Sự cố trên HSX "đến tai" Thủ tướng: Tư nhân vào cuộc khắc phục

Xử lý ngay các trục trặc của sàn giao dịch chứng khoán mà không cần dùng ngân sách

Trong tuần qua, vấn đề "đơ", "nghẽn" trên sàn chứng khoán TP HCM (HSX) tiếp tục tái diễn và trở nên nghiêm trọng hơn với mức độ, tần suất dày đặc.

Thậm chí, dù đầu năm nay nhà điều hành đã nâng lô giao dịch tối thiểu từ 10 lên 100 cổ phiếu mỗi lệnh thì "nghẽn lệnh", "đơ bảng" cũng không còn chờ đến sau 14h mới xuất hiện mà xảy ra từ ngay sau đợt khớp lệnh ATO (như ngày 5/3).

Ngày hôm qua (6/3), tại sự kiện "Đối thoại 2045" giữa Thủ tướng và lãnh đạo các doanh nghiệp tư nhân lớn, nhiều kiến nghị của doanh nghiệp đã được Thủ tướng trực tiếp chỉ đạo xử lý.

Đáng chú ý, ông Trương Gia Bình, Trưởng ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân của Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng, đã đề xuất Chính phủ, Thủ tướng đồng ý cho phép các doanh nghiệp tư nhân xử lý vấn đề vướng mắc hiện tại của sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam.

Theo ông Trương Gia Bình, hơn lúc nào hết trên đất nước Việt Nam, từng người dân cần chung khát vọng lớn đưa đất nước trở nên hùng cường. Khát vọng không phải trên giấy mà phải chuyển sang từng doanh nghiệp, người dân cùng mơ ước có những phát minh sáng chế cả thế giới cần và sử dụng...

"Để có khát vọng đó, chúng ta cần một niềm tin lớn của người dân vào Chính phủ, niềm tin của Chính phủ với người dân. Chính phủ tin tưởng vào cộng đồng doanh nghiệp, là "bà đỡ", tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Đó là niềm tin Việt Nam trở thành quốc gia tận dụng tốt cơ hội, hòa nhập vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0" - ông Bình bày tỏ.

Trước đề nghị nói trên, Thủ tướng nhắc lại câu chuyện khi ông sang Nhật Bản thì thấy có 2.000 người Nhật và người Việt làm việc cho FPT về phần mềm. Thủ tướng cho biết, khi sàn chứng khoán TP HCM trục trặc, ông đã yêu cầu các cơ quan xử lý ngay kiến nghị của FPT, xử lý ngay các trục trặc của sàn giao dịch chứng khoán mà không cần sử dụng ngân sách.

Đã có doanh nghiệp tiên phong muốn "chuyển ngược" sàn sang HNX

Trong một diễn biến khác, tuần qua, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có văn bản gửi lãnh đạo Sàn HSX, HNX, Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) về việc chuyển giao dịch cổ phiếu niêm yết từ HSX sang HNX nhằm góp phần "thông đường" cho cổ phiếu trên HSX.

Ủy ban yêu cầu HNX khẩn trương tiếp nhận xử lý cho doanh nghiệp giao dịch cổ phiếu niêm yết từ HSX mà không xem xét lại hồ sơ theo quy trình niêm yết mới. Các cơ chế giao dịch, giám sát giao dịch, quản lý niêm yết, chế độ báo cáo và công bố thông tin… áp dụng chung như với doanh nghiệp niêm yết trên HNX. 

Theo yêu cầu của UBCKNN, HSX, HNX phối hợp trong công tác giám sát giao dịch đối với các cổ phiếu này để đảm bảo tính liên tục trong công tác giám sát.

Được biết, HNX sau đó đã gửi thông báo tới các công ty chứng khoán thành viên cho hay, việc thử nghiệm tạo một bảng điện mới cho các chứng khoán của HSX đang được triển khai.

Bảng điện này vẫn tuân thủ theo các quy định giao dịch của HSX như kết cấu phiên, biên độ, loại lệnh, bước giá, hay lô giao dịch… Cách thức giao dịch tương đồng với HSX, dù việc định danh số chứng khoán này sẽ thuộc sàn HNX.

Việc kết nối, đặt lệnh, nhận kết quả, thanh toán… sẽ được điều hướng từ các công ty chứng khoán vào hệ thống của HNX.

Bên cạnh đó, HNX cũng đã chuẩn bị xong dự thảo tài liệu đặc tả về quy trình và công nghệ gửi tới các các công ty chứng khoán thành viên để cùng nghiên cứu và phối hợp thử nghiệm. Hiện chỉ còn chờ các công ty chứng khoán chỉnh sửa hệ thống phần mềm để thử nghiệm kết nối giao dịch với HNX.

Về việc doanh nghiệp nào sẽ tự nguyện "chuyển nhà" từ HSX sang HNX vốn đang khiến nhiều chuyên gia nghi ngại về tính khả thi, "phát súng" đầu tiên đã "nổ" sau khi ông Đỗ Ngọc Quỳnh - quyền Tổng giám đốc Công ty chứng khoán VNDirect (VNDS) - ký văn bản gửi các thành viên Hội đồng quản trị đề xuất chuyển giao dịch cổ phiếu VND từ HSX sang HNX.

Ông Quỳnh cho rằng đây là phương án bảo vệ an toàn nhất cho nhà đầu tư, trong bối cảnh thị trường hiện nay.

Theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh, hoạt động giao dịch chứng khoán đang niêm yết trên HSX liên tục xảy ra hiện tượng bị quá tải, dẫn đến nghẽn lệnh, dừng hoạt động, làm ảnh hưởng đến việc giao dịch của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán nói chung cũng như các nhà đầu tư/cổ đông của VNDS nói riêng.

Hiện tượng này đã diễn ra vài tháng và chưa có dấu hiệu sớm kết thúc, nếu không có các giải pháp phù hợp, quyết liệt của các cơ quan quản lý liên quan.

"Tình trạng này đã và đang tạo ra rủi ro rất lớn cho hoạt động của VNDS, như không đẩy được lệnh của khách hàng vào hệ thống giao dịch tại HSX, dẫn đến mất uy tín và thậm chí tranh chấp không đáng có; không thực hiện được kịp thời các giao dịch kinh doanh, giao dịch quản trị rủi ro tự doanh, quản trị rủi ro của các trạng thái cho vay margin khi thị trường có biến động mạnh" - theo ông Quỳnh.

Quyền Tổng giám đốc VNDS đánh giá, các rủi ro này càng lớn hơn khi quy mô hoạt động kinh doanh nói chung và số lượng khách hàng, sản phẩm nghiệp vụ, nền tảng công nghệ nói riêng của VNDS đã có những bước phát triển vượt bậc trong năm 2020.

Cũng theo ông Quỳnh, khi hệ thống giao dịch mới của thị trường chứng khoán hoàn thành và/hoặc sau khi Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam chính thức hoạt động thì VNDS sẽ chuyển lại cổ phiếu sang giao dịch tại HSX.