Trung Quốc cải cách để "thị trường giữ vai trò quyết định"

Hãng thông tấn Tân Hoa Xã cho biết toàn bộ 204 thành viên chính thức và 169 thành viên dự khuyết của trung ương đảng Cộng Sản Trung Quốc đã tham dự phiên họp toàn thể lần thứ ba.

Theo hãng tin AFP, trước đây những kỳ họp như thế này thường đề ra phương hướng kinh tế của chính phủ mới, nhưng các nhà phân tích đã không đề cao ý nghĩa của những tuyên bố sau hội nghị lần này

“Vấn đề cốt lõi đó là giải quyết một cách hài hòa mối quan hệ giữa chính phủ và thị trường, để cho phép thị trường giữ vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực và chính phủ có vai trò tốt hơn”, Tân Hoa Xã trích thông cáo viết nhưng không cho biết các biện pháp chi tiết.

Trung Quốc sẽ “thúc đẩy cải cách đất đai và để nông dân có nhiều quyền sở hữu đất hơn”, thông cáo viết, bao gồm việc có một thị trường cho đất đai phát triển tại cả các thành phố và nông thôn”.

“Cả lĩnh vực kinh tế công và không phải kinh tế công đều là những thành phần quan trọng của kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, và là những nền tảng cơ bản cho phát triển kinh tế và xã hội”, văn kiện được trích dẫn có đoạn viết.

“Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì vai trò chủ đạo của sở hữu công, thực hiện vai trò dẫn dắt của kinh tế nhà nước, trong khi khuyến khích, hỗ trợ và định hướng lĩnh vực không phải kinh tế công, nâng cao sức sống và tính sáng tạo của lĩnh vực này”.

“Một hệ thống thị trường thống nhất và cởi mở với sự cạnh tranh một cách có trật tự sẽ được xây dựng, để thị trường giữ vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực”, thông báo khẳng định.

Nhưng không có nội dung nào trong thông cáo đề cập tới chính sách một con của Trung Quốc, vốn từng được xem như một vấn đề cần cải cách. Vấn đề hệ thống hộ khẩu, vốn khiến những người nhập cư từ nông thông không được hưởng những phúc lợi ngang bằng như cư dân đô thị cũng chỉ được đề cập một cách không trực diện.

An ninh được thắt chặt bên ngoài khách sạn nơi hội nghị diễn ra

Trong đoạn phim được truyền hình trung ương Trung Quốc phát đi, các thành viên của trung ương đảng Cộng Sản Trung Quốc ngồi tại những dãy bàn dài trong một hội trường lớn và đồng loạt giơ tay biểu quyết.

25 thành viên của Bộ chính trị đảng Cộng Sản Trung Quốc ngồi tại hàng ghế đầu, trong đó Tổng bí thư Tập Cận Bình ngồi ở giữa, phía trước một chiếc búa và liềm khổng lồ cùng 10 lá cờ đỏ.

Một ủy ban nhà nước sẽ được thành lập để “cải thiện các hệ thống và chiến lược để đảm bảo an ninh quốc gia”, Tân Hoa Xã cho biết. Một “nhóm lãnh đạo cải cách sâu” cũng được thành lập.

Thông cáo cũng chỉ ra rằng cần thiết phải “ngăn chặn và chấm dứt một cách hiệu quả các mâu thuẫn xã hội và cải thiện an ninh công cộng”. Dù vậy nội dung này cũng không được phân tích cụ thể hơn.

“Đảng phải thực hiện đầy đủ vai trò then chốt trong việc chỉ đạo toàn bộ tình hình và điều tiết các nỗ lực từ mọi khu vực, và nâng cao sự lãnh đạo và quản lý để đảm bảo thành công của cải cách”, Tân Hoa Xã viết.

Phản ứng trái chiều

Hội nghị toàn thể lần 3 được xem như sẽ đề ra phương hướng cho nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thập niên tới.

Dù vậy, Wang Qinwei, nhà phân tích kinh tế Trung Quốc của công ty Capital Economics có trụ sở tại London cho biết, thông cáo cho thấy vẫn chưa có sự thống nhất về chi tiết của cải cách.

“Nó có tính bảo thủ cao hơn mức kỳ vọng của thị trường”, ông Wang khẳng định với AFP. “Phần về vai trò của thị trường rất chung chung”.

“Thông cáo đề cập một số cải cách, ví dụ như cải cách tài khóa, việc sử dụng đất đô thị - nông thôn, nhưng lời lẽ rất rộng lớn, khiến người ta có cảm giác những sự đồng thuận chắc chắn có thể chưa đạt được”, chuyên gia này nhận định.

Trong khi đó, Louis Kuijs - kinh tế gia trưởng về Trung Quốc tại ngân hàng hoàng gia Scotland tại Hồng Kông nhận định: “Điều lớn nhất bạn có thể nói là họ đang đi đúng hướng. Cho dù một số thuật ngữ là mới, ý tưởng lại không quá mới”.

Theo Bloomberg, trong bản thông cáo dài 5000 chữ, có 59 lần từ “đổi mới’ được nhắc tới, từ “phát triển” là 37 lần, “chủ nghĩa xã hội” 28 lần, trong khi từ “tài chính” chỉ được dùng duy nhất 1 lần.

“Giảm bớt sự háo hức xuống” là tiêu đề của một thông báo từ nhà kinh tế Lu Ting của ngân hàng Bank of America tại Hồng Kông gửi cho các nhà đầu tư. Chuyên gia này cho rằng các nhà đầu tư có thể thất vọng trước những thiếu vắng trong bản thông cáo, cũng như quan điểm của Trung Quốc đối với các doanh nghiệp quốc doanh.

Năm ngoái, doanh thu của 120 công ty dưới sự quản lý của Ủy ban giám sát và quản lý tài sản nhà nước Trung Quốc tương đương 43% GDP. Những “đại gia” trong số này có China National Petroleum Corp – công ty dầu mỏ lớn nhất Trung Quốc và China Mobile Communications Corp. – công ty mẹ của mạng điện thoại di động nhiều người dùng nhất thế giới.

Stephen Green, trưởng bộ phận nghiên cứu về Trung Quốc tại ngân hàng Standard Chartered Plc tại Hồng Kông cho rằng, việc nhắc tới “vai trò quyết định” của thị trường “nghe có vẻ rộng, nhưng nó sẽ đem đến một bầu không khí bao trùm đối với những cải cách chi tiết có tính hỗ trợ thị trường”.