Thị trường Bất động sản: Những “con sâu” làm rầu “nồi canh”

Thời gian qua, tại TPHCM đã xảy ra tình trạng nhiều chủ đầu tư dự án mang căn hộ của khách đi cắm ngân hàng, đẩy “thượng đế” vào tình thế “cầm dao đằng lưỡi” như vụ chung cư The Harmona, Bảy Hiền Tower… Hôm qua (14/6), tại TPHCM đã diễn ra hội thảo: “Bảo vệ quyền lợi người mua nhà” với hy vọng không còn tình trạng cư dân có nguy cơ bị đẩy ra đường như tại một số dự án vừa qua.

“Con sâu làm rầu nồi canh”

TS Bùi Quang Tín, Đại học Ngân hàng TPHCM cho rằng, chưa bao giờ người mua nhà chịu nhiều rủi ro, có thể mất nhà bất cứ lúc nào như hiện nay. Dự án chung cư The Harmona cho thấy một dự án thế chấp đến 3 lần. Chủ đầu tư thế chấp, sau đó lại thế chấp bảo lãnh cho một công ty khác, lần thứ 3 là cho khách hàng đem thế chấp chính căn hộ đó. Điều này không chỉ rủi ro cho khách hàng và cả thị trường. Dự án Bảy Hiền Tower mặc dù chưa nghiệm thu nhưng vẫn đưa dân vào ở để rồi cơ quan chức năng phải cúp điện, nước... để xử lý sai phạm. Hay như chung cư The Rubyland, ngân hàng đã phát mãi tài sản thế chấp.

Qua những dẫn chứng trên, TS Bùi Quang Tín cho rằng hiện có nhiều lổ hỗng từ phía chủ đầu tư, ngân hàng lẫn khách hàng.

Ông Lương Sĩ Khoa, Phó Tổng giám đốc Công ty An Gia cho rằng, sự cố The Harmona đã ảnh hưởng đến thị trường rất nhiều. "Các doanh nghiệp làm tốt bao nhiêu, nhưng chỉ một vài dự án có tiếng xấu đã làm ảnh hưởng đến cả thị trường TPHCM và toàn quốc. Đây rõ ràng là những “con sâu làm rầu nồi canh… bất động sản”, ông này nói.

Cũng theo ông Khoa, chỉ khi nào tài chính ổn định, vững mạnh thì thời gian giao nhà mới đúng. "Chủ đầu tư cần chọn những đơn vị có thế mạnh trong lĩnh vực xây dựng, giám sát... để cùng nhau làm dự án. Mỗi chủ đầu tư cần cố gắng trong khả năng có thể nhất sẽ góp phần làm thị trường tốt hơn, minh bạch và lấy lại niềm tin của khách hàng", ông Khoa khuyến cáo.

Chia sẻ tâm trạng của người mua nhà, ông Ngô Đình Quang Vũ cho biết, ông mua một dự án ở huyện Nhà Bè cách đây 5 năm nhưng không có sổ đỏ. Khi ông lên hỏi chủ đầu tư, họ nói do cơ quan chức năng chứ không phải do họ.

Mơ ước có một căn nhà nhưng mua mấy năm rồi mà không có sổ đỏ khiến cuộc sống khó khăn, ở trong nhà mình mà giống như ở “lậu”. Không có giấy tờ nên không làm được gì cả, không thế chấp được, không mua bán, làm ăn được gì, thiệt hại vô cùng. Quá bức bách, ông Vũ đã gọi rất nhiều lần vào đường dây nóng của Bí thư Đinh La Thăng nhưng không được hồi âm, xử lý.

“Đường dây nóng thành đường dây nguội. Người dân mất niềm tin. Mất niềm tin là mất tất cả. Giờ tôi phải kiện ai. Người dân không có tội, nhưng kết quả cuối cùng là người dân chết”, ông Vũ bức xúc.

Theo ông Vũ, người dân làm sao hiểu được các doanh doanh nghiệp bất động sản đưa ra những điều khoản có lợi cho họ. Mua dự án rất dễ bị lừa. Khi đổ bể thì mới phát hiện ra một căn hộ bán cho nhiều người, hậu quả là người dân gánh. Ông Vũ cho rằng, nếu dự án bán phải qua công chứng thì những công ty làm ăn không đàng hoàng sẽ không có cơ hội lừa người dân.

Coi chừng làm dự án xong rồi… hô biến

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, nếu một dự án mà chủ đầu tư tự điều hành chính dự án đó thì phải coi chừng. Bởi một doanh nghiệp khi làm dự án mà lập công ty con để điều hành dự án đó thì rõ ràng là có vấn đề, làm ăn chụp giựt, làm dự án xong thì hô biến. Còn một công ty làm nhiều dự án thì yên tâm rằng họ đang làm ăn đàng hoàng, muốn làm ăn lâu dài.

Ông Châu cho biết, nhiều dự án, dù chủ đầu tư sai phạm về xây dựng sai phép, chưa làm hạ tầng nhưng TPHCM cũng đã cấp sổ đỏ cho người dân nếu họ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Riêng đối với trường hợp chủ đầu tư thế chấp ngân hàng, hiện nay TPHCM đã kiến nghị Chính phủ vẫn giải quyết cấp sổ cho người dân. Như chung cư The Harmona khách hàng đã thanh toán đến 95% giá trị hợp đồng thì nên cấp sổ cho người dân, còn sai phạm của chủ đầu tư và ngân hàng thì hai bên tự xử lý hoặc đưa nhau ra toà.

Ngân hàng không kiểm soát được dòng tiền của khách hàng, của chủ đầu tư khi để xảy ra sự cố thì ngân hàng không thể nói là không biết. Hiện nay những chủ đầu tư mới rất có trách nhiệm, làm những gì tốt nhất cho người tiêu dùng. Doanh nghiệp hiện nay muốn huy động vốn, bán nhà hình thành trong tương lai phải thông báo với Sở Xây dựng, được Sở Xây dựng cho phép, được ngân hàng bảo lãnh. Pháp luật hiện nay hạn chế việc chủ đầu tư sử dụng vốn sai mục đích. Theo Luật, đến khi giao nhà chỉ được huy động không quá 75% giá trị hợp đồng, đến khi giao nhà thì thu đến 95%.

“Bảo lãnh ngân hàng ở nước ngoài người ta không làm vậy. Nếu khách hàng có sự tin cậy thì ký hợp đồng mua bất động sản. Đồng tiền khách hàng thanh toán căn hộ sẽ đưa vào tài khoản đóng, chủ đầu tư không được đụng đến số tiền này và còn được hưởng lãi suất trên số tiền đó”, ông Châu nói.

Liên quan đến vấn đề thế chấp dự án, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM cam kết sẽ kiểm soát chặt, chỉ khi chủ đầu tư có sổ đỏ mới cho thế chấp. Khi chủ đầu tư thế chấp đất và tài sản hình thành trong tương lai phải ghi nhận nội dung này vào giấy chứng nhận. Khi nội dung thế chấp thay đổi do bán cho khách hàng, các bên gồm chủ đầu tư, ngân hàng phải đăng ký tài sản thế chấp. “Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ làm nghiêm điều này để bảo vệ người dân”, ông Thắng nói.

Ông Thắng cũng cho rằng, trách nhiệm của chủ đầu tư là cung cấp đầy đủ thông tin để khách hàng quyết định mua nhà tại dự án. Trách nhiệm của khách hàng là kiểm tra pháp lý của dự án vì trên giấy chứng nhận thể hiện tài sản đã thế chấp hay chưa. “Hiện nay chúng ta đăng ký hệ thống giao dịch đảm bảo phải công khai minh bạch việc thế chấp dự án. Sẽ công khai để giúp người mua căn hộ biết được pháp lý dự án, giảm trừ rủi ro. Chỉ đạo văn phòng đăng ký đất đai TPHCM công khai thông tin thế chấp dự án của các dự án để khách hàng nắm”, ông Thắng nói.

Với những trường hợp như The Harmona, Bảy Hiền Tower, ông Thắng cho biết lãnh đạo TPHCM cũng rất quan tâm nên đã báo cáo Thủ tướng giải quyết việc cấp giấy cho các khách hàng đã nộp đủ tiền mua căn hộ.

Công Quang