“Tình trạng cổ đông thao túng, chi phối ngân hàng đã được kiểm soát”

Báo cáo về tình hình thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII đến năm 2015 liên quan đến hoạt động ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết, sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) đã được xử lý một bước quan trọng.

Theo khẳng định của người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN), sở hữu của các ngân hàng thương mại cổ phần đã minh bạch và đại chúng hơn.

Bên cạnh đó, tình trạng cổ đông/nhóm cổ đông lớn, thao túng, chi phối ngân hàng được xử lý và kiểm soát về cơ bản; các nhóm lợi ích đã giảm dần.

NHNN cho biết, cơ quan này đã tích cực chỉ đạo các TCTD đẩy nhanh tiến độ xử lý các vi phạm về giới hạn sở hữu cổ phần, sở hữu chéo thông qua chuyển nhượng, thoái vốn, sáp nhập, hợp nhất, mua lại hoặc cử người tham gia quản trị, điều hành ngân hàng.

Kết quả, số cặp TCTD sở hữu chéo trực tiếp lẫn nhau đã giảm từ 7 cặp trong năm 2012 xuống chỉ còn 3 cặp hiện nay.

Sở hữu cổ phần trực tiếp lẫn nhau giữa ngân hàng và doanh nghiệp tập trung ở một số ngân hàng thương mại cổ phần cũng đã giảm đáng kể: Tại thời điểm tháng 6/2015 còn 12 cặp sở hữu chéo giữa ngân hàng và doanh nghiệp so với 56 cặp vào thời điểm tháng 6/2012.

Tình trạng một TCTD sở hữu cổ phần tại một số TCTD hoặc một số TCTD sở hữu cổ phần tại một TCTD đã giảm so với thời gian trước đây.

Đồng thời, các TCTD đã tích cực thoái vốn đầu tư tại các doanh nghiệp để tập trung nguồn lực cho hoạt động kinh doanh chính. Tính từ năm 2012 đến tháng 6/2015, các TCTD đã thực hiện thoái vốn ở các doanh nghiệp với tổng số tiền gần 8.800 tỷ đồng.

“Hệ thống quy chế, chính sách an toàn hệ thống ngân hàng, nhất là quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro đã hoàn thiện một bước quan trọng và phù hợp hơn với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa, ngăn chặn nợ xấu gia tăng trong tương lai, hạn chế sở hữu chéo, tình trạng chi phối, thao túng ngân hàng của cổ đông lớn, hạn chế đầu tư vào những lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro như bất động sản, chứng khoán, đồng thời minh bạch hơn hoạt động tín dụng của TCTD” – bản báo cáo cho hay.

Tuy nhiên, tại báo cáo này, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng thừa nhận, sở hữu chéo và đầu tư chéo là vấn đề có tính lịch sử, vì vậy cần có giải pháp xử lý tổng thể, thận trọng và lộ trình phù hợp để từng bước xử lý và kiểm soát, tránh gây xáo trộn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Đây cũng là một trong những khó khăn của quá trình triển khai cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu hiện nay.

Bích Diệp