"Sức khỏe" các ngân hàng qua báo cáo Chính phủ gửi Quốc hội

Nguyễn Hiền

(Dân trí) - Vốn điều lệ của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước là Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV đạt 145,2 nghìn tỷ đồng, tổng tài sản đạt 5.334,4 nghìn tỷ đồng.

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội việc thực hiện nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII thuộc lĩnh vực ngân hàng.

Đang thực hiện các thủ tục bổ sung vốn điều lệ cho Agribank

Báo cáo cho thấy: Các ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ từ trên 50% vốn điều lệ (không bao gồm 3 ngân hàng thương mại mua bắt buộc) tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hệ thống các tổ chức tín dụng, tích cực tham gia hỗ trợ, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém. Ngân hàng Nhà nước đã giám sát chặt chẽ việc triển khai giải pháp cơ cấu lại của các ngân hàng này, kịp thời yêu cầu rà soát, điều chỉnh phương án phù hợp với thực tiễn hoạt động để khắc phục các tồn tại, yếu kém.

Đến cuối tháng 8/2020, vốn điều lệ của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (Agribank, Vietcombank, Vietinbank, BIDV) đạt 145,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 23,1% toàn hệ thống, tăng 6,3% so với cuối năm 2016; tổng tài sản đạt 5.334,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 41,3% toàn hệ thống, tăng 40,2% so với cuối năm 2016.

Để tăng cường năng lực tài chính cho các ngân hàng, bảo đảm thực hiện đúng các quy định về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đáp ứng mức đủ vốn theo chuẩn mực vốn Basel II (phương pháp tiêu chuẩn), Ngân hàng Nhà nước đã tích cực chỉ đạo các ngân hàng này thực hiện đồng bộ các giải pháp để bù đắp vốn thiếu hụt.

Căn cứ nhu cầu tăng vốn rất cấp thiết của các ngân hàng thương mại Nhà nước, trên cơ sở thống nhất với các Bộ liên quan (Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp), Ngân hàng Nhà nước đã báo cáo các cấp có thẩm quyền về phương án tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại Nhà nước.

"Nội dung liên quan đến tăng vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn ngân sách nhà nước đã được Quốc hội thông qua và đưa vào Nghị quyết số 122 của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XIV. Hiện Ngân hàng Nhà nước đang phối hợp với Bộ Tài chính để thực hiện các thủ tục bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ ngân sách nhà nước theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp và Nghị định số 91", Thống đốc Lê Minh Hưng cho hay.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại Nhà nước xây dựng Phương án tăng vốn giai đoạn 2021-2026, trong đó, xác định nhu cầu tăng vốn và đề xuất các giải pháp tăng vốn, bao gồm cả nguồn ngân sách nhà nước cấp bổ sung.

Sức khỏe các ngân hàng qua báo cáo Chính phủ gửi Quốc hội - 1

Tổng tài sản các ngân hàng thương mại cổ phần hiện đạt 5.467,7 nghìn tỷ đồng (ảnh minh họa)

Đối với các ngân hàng thương mại cổ phần, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục giám sát việc thực hiện Phương án cơ cấu lại đã được phê duyệt, đồng thời yêu cầu một số ngân hàng rà soát tình hình triển khai, đề xuất sửa đổi, bổ sung phương án cơ cấu lại để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế trong hoạt động.

Theo nhận xét từ Ngân hàng Nhà nước thì các ngân hàng này đều tập trung củng cố, chấn chỉnh toàn diện các mặt tài chính, quản trị, xử lý nợ xấu, tăng cường các biện pháp kiểm soát nhằm nâng cao chất lượng tín dụng, hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh. Đến tháng 8/2020, vốn điều lệ của ngân hàng thương mại cổ phần đạt 290,1 nghìn tỷ đồng, chiếm 46,1% toàn hệ thống, tăng 44,4% so với cuối năm 2016; tổng tài sản đạt 5.467,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 42,3% toàn hệ thống, tăng 59,7% so với cuối năm 2016.

Quy mô hệ thống tiếp tục tăng, tổng tài sản đạt 12,93 triệu tỷ đồng

Đối với 3 ngân hàng thương mại mua bắt buộc và Ngân hàng Đông Á (DAB): Trên cơ sở chủ trương, định hướng của các cấp có thẩm quyền và căn cứ quy định pháp luật, Ngân hàng Nhà nước đã tập trung chỉ đạo 3 ngân hàng mua bắt buộc và DAB xây dựng, hoàn thiện phương án cơ cấu lại/phương án phục hồi, chủ động, tích cực tìm kiếm đối tác, đàm phán với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có nguyện vọng tham gia cơ cấu lại.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã tích cực chỉ đạo các ngân hàng mua bắt buộc sắp xếp lại mạng lưới hoạt động, tiết giảm chi phí, triển khai các hoạt động kinh doanh an toàn... trên nguyên tắc quyết liệt, thận trọng, chặt chẽ. Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước đã báo cáo các cấp có thẩm quyền về phương án xử lý 3 ngân hàng mua bắt buộc và DAB.

Nhờ triển khai các giải pháp quyết liệt, đồng bộ, công tác cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, quy mô hệ thống các tổ chức tín dụng tiếp tục tăng, đến cuối tháng 8/2020, tổng tài sản đạt 12,93 triệu tỷ đồng, tăng 52,1% so với cuối năm 2016.

Cùng với đó, vốn điều lệ của toàn hệ thống đạt 629,1 nghìn tỷ đồng, tăng 28,8% so với cuối năm 2016; vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống đạt 1.007,7 nghìn tỷ đồng, tăng 69,4% so với cuối năm 2016.

Đến nay, hầu hết các tổ chức tín dụng đã áp dụng tỷ lệ an toàn vốn theo Thông tư số 41; trong đó đến hết năm 2019, 18 tổ chức tín dụng đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận áp dụng trước thời hạn tỷ lệ an toàn vốn theo Thông tư số 41; hoàn thành chỉ tiêu 12-15 tổ chức tín dụng đạt chuẩn Basel II về an toàn vốn vào năm 2020... 

Về xử lý tình trạng sở hữu chéo, Ngân hàng Nhà nước cho biết: Vấn đề sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng đã được xử lý có hiệu quả, tình trạng cổ đông/nhóm cổ đông lớn, thao túng, chi phối ngân hàng được kiểm soát. Kết quả, số cặp tổ chức tín dụng sở hữu chéo trực tiếp lẫn nhau đến nay đã khắc phục hết (năm 2012: 7 cặp); Sở hữu cổ phần trực tiếp lẫn nhau giữa ngân hàng và doanh nghiệp giảm, đến nay còn tại 1 ngân hàng thương mại cổ phần với 1 cặp sở hữu cổ phần lẫn nhau (tại thời điểm tháng 6/2012 có 56 cặp).

Ngân hàng cổ phần còn tồn tại 1 cặp sở hữu cổ phần lẫn nhau là: Ngân hàng TMCP Á Châu - Công ty cổ phần Bất động sản Hòa Phát - Á Châu (tỷ lệ sở hữu của Ngân hàng TMCP Á Châu tại Công ty cổ phần Bất động sản Hòa Phát - Á Châu là 2,86% và ngược lại là 0,042%).

Thông tin doanh nghiệp - sản phẩm