Thuốc lá lậu “vào mùa”

Vạch mặt các nhóm buôn lậu mặt hàng “bán khói lấy tiền”

Vào mỗi dịp cuối năm, nạn buôn lậu thuốc lá điếu từ các tỉnh Tây Nam Bộ và các tỉnh giáp ranh TPHCM nóng hơn bao giờ hết. Liên tiếp nhiều chuyên án được Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (389), Cảnh sát kinh tế cùng nhiều lực lượng địa phương phối hợp triệt phá các đường dây buôn bán thuốc lá lậu cực lớn với hàng ngàn cây thuốc được thu giữ, tiêu hủy. Những đầu nậu có “số” cũng bị tạm giữ để điều tra và từ những vụ án này đã vạch trần chiêu thức làm ăn gian xảo của các “trùm” thuốc lá lậu.

Điển hình là đường dây buôn bán thuốc lá lậu cực lớn do Nguyễn Văn Tới (42 tuổi, ngụ xã Mỹ Quý Tây, H.Đức Huệ, Long An) cầm đầu đã bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (C46), Bộ Công an phối hợp tổ công tác của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia triệt phá, thu được 52.000 gói thuốc lá ngoại, 22 chiếc xe máy và 2 xuồng máy cao tốc dùng để vận chuyển thuốc lá.

Mới đây, Công an TPHCM phối hợp với công an huyện Bình Chánh đồng loạt ập vào 4 căn nhà thuộc địa bàn ấp 5 (xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh) bắt quả tang Nguyễn Văn Sơn (32 tuổi, quê Cần Thơ) đang vận chuyển thuốc lá nhập lậu. Khám xét tại 4 địa điểm trên, lực lượng chức năng thu giữ tổng cộng gần 40.000 gói thuốc lá điếu được cất giấu tinh vi phía sau vườn.

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, các điểm tập kết thuốc lá lậu thường ở vị trí “đắc địa” nằm giáp ranh huyện Trảng Bàng (Tây Ninh) và khu vực Lộc Giang của huyện Đức Hòa (tỉnh Long An). Sau khi tập kết thuốc lá lậu từ biên giới về, các “đầu nậu” phân cho hàng trăm “nài” chuyển bằng xe máy đổ bộ đến các điểm tiêu thụ bằng đường ĐT787 ra đường Xuyên Á để về Phước Thạnh hoặc theo tỉnh lộ 7 về Phước Thạnh, chỉ cần phát hiện có người đeo bám, “nài” xe lập tức chuyển hàng sang Trảng Bàng hoặc Đức Hòa...

Khi “sơ đồ” vận chuyển thuốc lá lậu được vạch ra, các “ông trùm” sẽ thực hiện bước tiếp theo là “tuyển nài”. Trong quy trình hoạt động của các nhóm buôn lậu mặt hàng “bán khói lấy tiền” này, “nài” thuốc lá từ lâu đã là mắt xích không thể thiếu. Do cơ quan chức năng truy bắt quyết liệt, các đầu nậu thuốc lá đã sử dụng những thanh thiếu niên liều lĩnh và không có công ăn việc làm ổn định điều khiển các loại xe máy đã "độ lại" động cơ để chở hàng vào thành phố.

Thực tế cho thấy, tình hình buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá nhập lậu vẫn diễn biến phức tạp. Thuốc lá nhập lậu chủ yếu qua khu vực biên giới của các tỉnh Long An, Tây Ninh vận chuyển về TPHCM tiêu thụ. Các đối tượng buôn lậu bằng nhiều phương thức, thủ đoạn rất tinh vi để vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu liên tục, bất kể ngày hay đêm. Các “nài xe” chở thuốc lá lậu thường là dân địa phương, thông thạo địa hình, sử dụng các phương tiện chạy tốc độ cao, vận chuyển nhỏ lẻ nhằm tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chế tài nghiêm khắc có đẩy lùi được thuốc lá lậu?

Các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu diễn ra phức tạp trên cả nước tại các địa bàn Tây Ninh, An Giang, Long An, Đồng Tháp, Kiên Giang.... Hiện nay, thuốc lá lậu chiếm 20% thị phần thuốc lá trong nước (trong đó chỉ riêng thuốc lá Jet và Hero chiếm tỉ trọng đến 85%). Thuốc lá lậu làm thất thoát ngân sách 8.000 tỉ đồng và làm mất việc làm của 5 triệu lao động nông nghiệp hàng năm.

Rất nhiều nguyên nhân được cơ quan chức năng đưa ra để lý giải việc thuốc lá lậu lộng hành. Trong đó, đa số các ý kiến cho rằng việc buôn bán thuốc lá lậu dễ dàng kiếm được lợi nhuận “khủng” trong khi chế tài xử lý vi phạm quá nhẹ.

Nhằm chấn chỉnh thị trường bát nháo và “nhờn thuốc” của tình trạng buôn bán thuốc lá lậu, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 124/2015/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Ngày có hiệu lực của Nghị định sửa đổi, bổ sung tính từ 5/1/2016.

Trong đó, nổi bật là thông tin sửa đổi ở Điều 25, thể hiện việc tăng cường mức xử phạt về hành vi vi phạm về buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, giao nhận hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

Theo đó, hành vi buôn bán hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng từ 500 bao trở lên thì người có thẩm quyền đang thụ lý vụ việc phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự để truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Điều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng có quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì phạt tiền từ 70 triệu đồng đến 100 triệu đồng. Ngoài ra, ở điểm b, khoản 4, Điều 26, nghị định mới cũng qui định, tịch thu phương tiện vận tải được sử dụng để vận chuyển nguyên liệu thuốc lá nhập lậu trong trường hợp tang vật số lượng từ 2.000kg trở lên.

Không chỉ gây tổn thất lớn về kinh tế, thuốc lá lậu (chủ yếu Jet và Hero) còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người tiêu dùng do chứa các chất độc hại với hàm lượng cao vượt mức kiểm soát. Trong quá trình sản xuất và chất lượng không đảm bảo do quá trình vận chuyển, lưu trữ trong điều kiện trái phép và mất vệ sinh.

Theo các kết quả khảo sát của Viện kinh tế kỹ thuật thuốc lá Việt Nam, khi phân tích đánh giá chất lượng và sự an toàn của các sản phẩm thuốc lá nhập lậu cho thấy: Hai mẫu thuốc lá JET và Hero nhập lậu hiện nay đều có chứa các chất độc hại, đặc biệt nguy hiểm thuộc nhóm Coumarin được người sản xuất chủ động đưa vào sợi thuốc lá trong quá sản xuất.

Coumarin là một trong những thành phần phổ biến được tìm thấy trong thuốc diệt chuột. Chất độc diệt chuột Coumarin cùng các chất độc hại khác với hàm lượng cao trong thuốc lá lậu Jet/Hero gây ảnh hưởng nghiêm trọng trọng sức khỏe nam khoa, gây yếu sinh lý, vô sinh.

Trung Kiên