Triều Tiên "chặt đứt" huyết mạch kinh tế với Trung Quốc nhằm chặn Covid-19

Giá trị xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc sang Triều Tiên vào tháng 10 là 253.000 USD, giảm 99% so với tháng 9 trước, theo dữ liệu của hải quan Trung Quốc. Số liệu này còn thấp hơn so với hàng hóa Trung Quốc xuất sang Liechtenstein và Monaco trong tháng 10.

Về cơ bản, khi Triều Tiên không nhập khẩu hàng hóa từ nơi khác, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của nước này. Trước khi Liên Hợp Quốc đưa ra các lệnh trừng phạt sau khi Triều Tiên thử nghiệm chương trình vũ khí hạt nhân vào năm 2016 và 2017, hoạt động ngoại thương của Bình Nhưỡng có sự tham gia tới 90% của Bắc Kinh.

Theo những số liệu hải quan mới, nếu chính xác, cho thấy lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẵn sàng "quay lưng", thậm chí cắt đứt các hoạt động giao thương với Trung Quốc để ngăn chặn Covid-19 có cơ hội xâm nhập vào Triều Tiên, mặc cho quyết định này có thể đặt đất nước vào tình thế thiếu nguồn cung thực phẩm và nhiên liệu.

Dù cho Triều Tiên không công khai thừa nhận hay xác nhận việc giảm hoạt động thương mại và mục đích đại dịch Covid-19 là lời giải thích hợp lý nhất trong thời điểm hiện tại.

Theo nguồn tin từ một nghị sĩ Hàn Quốc, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã ra lệnh xử tử hai quan chức có liên quan đến Covid-19, bao gồm một cán bộ hải quan không tuân thủ các quy tắc phòng chống Covid-19 trong khâu nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc. Triều Tiên không xác nhận thông tin này nhưng nếu đúng thì điều đó cho thấy ông Kim Jong-un thận trọng với Covid-19 như thế nào.

Vào hôm 29/11 vừa qua, truyền thông nhà nước Bình Nhưỡng đưa tin giới chức nước này đang ban hành những biện pháp chống dịch mới và nghiêm ngặt hơn trên toàn quốc. Trong đó có việc tăng số lượng các bốt gác tại cửa khẩu và thắt chặt quy định ra khơi tại các vùng duyên hải. Thậm chí, Triều Tiên còn có lệnh kịp thời "thiêu hủy rác thải trên biển".

Quyết định giảm quy mô nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc ít nhiều cũng ảnh hưởng tới thương mại của nước này. Theo dữ liệu trong tháng 10 từ cục hải quan Bắc Kinh, lượng hàng hóa Triều Tiên nhập khẩu vào Trung Quốc đã giảm 74% so với cùng kỳ năm trước. Động thái này khiến các ngành công nghiệp tại Trung Quốc như sản xuất tóc giả đi tìm nguồn lao động giá rẻ tại nơi khác.

Thông thường, các nhà máy sản xuất tóc giả của Trung Quốc sẽ thuê lao động phổ thông tại Triều Tiên, vận chuyển nguyên liệu thô sang và trả công hoàn thiện sản phẩm cho công nhân Triều Tiên. Tuy nhiên, kể từ khi biên giới hai nước bị đóng cửa từ hồi tháng 1, dòng chảy thương mại này đã dừng lại khiến cho giá cả tăng vọt.

Khi tin tức về Covid-19 bùng lên tại Vũ Hán, Trung Quốc, Triều Tiên là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới đóng cửa biên giới với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, khiến cho mọi ngả đường dẫn vào đất nước này ngay lập tức bị chặn đứng. Truyền thông nhà nước Bình Nhưỡng cũng liên tục nhắc nhở người dân về tầm quan trọng của các biện pháp phòng chống dịch khẩn cấp.

Theo giới chuyên gia, Bình Nhưỡng ngày càng tỏ ra thận trọng hơn với đại dịch vì vị lãnh đạo của Triều Tiên nhận thức được việc nước này sẽ gặp phải rắc rối lớn đến thế nào một khi bị tấn công và nhất là khi thậm chí những hệ thống y tế hàng đầu thế giới đang phải chống chọi một cách khó khăn.

Trên thực tế, cơ sở hạ tầng y tế lạc hậu cũng đang khiến Triều Tiên gặp khó khăn trong việc điều trị những bệnh truyền nhiễm, phổ biến hiện nay là bệnh lao.

Bình Nhưỡng không xác nhận ca Covid-19 nào, nhưng nhiều câu hỏi đặt ra quanh việc làm thế nào mà một căn bệnh truyền nhiễm khiến hơn 62,6 triệu người trên thế giới lây nhiễm và hơn 1,4 triệu người chết lại không thể vào bên trong Triều Tiên.

Evans Revere, cựu trợ lý ngoại trưởng Mỹ về Đông Á và Thái Bình Dương cho rằng, tình hình ở Triều Tiên có vẻ đặc biệt nghiêm trọng vì sự kết hợp của nhiều yếu tố khiến đại dịch ngày càng nghiêm trọng như thời tiết khắc nghiệt, thiếu hụt sản lượng cây trồng, tác động của lệnh trừng phạt quốc tế và cắt đứt thương mại với Trung Quốc.

Đó là những thách thức lớn mà ông Kim phải đối phó khi đất nước đang chuẩn bị cho cuộc họp quan trọng nhất của đảng cầm quyền vào tháng 1, thời điểm dự kiến công bố kế hoạch 5 năm mới.