Tối ưu hóa chi phí logistics để tăng sức cạnh tranh cho nông sản Việt

Theo Bộ NN & PTNT, tính đến hết tháng 8, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt trên 1,56 tỉ USD, tăng 27% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, xuất khẩu gạo đạt 3,37 triệu tấn, đạt kim ngạch 1,51 tỉ USD, Như vậy, kim ngạch xuất khẩu rau quả nhiều hơn lúa gạo khoảng 50 triệu USD. Trong các loại rau quả, trái cây VN đã xuất khẩu đi nhiều thị trường khó tính, như thanh long, chôm chôm, nhãn, vải thiều đã được thị trường Mỹ cho phép nhập vào. Ngoài ra, các loại như xoài, vú sữa cũng đang được đàm phán để xuất khẩu vào Mỹ.

Khó canh tranh vì chi phí vận tải cao

Ông Nguyễn Hữu Nam, Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu trái cây ở TP.HCM đang khấp khởi mừng vì thị trường Úc đang xem xét mở cửa nhập khẩu trái thanh long của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng như nhiều doanh nghiệp khác, trước cơ hội này, điều ông Nam lo lắng nhất không phải vùng nguyên liệu, hay chất lượng sản phẩm mà : nông sản xuất khẩu phải gánh “ phí Losgistics quá cao”, mất thế cạnh tranh.

Đúng như ông Nam nhận định, trong một báo cáo của Ngân hàng Thế giới vừa công bố, mức chi phí losgistics ở Việt Nam cao hơn Thái Lan 6%, Malaysia 12%, còn so với Singapore thì cao hơn tới 3 lần. Ông Nam cho biết trong tổng số chi phí của chuỗi cung ứng, riêng chi phí vận tải chiếm đến 50%, kho bãi chiếm 30%. Nguyên nhân được cho là do đường sá chưa tốt, việc quy hoạch cảng chưa hợp lý. Về phía doanh nghiệp xuất khẩu, các chuyên gia cũng cho rằng, nhiều công ty lập kế hoạch cân đối giữa lượng hàng và lượng xe chưa tốt, không tối ưu được tuyến vận chuyển nên để tình trạng chạy xe rỗng, tốn chi phí. Hiện tại, vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa giám sát được đội xe bằng công nghệ, ví dụ cách mà các doanh nghiệp thường áp dụng hiện nay là liên tục gọi điện để kiểm tra đội ngũ lái xe đã lấy hàng chưa.

Việc không chủ động tối ưu hóa chi phí losgistics đã làm đội chi phí giá thành, cũng là nguyên nhân làm cho nông sản Việt kém cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.

Giải pháp nào?

Nhiều chuyên gia cho rằng, ngoài những lý do khách quan, các doanh nghiệp xuất khẩu nên chọn và sử dụng dịch vụ những công ty cung cấp dịch vụ logistics chuyên nghiệp để tiết kiệm tối đa chi phí. Đơn cử, nếu doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng dịch vụ của nhà cung cấp dịch vụ logistics đi giao hàng từ nhà vườn hay kho lạnh ra đến cảng sẽ được công ty lập kế hoạch trước và điều động số lượng xe, lộ trình tối ưu nhất, nhằm tiết kiệm thời gian cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Tất cả những việc này được lên kế hoạch rất chi tiết và nhờ sự hỗ trợ của của nhà cung cấp dịch vụ. “Với cách làm như vậy, doanh nghiệp giảm được 30% chi phí so với cách làm dựa vào kinh nghiệm như trước kia”,

Các chuyên gia trong ngành logistics cũng cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam phần lớn chưa quan tâm lắm đến việc giảm chi phí vận tải, chủ yếu tự làm, chưa bài bản nên thường không thể tối ưu hóa được chi phí vận tải. Trong khi đó, nếu thuê được dịch vụ vận tải, sẽ tiết kiệm nhiều chi phí hơn là tự làm, kể cả chi phí cơ hội do nhà xuất khẩu tiết kiệm được thời gia và tận dụng tốt những cơ hội từ thị trường mới.

Xuất phát từ nhu cầu này của thị trường, các doanh nghiệp logistics cũng đang chuyển mình mạnh mẽ để đồng hành với sự phát triển của thị trường nông sản Việt. Công ty Tân Nam Chinh Logistics cho biết đội xe vận tải đường bộ được Tân Nam Chinh đầu tư mạnh mẽ những năm qua với 50 chiếc container hàng lạnh, chủ yếu vận chuyển hàng nông sản, trái cây như thanh long, chuối… Đội xe có khả năng vận tải 15.000-20.000 container mỗi năm, đảm bảo khả năng đáp ứng đầy đủ nhu cầu vận chuyển hàng nông sản trái cây cho khách hàng, ngay cả vào mùa chính vụ và bội thu, với chi phí cạnh tranh nhất.

Ngoài dịch vụ vận chuyển container hàng lạnh bằng đường bộ, Tân Nam Chinh Logistics cũng cung cấp cho các doanh nghiệp dịch vụ vận chuyển container hàng lạnh bằng đường biển (quốc tế và nội địa) và dịch vụ thủ tục hải quan với hàng hóa xuất nhập khẩu là hàng nông sản cần bảo quản bằng container lạnh…, cùng các doanh nghiệp nhanh chóng nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường nội địa cũng như thị trường xuất khẩu.

N. Khánh