Thúc đẩy tài chính số toàn diện ở Việt Nam

Tài chính toàn diện là vấn đề cấp thiết giúp cải thiện mức an sinh xã hội, đặc biệt cho người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương trong nền kinh tế. Tài chính toàn diện cũng thúc đẩy tiết kiệm và đầu tư, tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn và dài hạn.

Việc gia tăng các hình thức tiếp cận của các đối tượng nói trên với các dịch vụ tài chính, như thanh toán, tiết kiệm, bảo hiểm, tín dụng,… chính là giải pháp hỗ trợ người dân kiểm soát tài chính tốt hơn, mang lại mức sống cao hơn cho bản thân và gia đình, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo.

Chiến lược tài chính quốc gia đến năm 2025 và định hướng năm 2030, đặt ra mục tiêu tổng quát: Mọi người dân và doanh nghiệp đều được tiếp cận và sử dụng an toàn, thuận tiện các sản phẩm, dịch vụ tài chính phù hợp nhu cầu, với chi phí hợp lý, do các tổ chức được cấp phép cung ứng một cách có trách nhiệm và bền vững.

Đến cuối năm 2025, ít nhất 80% người trưởng thành có tài khoản giao dịch tại ngân hàng hoặc các tổ chức được phép khác; tiến tới mục tiêu mỗi người trưởng thành có ít nhất một tài khoản giao dịch tại ngân hàng hoặc các tổ chức được phép khác vào năm 2030; ít nhất 50% tổng số xã có điểm cung ứng dịch vụ tài chính; ít nhất 25 - 30% người trưởng thành gửi tiết kiệm tại tổ chức tín dụng; số lượng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt đạt tốc độ tăng 20-25% hàng năm...

Không giống với các quốc gia phát triển, các quốc gia đang phát triển như Việt Nam gặp phải nhiều thách thức và khó khăn hơn khi triển khai tài chính toàn diện bởi sự thiếu hụt nguồn lực tài chính, kết cấu hạ tầng và các rào cản về tiếp cận dịch vụ tài chính. Nhiều người dân, đặc biệt tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, khó khăn khi tiếp cận được các dịch vụ tài chính cơ bản, như tài khoản ngân hàng, bảo hiểm, vay vốn để kinh doanh…

Dẫu vậy, với sự nỗ lực của Chính phủ và các doanh nghiệp, nhất là nhóm các tổ chức tín dụng, fintech và các doanh nghiệp sở hữu hệ sinh thái tài chính, Việt Nam đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ về độ phủ của các hình thức tài chính hiện đại trong nền kinh tế.

Từ năm 2017 đến năm 2022, WB ghi nhận mức tăng gấp đôi của Việt Nam về tỷ lệ người dân sử dụng tài khoản và dịch vụ tài chính, từ 30,8% lên 56,3%. Năm 2023, theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hơn 87% số người trưởng thành đã có tài khoản thanh toán tại ngân hàng và các tổ chức được phép khác, vượt mục tiêu đặt ra trong chiến lược.

Hệ thống ngân hàng thương mại là lực lượng đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số dịch vụ tài chính. Cùng với đó, các đơn vị cung cấp giải pháp ứng dụng công nghệ vào dịch vụ tài chính vừa hỗ trợ, vừa tạo sức ép thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính-ngân hàng. Nhờ sự tăng trưởng nhanh ở cả số lượng kênh cung ứng dịch vụ và tốc độ chuyển đổi số, tỷ lệ người trưởng thành tiếp cận dịch vụ tài chính hiện đại đã tăng mạnh.

So với cùng kỳ năm 2022, năm 2023 số lượng tài khoản thanh toán của cá nhân tăng 21,8%; số lượng thẻ ngân hàng đang lưu hành tăng khoảng 1,27%. Thanh toán qua thẻ, Internet, điện thoại di động cũng tăng tương ứng 11,6%, 54,77%, 59,86% về số lượng và 17,72%, 6,50%, 12,73% về giá trị giao dịch; thanh toán bằng QR Code đã được các ngân hàng triển khai mạnh mẽ với số lượng đạt 262,87 triệu giao dịch và 191.930 tỷ đồng.

Trên thực tế, sự hiểu biết và khả năng sử dụng công nghệ của người dân là một trong những yếu tố thúc đẩy niềm tin của họ khi sử dụng các dịch vụ tài chính số. Do đó, phát triển công nghệ là một trong những chiến lược đổi mới của các tổ chức tài chính để cạnh tranh và tăng cường sử dụng dịch vụ tài chính, thúc đẩy cải tiến hiệu suất và tạo cảm giác hài lòng cho người dùng công nghệ tài chính.

Các dịch vụ ngân hàng số, đặc biệt là dịch vụ tài chính trên điện thoại di động phù hợp, đã mang đến những tiện ích vượt trội cho khách hàng, đóng góp vào thực hiện các mục tiêu của chuyển đổi số quốc gia, xóa nhòa "rào cản" thu nhập, chi phí và khoảng cách địa lý, giúp người dân được thụ hưởng thành quả của tăng trưởng và không để ai bị bỏ lại phía sau.