Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói về áp lực tăng tỷ giá dịp cuối năm

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã chia sẻ như vậy về các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng.

Bà Hồng cho biết: Trong điều hành, NHNN đã điều tiết lượng thanh khoản ở mức hợp lý, với lãi suất hợp lý để vừa ổn định lãi suất lại vừa hỗ trợ cho phát hành trái phiếu Chính phủ nhưng vẫn đảm bảo được ổn định tỷ giá thị trường ngoại hối và tăng dự trữ ngoại hối nhà nước.

Thực tế cho thấy, hạ lãi suất nhưng vẫn kiểm soát lạm phát là mục tiêu đối lập nhau. Vậy NHNN đã thực hiện điều hành thế nào để hài hòa các mục tiêu, thưa bà?

- Bước vào năm 2016, nhiều ý kiến chuyên gia và bản thân NHNN thấy rằng, điều hành lãi suất năm nay rất khó khăn, nhưng để thực hiện chủ trương của Chính phủ phấn đầu giảm lãi suất, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thì NHNN đã thông qua một số giải pháp.

Thứ nhất, trong điều hành hàng ngày, NHNN điều tiết lãi suất hợp lý để làm sao đạt được mục tiêu ổn định mặt bằng lãi suất và ngăn xu hướng điều chỉnh tăng lãi suất đã diễn ra tại một số ngân hàng trong những tháng đầu năm. Điều này giúp cho các tổ chức tín dụng (TCTD) dễ dàng tiếp cận vốn trên thị trường liên ngân hàng với mức lãi suất tương đối thấp và không phải quay ra thị trường 1 để tăng lãi suất huy động.

Thứ hai, như tôi đã đề cập ở trên, khi chỉnh sửa Thông tư 36, NHNN đã đưa ra lộ trình phù hợp hơn đối với những điều chỉnh tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn cũng như hệ số rủi ro với các khoản cho vay liên quan đến bất động sản. Đối với lãi suất cho vay, Thống đốc đã chỉ đạo các TCTD phải tiết kiệm chi phí hoạt động cân đối sử dụng vốn cho hợp lý để giảm áp lực tăng lãi suất cho vay và giúp ổn định lãi suất thị trường.

Nhưng nếu lãi suất VND giảm tiếp sẽ gây áp lực lên tỷ giá khi mà lãi suất tiền gửi USD đã ở mức 0%/năm?

- Đúng là lãi suất VND giảm xuống thì sẽ áp lực tăng tỷ giá. Đó là diễn biến rõ trong suốt những năm qua. Tuy nhiên, năm 2016 rất khác biệt khi NHNN đã chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới. Việc công bố tỷ giá trung tâm có lên, có xuống hàng ngày đã giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ, chính vì vậy áp lực tăng tỷ giá khi lãi suất VND ở mức thấp đã giảm đi rất nhiều.

Trên thực tế, ở nhiều thời điểm lãi suất trên thị trường liên ngân hàng ở mức thấp và thanh khoản của hệ thống các TCTD dư thừa, nhưng tỷ giá khá ổn định. Những sự kiện như Brexit có tác động tới tăng tỷ giá, nhưng chỉ tăng nhẹ và về cơ bản tỷ giá, thị trường ngoại hối vẫn ổn định trong 6 tháng đầu năm.

Vậy bình ổn tỷ giá được thực hiện thế nào khi tỷ giá đang chịu nhiều áp lực từ yếu tố bên ngoài, liên quan tới Fed sẽ tăng lãi suất hay đồng Nhân dân tệ bị phá giá?

- Đúng là môi trường kinh tế thế giới trong 6 tháng đầu năm tiếp tục diễn biến phức tạp và khó lường cũng có tác động tâm lý đối với thị trường tiền tệ và ngoại hối trong nước. Tuy nhiên, trên thực tế chúng ta thấy rằng, tỷ giá và thị trường ngoại hối rất ổn định, đó chính là nhờ khi chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới đã giúp giải tỏa tâm lý găm giữ ngoại tệ trong nền kinh tế rất nhiều. Chính vì vậy, hệ thống các TCTD đã chuyển sang mua ròng từ nền kinh tế.

Điểm nữa cũng rất quan trọng là trong điều hành hàng ngày, NHNN đã bám sát diễn biến của thị trường, của quốc tế để công bố tỷ giá trung tâm phù hợp. Đặc biệt là kết hợp với các công cụ điều hành trên thị trường tiền tệ để có thể quyết định liều lượng hợp lý. Các quyết định chính sách này được căn cứ không chỉ trên những yếu tố về kinh tế mà còn căn cứ trên yếu tố về tâm lý, kỳ vọng của thị trường.

Thưa Phó Thống đốc, cùng với việc bình ổn tỷ giá, việc tăng dự trữ ngoại hối cũng là bài toán rất khó. Vậy lời giải cho bài toán này trong thời gian tới là gì?

- Đúng là làm thế nào để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước là câu chuyện rất khó khăn. Bởi vì tăng dự trữ ngoại hối có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với vấn đề sẵn sàng can thiệp thị trường ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh tài chính tiền tệ quốc gia, phục vụ cho mục đích về phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng.

Trên thực tế, bằng các giải pháp điều hành của NHNN theo phương châm nâng cao vị thế đồng Việt Nam, tất cả các giải pháp điều hành kết hợp các công cụ chính sách tiền tệ đều hướng tới khuyến khích người dân nắm giữ VND và giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ.

Chính vì vậy, khi chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới thì tâm lý găm giữ ngoại tệ được giải tỏa và NHNN có điều kiện mua ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước. Khi mua ngoại tệ thì đồng nghĩa với việc đưa VND ra nền kinh tế, nhưng bằng các giải pháp công cụ của mình, NHNN đã hút tiền về điều tiết phù hợp, sao cho tăng dự trữ ngoại hối nhà nước nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát tiền tệ theo mục tiêu của chính sách tiền tệ đã đề ra.

Trước diễn biến kinh tế được dự báo từ nay đến cuối năm thì mức tăng trưởng tín dụng (TTTD) trong cả năm 2016 liệu có đạt mục tiêu như kỳ vọng của ngành ngân hàng không?

TTTD đến cuối tháng 6 đã đạt mức là 8,16%, mức tăng này cao hơn một chút so với cùng kỳ năm ngoái và khá phù hợp với chỉ tiêu định hướng của năm 2016 đã đề ra từ đầu năm. Và từ nay đến cuối năm NHNN cũng sẽ điều hành các giải pháp để làm sao mà TTTD sẽ đạt định hướng từ 18-20% trong năm 2016.

Xin cảm ơn Phó Thống đốc!

Nguyễn Hiền