Thấy gì qua vụ bỏ 3.000 tỷ đồng để trúng mỏ cát giá khởi điểm 7,2 tỷ đồng?

Thảo luận về tình hình công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021 trước Quốc hội, đại biểu Nguyễn Công Long (Đoàn đại biểu Đồng Nai) đề cập tới tình trạng vi phạm pháp luật trong khai thác khoáng sản, cát, sỏi lòng sông.

Theo đại biểu, vấn đề này không mới song được cử tri phản ánh rất nhiều và cũng được đề cập trong nhiều báo cáo của Chính phủ.

Cụ thể, theo báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021 thì có nhận định hoạt động khai thác trái phép cát, sỏi diễn ra tại nhiều địa phương và nhất là các tỉnh phía Nam.

"Thực tế cho thấy hoạt động vi phạm pháp luật này mang lại lợi nhuận rất khổng lồ. Mới đây nhất, có một doanh nghiệp đã bỏ ra gần 3.000 tỷ đồng để có thể trúng thầu một mỏ cát, trong khi đó, giá khởi điểm chỉ có 7,2 tỷ đồng. Thực trạng như vậy cho nên các tổ chức, cá nhân vi phạm đã bất chấp mọi quy định của pháp luật, bất chấp chính quyền địa phương, bất chấp cả dịch bệnh để vi phạm và hệ quả đã gây ra tác hại rất lớn cho môi sinh, môi trường", đại biểu Long bày tỏ lo ngại.

Theo đại biểu, việc này không chỉ khiến thất thoát một lượng rất lớn về tài nguyên, thất thoát về nguồn thu ngân sách mà còn làm biến dạng hết hệ thống sông ngòi, gây sạt lở nghiêm trọng đến đất đai, mất đất canh tác, đe dọa các công trình thủy lợi, cũng như các hệ thống đê điều, làm ảnh hưởng rất lớn đến môi sinh, môi trường cũng như sinh kế của hàng triệu người dân ở lưu vực sông.

Đại biểu này cũng đặt câu hỏi tại sao tình trạng kéo dài, nghiêm trọng như vậy mà hiệu quả đấu tranh lại không hiệu quả? "Chúng tôi đề nghị Chính phủ cần phân tích, đánh giá rõ. Trước đây, trong khoảng thời gian dài chúng ta có nêu lý do đó là chúng ta thiếu cơ chế, thiếu chế tài. Tuy nhiên, hiện hệ thống pháp luật của ta đã rất đầy đủ và hoàn thiện", đại biểu Long băn khoăn.

Cụ thể, ngoài các Luật Khoáng sản, Đê điều, Tài nguyên nước, các luật liên quan thì Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 23/2020 quy định cụ thể về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ bờ, bãi sông, lòng sông, xác định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành, của Ủy ban nhân dân địa phương.

Đại biểu Long đặt vấn đề phải chăng có sự lơ là, có sự buông lỏng, có sự bỏ qua của chính quyền các cấp trong việc quản lý đối với hoạt động này? Với lợi nhuận cao như vậy thì dư luận và cử tri có quyền đặt ra câu hỏi là có tiêu cực hay không trong quản lý này và sự buông lỏng như vậy?

Thực tiễn đấu tranh cho về vấn đề này cũng cho thấy rằng khi chúng ta kiên quyết đều có thể làm được. Đại biểu Long dẫn chứng, mới đây nhất, Bộ Công an đã có các đơn vị trực tiếp xuống Hải Phòng để truy bắt hàng chục tàu cát hút cát trái phép.

Đại biểu Quốc hội kiến nghị trong thời gian tới, Chính phủ tập trung các biện pháp chỉ đạo quyết liệt trong việc lập lại trật tự trong khai thác cát, sỏi lòng sông ở trên khắp cả nước, kiên quyết xử lý tất cả các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Đồng thời cùng với việc xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm trong việc khai thác cát, sỏi thì phần xử lý trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc quản lý công tác này.