Thiếu nước, dự án NSRP sẽ phát sinh thiệt hại khoảng 20 triệu USD mỗi ngày

“Nóng” về nguồn cấp nước

Theo quy hoạch chung, Khu kinh tế (KKT) Nghi Sơn (18.600 ha) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tổng nhu cầu cấp nước đến năm 2015 là 80.000 m3/ngày đêm; đến năm 2015 là 140.000 m3/ngày đêm. Hiện nay, KKT Nghi Sơn đã được Thủ tướng cho phép mở rộng lên 106.000 ha, nên nhu cầu nước sẽ rất lớn.

Cam kết của Chính phủ Việt Nam đối với việc cấp nước cho Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn (GGU) là Chính phủ bảo đảm việc cung cấp các công trình cơ sở hạ tầng và các quyền của các bên nước ngoài bao gồm: Chuẩn bị mặt bằng; các công trình cơ sở hạ tầng (đường, cảng, cấp điện, cấp nước, thoát nước, đổ thải, bảo trì); công trình biển.

Theo đó, Chính phủ sẽ thu sếp để có sẵn một hệ thống cung cấp nước đã qua xử lý tại mặt bằng và nguồn cung cấp nước ổn định có khả năng cung cấp tối đa 15.000 m3/ngày đêm từ cuối tháng 12/2012 đến cuối tháng 12/2014 và 30.000 m3/ngày đêm từ đầu tháng 1/2015 trở đi.

Chính phủ giao UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục chỉ đạo doanh nghiệp cung cấp nước sạch đến hàng rào Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn (dự án NSRP), hoàn thành trước tháng 4/2010.

Nếu việc cấp nước không được đảm bảo theo bản GGU và NSRP phải dừng vận hành vì lý do thiếu nước thì dự án NSRP sẽ phát sinh thiệt hại về doanh thu khoảng 20 triệu USD mỗi ngày. Vì đây là những thiệt hại phát sinh cam kế theo bản GGU không được thực hiện nên Chính phủ sẽ chịu trách nhiệm. Khi đó vấn đề khởi phát trách nhiệm bảo lãnh của Chính phủ theo GGU sẽ xảy ra và tỉnh Thanh Hóa phải chịu trách nhiệm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1370/TTg -KTN ngày 21/8/2008.

Năm 2007, UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận cho Công ty TNHH xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Bình Minh (Cty Bình Minh) làm chủ đầu tư dự án cấp nước với tổng công suất 90.000 m3/ngày đêm, chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn một có công suất 30.000 m3/ngày đêm; giai đoạn 2 có công suất là 60.000 m3/ngày đêm, tổng vốn đầu tư 762,5 tỷ đồng. Thời gian thực hiện giai đoạn một hoàn thành vào tháng 3/2010; giai đoạn 2 thực hiện từ 2015 - 2025 (chia làm 2 đợt, đợt một thực hiện năm 2015-2020, đợt 2 thực hiện năm 2020-2025).

Hiện nay, Cty Bình Minh đã hoàn thành giai đoạn một (2007-2010) và đưa vào vận hành cung, cấp nước cho các dự án công nghiệp và nhân dân trong KKT Nghi Sơn với công suất 30.000 m3/ngày đêm. Cty Bình Minh đang tiếp tục triển khai xây dựng giai đoạn 2015-2020 của dự án (chưa được cấp giấy phép xây dựng và đánh giá tác động môi trường chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt).

Trong khi đó, dự kiến đến hết năm 2016, các dự án công nghiệp trong KKT Nghi Sơn cần 45.000 m3 nước sạch/ngày đêm. Trong đó, nhu cầu của dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn là 30.000 m3/ngày đêm. Nhưng các hệ thống cấp nước hiện có không đáp ứng nhu cầu của các dự án.

Chấp thuận thêm nhà đầu tư mới

Được biết, nguồn nước thô cung cấp cho nhà máy nước Bình Minh được lấy từ hồ Đồng Chùa thông qua hợp đồng với Công ty cổ phần & Công ty TNHH MTV Sông Chu (Cty Sông Chu). Tuy nhiên, dự án cấp nước giai đoạn 2 do Cty Sông Chu làm chủ đầu tư bằng vốn vay ADB đã được UBND tỉnh cho dừng triển khai do không đáp ứng được tiến độ cấp nước phục vụ giai đoạn chạy thử và vận hành thương mại của dự án NSRP.

Trong thời gian qua, Công ty TNHH Lọc hóa hóa dầu Nghi Sơn (NSRP LLC) liên tục gửi công văn đến tỉnh Thanh Hóa nêu lên một số quan ngại và đề xuất vấn đề cấp nước cho dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn.

UBND tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án hệ thống cấp nước KKT Nghi Sơn cho Liên danh nhà đầu tư Tổng công ty xây dựng và thương mại Anh Phát (Cty Anh Phát) - Cty Sông Chu.

Nhà đầu tư sử dụng nguồn vốn tự có, vốn vay tín dụng và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác để đầu tư hệ thống cấp nước thô 90.000 m3/ngày đêm và nhà máy nước sạch thứ 2 công suất 60.000 m3/ngày đêm. Giai đoạn một thực hiện đầu tư hoàn thành hệ thống cấp nước thô 90.000 m3/ngày đêm và nhà máy nước sạch công suất 30.000 m3/ngày đêm. Dự án sẽ được khởi công giai đoạn một vào tháng 7 và hoàn thành đưa vào sử dụng vào tháng 12/2016.

Lý do tỉnh Thanh Hóa chấp thuận thêm nhà đầu tư là vì thỏa thuận bảo lãnh và cam kết của GGU đối với dự án NSRP và nhiệm vụ về cấp nước cho dự án NSRP được Thủ tướng Chính phủ giao. Yêu cầu cấp nước cho dự án NSRP chạy thử và vận hành thương mại dự kiến tháng 11/2016.

Các quan ngại của NSRP LLC đối với dự án cấp nước của Cty Bình Minh; dự án cấp nước thô giai đoạn 2 công suất 90.000 m3/ngày đêm vay vốn ADB cấp về hồ Đồng Chùa do Cty Sông Chu làm chủ đầu tư không đáp ứng tiến độ cấp nước cho giai đoạn chạy thử và vận hành thương mại của NSRP.

Tỉnh Thanh Hóa khẳng định đưa thêm các nhà đầu tư vào tư vào triển khai dự án là nhằm dự phòng nguồn cấp nước và tạo sự cạnh tranh về chất lượng nước phục vụ cho lợi ích lâu dài.

Hơn nữa, khi Liên danh nhà đầu tư thực hiện tổ hợp dự án cấp nước thô và nước sạch có một số thuận lợi như: Kế thừa được hồ sơ thiết kế từ dự án của Cty Sông Chu đã được thẩm định và phê duyệt; đẩy nhanh tiến độ thực hiện do không phải tổ chức đấu thầu các gói thầu tư vấn và thi công xây lắp; Cty Anh Phát đã được giao quản lý hồ Quế Sơn và KCN số 1 nên thuận lợi việc xây dựng nhà máy nước sạch và tuyến ống cấp nước sạch qua KCN số 1 để đáp ứng cho dự án NSRP và các dự án khác; đồng thời giải quyết cả vấn đề cấp nước thô về hồ Đồng Chùa để phục vụ cho nhà máy nước Bình Minh giai đoạn một.

UBND tỉnh Thanh Hóa khẳng định, đây là phương án dự phòng cho các tình huống khẩn cấp, rủi ro, bất trắc theo khuyến cáo của NSRP LLC. Đồng thời đảm bảo không chồng lấn khu vực cấp nước giữa dự án của Liên danh Cty Sông Chu - Cty Anh Phát và dự án của Cty Bình Minh. Đồng thời yêu cầu các đơn vị liên quan hỗ trợ, tạo điều kiện tốt nhất để hai nhà máy cấp nước sạch cùng sản xuất kinh doanh thuận lợi, hoạt động có hiểu quả.

Trần Lê