Tổng quan thị trường vàng trong năm 2008

Giá vàng đầu năm 2008 có lúc vượt 1,9 triệu đồng/chỉ.

Giá vàng thế giới đã khởi động đà tăng mạnh mẽ trong năm 2008 từ mức 833 USD/oz lên tới mức cao kỷ lục là 1.032 USD/oz vào ngày 17/3/2008.

Tuy nhiên, sau đó giá đã nhanh chóng giảm lại và ổn định dưới mức 900 USD/oz trước khi tăng trở lại vào tháng 6/2008 tới mức 988 USD/oz, rồi lại bị bán tháo xuống mức 680 USD/oz hồi tháng 10/2008.

Trong những ngày cuối năm, giá vàng lại có một đợt sóng tăng lên 880 USD/oz. Giá vàng thậm chí không còn tuân theo những quy luật thông thường khi có lúc diễn biến ngược chiều với giá dầu. Tính bình quân năm 2008, giá vàng đã tăng 3,9% so với USD, 5,3% so với EUR và 34,4% so với Bảng Anh.

Tại thị trường vàng trong nước, bức tranh này thậm chí còn sôi động hơn. Năm 2008, Việt Nam vươn lên trở thành một trong những nước đứng đầu về nhập khẩu vàng của thế giới.

Điều này đã góp phần không nhỏ vào thâm hụt cán cân thương mại của Việt Nam, khiến Chính phủ phải cấm nhập khẩu vàng. Cho tới trước thời điểm dừng nhập khẩu vàng thì tổng giá trị nhập khẩu vàng cho năm 2008 là 1,7 tỷ USD (45 tấn), so với tổng giá trị nhập khẩu vàng của cả năm 2007 là 1,6 tỷ USD (70 tấn).

Diễn biến giá vàng trong nước đã trải qua 2 đợt sóng lớn vào tháng 3 và tháng 7 khi vượt qua mức 19 triệu đồng/lượng, sau đó lại giảm mạnh về cuối năm. Theo số liệu từ Ngân hàng ACB, giá vàng SJC trong nước đạt mức cao kỷ lục là 19,35 triệu đồng/lượng vào ngày 17/3/2008 và 15/7/2008, mức thấp nhất là 16,10 triệu đồng/lượng vào ngày 24/10/2008. Tính bình quân cả năm 2008, giá vàng xoay quanh mức 17,64 triệu đồng/lượng.

Mặc dù những đợt sóng tăng giảm khá giống nhau, nhưng diễn biến tâm lý nhà đầu tư cũng đã có sự khác biệt. Nếu như đợt tháng 3, giá vàng càng tăng mạnh, thậm chí cao hơn giá vàng thế giới gần 2 triệu đồng/lượng thì nhà đầu tư trong nước lại đua nhau mua vào.

Nhưng vào những đợt tăng giá sau đó, mặc dù giá vàng vẫn có su hướng tăng, nhưng nhà đầu tư lại có tâm lý bán ra thay vì mua vào. Những thời điểm gần cuối năm, giá vàng thế giới thậm chí có những lúc lại cao hơn giá vàng trong nước cả triệu đồng, nhưng lực mua lại rất yếu.

Năm 2008 cũng là năm đánh dấu sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của các sàn giao dịch vàng, hiện đã hơn 10 sàn giao dịch vàng đã được đi vào hoạt động. Việc ra đời các sàn vàng, cùng với cơn sốt giá đợt đầu năm đã khiến một lượng tiền lớn chảy từ chứng khoán sang. Tuy nhiên, sự khốc liệt của loại hình đầu tư này cũng đã khiến nhiều nhà đầu tư phải trắng tay.

Việc các sàn vàng ra đời ồ ạt nhưng thiếu các quy định pháp lý cụ thể để quản lý sân chơi này đã khiến cho không ít nhà đầu tư chịu thiệt thòi do bị áp đặt các quy định bất lợi. Do giá vàng trên sàn gắn với giá vàng thế giới, nên có thời điểm giá vàng trên sàn giao dịch lại thấp hơn giá vàng vật chất bên ngoài đã giúp cho nhiều nhà đầu tư kiếm được chênh lệch lớn từ việc mua và rút vàng đem ra ngoài bán.

Điều này khiến các sàn giao dịch liên tục phải thay đổi hạn mức rút vàng, gây nhiều tranh cãi. Chỉ đến khi áp dụng mức phí rút vàng tình trạng này mới chấm dứt, lý do đưa ra nhằm hạn chế nhà đầu tư rút vàng là không đủ vàng dự trữ.

Tuy nhiên, khi giá vàng thế giới tăng mạnh, giá vàng trên sàn vượt qua cả giá vàng vật chất, các sàn giao dịch lại áp dụng một mức phí ngược đời hơn là phí nộp vàng. Mức phí này có thời điểm lên tới gần 600 nghìn đồng/lượng.

Nhìn chung kể từ tháng 9 vừa qua, thị trường vàng đã lên xuống khá thất thường trước bối cảnh bất ổn của thị trường tài chính. Triển vọng bức tranh kinh tế khả quan hơn vẫn còn xa, hệ thống tài chính ở các nước phương Tây vẫn chìm trong khó khăn, hơn nữa thị trường vẫn chưa hồi phục niềm tin vào các tài sản tiền mặt.

Vì vậy, chúng ta có thể sẽ chứng kiến nhu cầu vàng tăng mạnh mẽ với tư cách là công cụ đầu tư an toàn cuối cùng và lâu dài nhất.

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới tiếp tục ảm đạm, Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Dominique Strauss-Kahn vừa đưa ra nhận định về viễn cảnh kinh tế thế giới trong năm tới. Theo đó, cuộc khủng hoảng tài chính có thể sẽ còn tồi tệ hơn vào năm 2009 và không một quốc gia nào trên thế giới có thể thoát khỏi sự suy giảm tồi tệ này.

Theo ông Jon Nadler, nhà phân tích cấp cao của Kitco Bullion Dealers Montreal nhận định: Vàng sẽ nhận được lợi lớn nhất trong thời điểm lạm phát và sự bất ổn của thị trường. Ông  Nadler kỳ vọng giá vàng trong năm 2009 sẽ dao động trong biên độ 630 - 980 USD và mức giá trung bình ở khoảng 810 USD.

Giới phân tích nhận định nếu giá vàng kết thúc năm ở trên mức bắt đầu của năm 2008, thì vàng sẽ là một trong vài tài sản bảo toàn giá trị tích cực trong năm nay. Về triển vọng trong năm 2009, vàng có thể được chắp cánh trong bối cảnh khó có cái nhìn lạc quan về triển vọng của đồng USD.

Theo Quang Sơn
Đầu tư Chứng khoán