Trung Quốc đổ 40 tỷ USD xây kênh đào cạnh tranh với Panama

Theo hãng tin AP, dự án khổng lồ nêu trên đã được Ủy ban hạ tầng quốc hội Nicaragua đệ trình lên quốc hội nước này và dự kiến sẽ được thông qua trong ngày hôm nay (13/6). Với việc đảng mặt trận Sandinista của Tổng thống Daniel Ortega chiếm đa số tại quốc hội với 63/92 ghế, khả năng dự án được phê chuẩn là rất cao bởi ông Ortega hậu thuẫn dự án này.

Điều đáng nói là dự án này mới chỉ được tập đoàn Nicaragua Canal Development Investment Co. Ltd. của Trung Quốc bàn thảo với chính phủ Nicaragua hồi tuần trước. Các chuyên gia cho rằng dự án sẽ phải mất 11 năm để hoàn thành, tiêu tốn 40 tỷ USD và cần phải đào một con kênh dài khoảng 200 km, gấp khoảng 3 lần kênh đào Panama.

Những người ủng hộ dự án thì cho rằng nó sẽ giúp tạo ra 40.000 việc làm và tăng gấp đôi GDP bình quân đầu người của quốc gia nghèo khó bậc nhất châu Mỹ La-tinh này. Chính phủ Nicaragua dự kiến cho công ty của Trung Quốc quyền khai thác con kênh này trong vòng 50 năm và có thể gia hạn thêm 50 năm nữa.

Trong khi đó những người chỉ trích dự án thì cho rằng cần phải có thêm nhiều thông tin trước khi đệ trình quốc hội phê chuẩn, bởi vị trí thi công và tác động môi trường của việc xây dựng dòng kênh này chưa được xác định. Các thông tin then chốt khác như nguồn vốn tài trợ hay tỉ lệ chia sẻ lợi nhuận giữa các bên cũng chưa rõ ràng. Một số ý kiến khác thì đặt câu hỏi về tính khả thi của dòng kênh khi nó chỉ cách kênh đào Panama vài trăm km về phía Tây Bắc.

Trong báo cáo nghiên cứu khả thi, có tới 6 lựa chọn khác nhau cho đường đi của dòng kênh. Trong khi đó Ủy ban hạ tầng của quốc hội Nicaragua dù đã duyệt dự án nhưng không chỉ ra sẽ chọn phương án nào.

“Do vẫn chưa có một lộ trình chắc chắn nào, chúng tôi không thể xác định mức độ nghiêm túc của dự án”, Javier Vallejos, nghị sỹ của phe đối lập cho biết. “Việc này giống như cầm đèn chạy trước ô tô”.

Phía công ty có trụ sở tại Hong Kong thì khẳng định: “Đây là một dự án lớn có tiềm năng làm thay đổi thương mại quốc tế, tạo ra lợi ích kinh tế và xã hội lớn cho Nicaragua và các quốc gia láng giềng cũng như cả Mỹ La-tinh”, Ronald Maclean-Abaroa, người phát ngôn của công ty này khẳng định trên website công ty.

Theo dự án này, công ty Nicaragua Canal Development Investment Co. Ltd. sẽ trả cho chính phủ Nicaragua 10 triệu USD/năm trong vòng 10 năm đầu, sau đó sẽ chia sẻ doanh thu từ con kênh, theo tỉ lệ bắt đầu từ mức 1% và tăng dần tới một mức không xác định trong suốt thời gian dự án.

Sau 50 năm được cấp phép, công ty này phải trao trả cho Nicaragua toàn bộ các công trình xây dựng và các hạ tầng tuyến kênh khác.

Trước HK Nicaragua Canal Development Investment Co. Ltd., rất nhiều nhà đầu tư khác từ thế kỷ 19 đến nay đã tìm cách xây dựng kênh đào qua Nicaragua. Trong đó “ông trùm” công nghiệp Mỹ Cornelius Vanderbilt từng được cấp phép triển khai dự án nhưng đã phải hủy ngang vì bất ổn chính trị.

Những nhà đầu tư Mỹ khác sau đó cũng đã nghiên cứu về việc xây dựng kênh qua Nicaragua nhưng cuối cùng lại chọn Panama làm nơi triển khai dự án nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương. Cuối năm tới, Panama sẽ hoàn tất dự án mở rộng dòng kênh trị giá 5,2 tỷ USD để cho phép các tàu lớn hơn đi qua.

Thanh Tùng
Theo AP