Vì sao Nga ngừng cung cấp khí đốt vô thời hạn cho châu Âu?

Nga cho rằng các biện pháp trừng phạt kinh tế do phương Tây áp đặt là nguyên nhân dẫn đến việc đóng cửa vô thời hạn đường ống dẫn khí đốt chính đến châu Âu.

Theo Interfax, nói với báo giới hôm 5/9, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng các vấn đề của đường ống là do các lệnh trừng phạt của phương Tây, bao gồm Đức và Anh, đối với Nga và một số doanh nghiệp của Nga.

Khi được hỏi dòng chảy khí đốt qua đường ống Nord Stream 1 có hoàn toàn phụ thuộc vào các lệnh trừng phạt không và nguồn cung sẽ được nối lại nếu lệnh trừng phạt được dỡ bỏ hoặc nới lỏng, ông Peskov trả lời: "Đương nhiên".

"Chính những biện pháp trừng phạt mà các nước phương Tây đang áp đặt đã khiến cho tình hình trở nên như chúng ta thấy bây giờ", ông Peskov nói.

Những bình luận đến trực tiếp từ Điện Kremlin đó là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy Nga đang tìm cách gây áp lực buộc châu Âu phải dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế, để dòng khí đốt được bơm trở lại trước mùa đông.

Các nhà làm luật châu Âu đã nhiều lần cáo buộc Nga vũ khí hóa xuất khẩu năng lượng nhằm làm tăng giá hàng hóa và gieo rắc sự bất ổn trong khối 27 quốc gia Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, Moscow đã phủ nhận điều này.

Kể từ ngày 31/8, gã khổng lồ năng lượng do nhà nước Nga kiểm soát - Gazprom đã ngừng toàn bộ việc xuất khẩu khí đốt qua đường ống Nord Stream 1 với lý do bảo dưỡng tua bin duy nhất của họ. Tuy nhiên, thay vì trở lại hoạt động sau 3 ngày, Gazprom lại dẫn lý do rò rỉ dầu và thông báo đóng cửa vô thời hạn đường ống này.

Thông báo gây sốc trên được đưa ra trong bối cảnh các cường quốc kinh tế G7 đang ủng hộ đề xuất áp dụng cơ chế giá trần với dầu Nga.

Giới phân tích năng lượng gọi đây là sự leo thang trong nỗ lực gây nỗi đau kinh tế cho châu Âu của Nga. Điện Kremlin đã tuyên bố rằng việc nối lại nguồn cung khí đốt cho châu Âu là phụ thuộc hoàn toàn vào việc châu Âu có dỡ bỏ các lệnh trừng phạt Moscow hay không.

Việc "khóa van" hoàn toàn đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 1, kết nối giữa Nga và Đức qua biển Baltic, đã khiến cho giá khí đốt ở châu Âu tăng vọt. Nhiều lo ngại cho rằng một số quốc gia ở châu Âu có thể phải phân phối năng lượng trong mùa đông tới. Điều này càng làm trầm trọng nguy cơ suy thoái của khu vực.

Gazprom và Siemens Energy

Trong khi đó, nói với Reuters, Phó Giám đốc điều hành Gazprom Vitaly Markelov cho biết dòng khí đốt qua đường ống Nord Stream 1 sẽ không thể tiếp tục cho đến khi Siemens Energy của Đức sửa chữa các thiết bị bị lỗi.

Về phía Siemens Energy, nói với Reuters, công ty cho biết hiện họ không được Gazprom ủy quyền để thực hiện công việc bảo dưỡng tuabin có nghi ngờ bị rò rỉ dầu và đang chờ để được làm công việc này.

Nga đã giảm đáng kể nguồn cung khí đốt cho châu Âu trong những tháng gần đây. Trước khi bị đình chỉ vô thời hạn, lượng khí đốt chảy qua đường ống Nord Stream 1 chỉ còn ở mức 20% khối lượng thỏa thuận.

"Động thái tiếp tục cắt giảm nguồn cung khí đốt cho châu Âu của Nga khi khu vực này đang nỗ lực lấp đầy các kho dự trữ trước khi mùa đông đến là một sự leo thang trong chính sách của Nga trong mấy tháng qua nhằm gây ra nỗi đau kinh tế cho khu vực bằng việc nhiều lần cắt giảm nguồn cung đến Đức - nền kinh tế lớn nhất châu Âu và là khách hàng tiêu thụ khí đốt lớn nhất của Nga", các nhà phân tích tại công ty tư vấn rủi ro Eurasia Group cho biết.

Cuộc chạy đua trước khi mùa đông đến

Các nhà hoạch định chính sách châu Âu hiện đang chạy đua để đảm bảo nguồn cung khí đốt đủ để sưởi ấm cho những tháng mùa đông tới.

Các nhà phân tích năng lượng cho rằng động thái mới nhất của Nga nhằm đình chỉ dòng khí đốt chảy qua đường ống chính tới châu Âu có thể làm trầm trọng những khó khăn, thách thức trong mùa đông.

"Ngành năng lượng châu Âu tiếp tục hứng chịu cú sốc biến động giá và sự không chắc chắn để cân bằng năng lượng trong những mùa đông tới", nhà phân tích của Rystad Energy nói và cho biết giá điện giao ngay ở Tây Âu đã vọt lên mức "không tưởng".

"Động thái mới nhất này đã làm tăng đáng kể nguy cơ châu Âu có thể không nhận được nguồn cung khí đốt qua đường ống Nord Stream 1 trong suốt mùa đông", các chuyên gia của Rystad Energy nhận định.