Tổng cục Hải quan "thúc" Bộ Công Thương về "số phận" Thông tư 20

Trong văn bản do Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh ký, Tổng cục Hải quan dẫn chiếu, trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện quy định tại Luật Đầu tư (ban hành ngày 26/11/2014) việc nhập khẩu xe ô tô chở người loại 9 chỗ trở xuống không thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Tuy nhiên, trong 6 năm qua từ 2011 đến nay, Thông tư số 20/2011/TT-BCT vẫn có hiệu lực thi hành. Trong đó quy định, thương nhân khi làm thủ tục nhập khẩu phải nộp bổ sung 2 chứng từ là: Giấy chỉ định hoặc Giấy ủy quyền của nhà nhập khẩu, nhà phân phối chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó. Thứ hai là giấy chứng cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông Vận tải cấp.

Đối chiếu quy định của Luật Đầu tư được Quốc hội thông qua và Thông tư 20 (Bộ Công Thương ban hành năm 2011), Tổng cục Hải quan khẳng định: Nội dung hướng dẫn tại Thông tư số 20/2011/TT - BCT không phù hợp với quy định tại Luật Đầu tư.

Chính vì vây, Tổng cục Hải quan mong muốn Bộ Công Thương sớm trả lời về việc Thông tư 20/2011/TT-BCT hiện còn hiệu lực hay không để có cơ sở hướng dẫn hải quan các địa phương thống nhất thực hiện chính sách hải quan cho các DN nhập khẩu ô tô từ tháng 7/2016.

Trước đó, theo chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, để hạn chế các rào cản kinh doanh, xây dựng môi trường cạnh tranh, từ ngày 1/7/2016 các Thông tư của các Bộ nếu còn hiệu lực, phù hợp với thực tiễn và đúng luật phải nâng lên Nghị định, chờ Bộ Tư pháp thẩm tra, Chính phủ xem xét phê chuẩn. Nếu qua 1/7/2016 những Thông tư trái luật, không phù hợp với Luật thì phải bãi bỏ.

Theo thông tin mới đây, Bộ Công Thương đã "bê" quy định tại Khoản 1 Thông tư 20 vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực công thương là: Thương nhân nhập khẩu ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống chưa qua sử dụng phải đáp ứng điều kiện: Được chỉ định hoặc ủy quyền bằng văn bản của nhà sản xuất, hãng nhập khẩu, nhà phân phối của hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó. Nếu không phải có hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất kinh doanh.

Tuy không lấy nguyên Thông tư 20 vào Dự thảo Nghị định, song điểm mấu chốt về điều kiện nhập khẩu, kinh doanh xe hơi nhập vẫn giữ nguyên. Điều này theo nhiều chuyên gia kinh tế, luật pháp là không phù hợp với Luật Đầu tư và thực tiễn cuộc sống; đồng thời đề nghị bỏ hẳn Thông tư 20 để phù hợp với Luật Đầu tư 2014 và tinh thần cải cách môi trường kinh doanh của Chính phủ.

Trước đó, trả lời báo Dân Trí, TS Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp Chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: Việc tồn tại quy định Thông tư 20 là trái luật bởi trong 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư 2014, kinh doanh ô tô không có tên trong đó. Như vậy, VCCI kiến nghị Bộ Công Thương cần sớm loại bỏ Thông tư 20 để phù hợp với Luật pháp và tạo điều kiện cho người dân kinh doanh.

Gay gắt hơn, chuyên gia Kinh tế, TS Ngô Trí Long nói: "Đưa ra Thông tư 20, Bộ Công Thương cho rằng để bảo vệ người tiêu dùng và giúp điều tiết được thị trường ô tô và tiêu chuẩn ô tô. Tuy nhiên, khi mua ô tô, người tiêu dùng bỏ "cả đống tiền" thì họ đủ tỉnh táo để lựa chọn sản phẩm nào tốt, sản phẩm nào phù hợp cho mình. Bên cạnh đó, đã qua thời hạn chế nhập khẩu, nhập siêu nặng nề như trước kia, số phận Thông tư 20 cần được quyết định. Thị trường ô tô cần có sự cạnh tranh, lành mạnh về giá”.

Ngoài ra: “Thông tư 20 đưa ra quy định thương nhân nhập khẩu xe phải là chính hãng, hoặc được ủy quyền mới được quyền kinh doanh đã vô tình tạo điều kiện cho các DN vừa sản xuất, lắp ráp xe ô tô vừa là nhà nhập khẩu. Điều này làm giảm tính cạnh tranh, độc quyền giá, khiến xe ô tô tại Việt Nam vẫn được mặc định là tài sản và Việt Nam được xem là ốc đảo về giá và chất lượng xe ô tô", TS Long nói thêm:

Nguyễn Tuyền