Phó Thủ tướng: Nợ công dưới trần nhưng áp lực trả nợ vẫn lớn

Tại phiên họp Tổ của Quốc hội diễn ra sáng 22/5, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, nợ công vào cuối năm 2018 là 58,4%, cách xa mức trần 65% so với cuối năm 2015 nhưng Chính phủ chưa vay nợ thêm để đầu tư phát triển vì áp lực trả nợ vẫn còn rất lớn.

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, tốc độ tăng nợ công số tuyệt đối đang giảm đi đáng kể vì Chính phủ siết chặt bảo lãnh vay nợ. Cả năm 2018, Chính phủ chỉ bảo lãnh duy nhất cho 1 dự án nhiệt diện, còn năm 2019 này không bảo lãnh cho bất kỳ một dự án nào.

Phó Thủ tướng cho hay, trước đây, trong cơ cấu nợ công, nợ nước ngoài chiếm 60% còn nợ trong nước là 40% thì nay ngược lại, nợ trong nước chiếm tới 60%, nợ nước ngoài chỉ chiếm 40%, góp phần đỡ sức ép về chênh lệnh tỷ giá.

Cùng với đó, bình quân thời gian trả nợ nước ngoài là 7 năm và lãi suất thấp, so với những năm trước chỉ 2, 3 năm và chịu lãi suất cao. Trong năm 2018, các khoản nợ nước ngoài còn có thời gian trả nợ lên tới 15 năm.

“Nợ công giảm nhưng ta không huy động thêm vì chi phí trả nợ quyết định. Năm 2015 chi phí trả nợ cả gốc, lãi là 27,6% thu ngân sách nhưng tới năm 2018, tỷ lệ này được kéo giảm còn 18,3%. Dưới mức an toàn rồi nhưng áp lực vẫn lớn”, ông nói.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương không thể vượt quá khung khổ đầu tư công 2 triệu tỷ đồng của giai đoạn 2016- 2020, thậm chí còn chưa dùng hết khung này. Có một số địa phương muốn vay ODA nhưng Chính phủ xét thấy vay trong nước tốt hơn nên đã chuyển hướng vay trong nước.

“Do vậy, dư địa về nợ công để phục vụ cho các công trình đầu tư lớn của quốc gia chúng ta có thể để cho khoá sau sử dụng. Nhưng tôi cho rằng tỷ lệ nợ công 58,4% hiện nay vẫn còn cao chứ không thấp đâu”, Phó Thủ tướng nói.

Tại Tổ đại biểu Quốc hội của đoàn Ninh Bình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng chưa thể nói nợ công đã thực sự an toàn, bền vững khi chúng ta mới bố trí trả được lãi, chưa trả được gốc. Đặc biệt là khi đầu vào là tiền vay đã quản lý chặt chẽ, song đầu ra là các dự án đầu tư, xây dựng từ ngân sách, trái phiếu, ODA có thực sự hiệu quả chưa thì vẫn là điều “quá băn khoăn”.

Ông Đinh Tiến Dũng cũng cho rằng cần xem xét lại một số chính sách vay khi chúng ta vay ưu đãi nước ngoài có lãi suất 2 – 3%/năm. Song nếu tính cả trượt giá ngoại tệ thì mức lãi

Trước đó, tại báo cáo được Chính phủ gửi lên Quốc hội, Chính phủ cho biết, mức dư nợ công tính đến 31/12/2018 ước khoảng 58,4% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 50% GDP, dư nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 46% GDP.

Ủy ban TCNS nhận thấy, tình hình nợ công đã được quản lý, kiểm soát chặt chẽ hơn, các mức dư nợ đều thấp hơn quy định trong kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020.

"Điều này cho thấy, tác động của việc triển khai các giải pháp kiểm soát chặt chẽ bội chi, cơ cấu lại nợ trong nước của Chính phủ, danh mục trái phiếu Chính phủ được cải thiện, dài hơn về kỳ hạn và thấp hơn về lãi suất, đã góp phần cơ cấu lại nợ theo hướng bền vững, bảo đảm khả năng trả nợ và giảm áp lực về nợ công so với giai đoạn trước", báo cáo của Ủy ban Tài chính ngân sách nêu.

Báo cáo của Bộ Tài chính cũng cho hay, nợ công đã giảm xuống mức thấp nhất 3 năm qua. Kết quả này cũng thấp hơn kịch bản nợ công ở mức 63,9% GDP mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra hồi tháng 8/2018 và trong Nghị quyết 01 của Chính phủ.

Ngoài nợ công, theo Bộ Tài chính, nợ Chính phủ 2018 ở mức 50% GDP, nợ được bảo lãnh Chính phủ là 7,9% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia 46% GDP. Nợ chính quyền địa phương khoảng 0,5% GDP. Nếu cộng các khoản vay về cho vay lại và vay Ngân hàng Phát triển thì chỉ số nợ này khoảng 0,9% GDP. Các chỉ tiêu nợ này đều nằm trong giới hạn cho phép.

Phương Dung