"Thu nhầm còn hơn bỏ sót"?!

Ngày 9/5, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã chủ trì cuộc đối thoại giữa đại diện của Tổng cục Hải quan - Phó tổng cục trưởng Đặng Thị Bình An với hàng chục doanh nghiệp về vấn đề này.

Ông Bùi Huy Thức - Giám đốc chi nhánh Công ty Xuất nhập khẩu thiết bị toàn bộ và kỹ thuật tại Hải Phòng cho biết: "Chi nhánh chúng tôi đã nhập 45 chiếc xe nguyên chiếc 5-8 chỗ ngồi từ cuối năm 2004 và đầu năm 2005 qua cửa khẩu cảng Hải Phòng. Hải quan đã thông báo chính thức là chúng tôi đã nộp thuế đầy đủ và được cấp giấy chứng nhận nguồn gốc xe. Xe cũng đã bán hết và được quyết toán. Nhưng sau đó, kể từ ngày 4/4/2005, Cục Hải quan Hải Phòng liên tục ra các thông báo kết quả tham vấn giá tính thuế, bác bỏ các trị giá khai báo của chúng tôi và các đơn vị Hải quan Hải Phòng, Chi cục Hải quan Hưng Yên, sau đó ra các quyết định điều chỉnh tăng thuế với số tiền gần 13 tỉ đồng".

Không thể đánh đồng một giá

Một số công ty khác cũng phản ánh tình trạng tương tự và cho biết, nếu thực hiện đúng yêu cầu của Tổng cục Hải quan, mỗi doanh nghiệp phải nộp thêm từ vài tỉ đến hàng chục tỉ đồng, trong khi lợi nhuận nhập một chiếc xe ô tô trung bình chỉ đạt 500 USD/chiếc.

Được biết, theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, các cơ sở để xem xét quyết định tham vấn là: trị giá khai báo thấp hơn 90% mức giá chào bán công khai trên mạng Internet hoặc giá trên thư chào công khai (quy về cùng điều kiện thương mại), giá trị khai báo thấp hơn 90% giá bán hàng hóa đó sang một nước thứ 3, trị giá khai báo thấp hơn 90% mức giá kiểm tra trong Danh mục dữ liệu giá hiện hành của Tổng cục Hải quan hay thấp hơn giá bán trên thị trường nội địa sau khi trừ đi thuế và các chi phí phát sinh sau nhập khẩu...

Tại cuộc họp, các doanh nghiệp đều lần lượt phê phán cách tính này. Ông Nguyễn Anh Dũng, đại diện Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ, Bộ Công nghiệp nói: "Nếu hải quan tham khảo và áp dụng giá trên mạng thì rất vô lý vì  trên mạng có giá của đại lý cấp 1, cấp 2 hay cấp 3; giá xuất xưởng hay giá bán lẻ cũng rất khác nhau".

Ông Dũng cũng nhận xét: "Dường như giá của xe tùy thuộc vào doanh nghiệp chọn cửa khẩu nào để mở tờ khai", vì theo ông, một mức giá xe nào đó không được chấp nhận ở Hải Phòng nhưng lại được chấp nhận ở Hải quan Nghệ An. 

Ông Phạm Vũ Đức - Giám đốc Công ty TNHH Đức Hòa (Hà Nội) nói: "Riêng một loại ô tô thì giá rất khác nhau tùy theo thiết bị nội thất của nó. Với loại xe Toyota Land Cruiser, xe có phụ kiện đi kèm và không có phụ kiện đi kèm hoặc có những chất lượng khác nhau thì giá đã rất xa. Không thể đánh đồng một giá như hải quan tính được".

Ông Phạm Sơn Động - Giám đốc Công ty TNHH Minh Đạo cho biết, với công ty ông thì trong việc tính giá, hải quan "không hề phân biệt loại xe sử dụng nhiên liệu chạy xăng hay chạy dầu trong khi có sự khác biệt giá lớn giữa các loại xe này".

Lý lẽ của hải quan

Trả lời các ý kiến trên, bà Đặng Thị Bình An - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan khẳng định rằng, kể từ tháng 10/2004, ngành hải quan đã không sử dụng bảng giá tối thiểu để xem xét mà dựa theo điều 7 của Hiệp định chung về thuế quan và thương mại (GATT), xem xét giá tính thuế nhập khẩu theo giá thực tế giao dịch trên môi trường cạnh tranh bình thường.

Về thời gian tính thuế, theo bà An thì hải quan có quyền xem xét lại trong thời hạn 5 năm chứ không phải 5 ngày nếu phát hiện có gian lận về thuế, có sự không chính xác trong kê khai, tính thuế...

Theo bà An, những mức giá mà cơ quan hải quan đã đưa ra, yêu cầu doanh nghiệp nộp thuế là "có căn cứ" trên cơ sở những thông tin thu thập được từ Cục Cảnh sát kinh tế, từ mức giá bán của các hãng sản xuất, kinh doanh ở các nước hoặc trên thị trường nội địa...

Bà An cam kết: "Sau này chúng tôi sẽ mời các doanh nghiệp và đưa các chứng cớ ra. Còn nếu các anh mua đúng giá, chúng tôi sẽ trả lại tiền thuế và cả tiền lãi ngân hàng". Bà An còn mạnh mẽ nói: "Nếu chỉ đạo sai chúng tôi cũng mất chức. Còn nếu các anh chứng minh được giá của các anh đúng thì không phải sợ gì cả".

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Khánh Ngọc - trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam - các nguyên tắc của WTO, của Hiệp định GATT về nhập khẩu đều cấm tuyệt đối sử dụng biểu giá tính thuế nhập khẩu, không chấp nhận việc dựa vào mức giá ở nước xuất, nhập khẩu để  tính thuế; và nhất là hải quan phải giữ bí mật thông tin về việc nhập khẩu của người kê khai...

Thế nhưng bà Đặng Thị Bình An lại nói rằng, Hải quan Việt Nam đang đàm phán với hải quan các nước để có thông tin về giá nhập khẩu của các doanh nghiệp, và coi đó là căn cứ truy thu thuế (?).

Theo Thanh niên