các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ còn đang xem xét đưa ra các quy định cho phép người dân mua hoặc bán vàng tại các chi nhánh ngân hàng hoặc chuyển vàng vào các tài khoản khác. Tuy nhiên, kế hoạch này bị các tiệm vàng ở Thổ Nhĩ Kỳ phản đối vì cho rằng, việc ngân hàng mua bán vàng sẽ khiến doanh thu của các tiệm kim hoàn sa sút.
Phương Anh
Theo Bloomberg