Phó Thống đốc: 3 thách thức với chính sách tiền tệ năm 2016

Áp lực về nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh

Chia sẻ với báo giới về điều hành chính sách tiền tệ năm 2016, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN cho hay: Tổng kết năm 2015 và trên cơ sở tổng hợp, phân tích diễn biến và dự báo, đánh giá của tổ chức quốc tế và trong nước, kinh tế vĩ mô tiền tệ, năm 2016 NHNN thấy có một số thách thức trong điều hành.

Xét về trong nước, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu về kinh tế vĩ mô giai đoạn 2011 - 2015 nhưng hoạt động điều hành chính sách tiền tệ của ngân hàng vẫn đối mặt với thách thức. Trong đó, hệ thống ngân hàng tiếp tục chịu áp lực về nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, áp lực tâm lý trên thị trường ngoại hối và tác động của thị trường trái phiếu đến xu hướng lãi suất.

“Hiện tại, nguồn vốn phục vụ kinh doanh phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn của ngân hàng, đây là thách thức của điều hành. Bởi vì NHNN thấy, đối với ngân hàng thương mại, việc cân đối nguồn vốn và cơ cấu nguồn, nhất là vốn trung - dài hạn là lớn”, bà Hồng nhấn mạnh.

Bà Hồng chia sẻ, với áp lực về vốn, hiện nay thị trường tài chính của Việt Nam vẫn còn yếu, chưa phát triển nên khó đáp ứng được nhu cầu vốn của thị trường. Việc phát triển thị trường tài chính đang được các cơ quan chức năng có liên quan thúc đẩy trong thời gian tới. Nên trước mắt, nhu cầu vốn của doanh nghiệp vẫn chưa thể đáp ứng được và hệ thống ngân hàng vẫn phải chịu áp lực này của thị trường.

Yêu cầu TCTD báo cáo trạng thái ngoại tệ thường xuyên

Về áp lực tâm lý thị trường đối với điều hành tỷ giá, theo bà Hồng, điểm này sẽ gây khó khăn và thách thức cho NHNN trong năm 2016 khi thị trường trong nước chịu nhiều tác động từ thị trường thế giới.

“Quan điểm điều hành của NHNN là giảm tình trạng đô la hóa trong nền kinh tế đồng thời nâng cao vị thế tiền VND. Tuy nhiên, thị trường vẫn chịu nhiều tác động từ thị trường thế giới. Diễn biến kinh tế thế giới vừa qua, nếu không có sự chủ động linh hoạt của các bộ ban ngành thì tâm lý nặng nề trong nước sẽ không được giải tỏa”, bà Hồng nói.

Đại diện NHNN cho biết, năm 2016 thị trường thế giới vẫn sẽ luôn biến động và khó lường, điều hành sẽ tác động mạnh tới tâm lý thị trường.

“Chúng ta chứng kiến năm 2015 với những biến động quá lớn và tác động mạnh tới tâm lý thị trường trong nước. Ví dụ như trường hợp Fed tăng lãi suất. Điều này đã được Fed đưa ra thông điệp từ cuối năm 2014, tuy nhiên cơ quan này đã trì hoãn rất lâu và cuối năm nay mới điều chỉnh. Trong khi giá đã được phản ánh rồi nhưng thị trường vẫn kỳ vọng, tâm lý thị trường bị tác động mạnh bởi quyết định này.

Hay như đồng Nhân dân tệ mất giá và vào giỏ tiền tệ IMF cũng vậy. NHNN đã điều chỉnh rồi nhưng tâm lý thị trường vẫn kỳ vọng. Những diễn biến tâm lý này sẽ thách thức của NHNN trong điều hành tỷ giá năm 2016”, bà Hồng phân tích.

Theo bà Hồng, hiện trong hoạt động của hệ thống ngân hàng vẫn còn sản phẩm huy động và cho vay ngoại tệ, nên nếu vấn đề tâm lý không được giải tỏa thì việc điều hành tỷ giá trong năm tới sẽ khó khăn.

Nhưng theo bà Hồng, với những thách thức đã nêu, trong năm 2016, NHNN kiên quyết đưa ra các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ và yêu cầu các TCTD báo cáo trạng thái ngoại tệ thường xuyên.

Dư địa hạ lãi suất phụ thuộc vào lạm phát

Thách thức thứ 3 được đại diện NHNN đưa ra, đó là những áp lực tới lãi suất trong năm 2016. Bà Hồng phân tích, với nội tại của nền kinh tế hiện nay thì tình hình tài chính vẫn là chủ yếu từ hệ thống ngân hàng.

“Hiện ngân hàng thương mại là nhà đầu tư lớn nắm giữ nhiều trái phiếu Chính phủ, nên trong năm 2016 vẫn là áp lực đối với hệ thống. Do vậy, điều này sẽ tác động tới lãi suất và đây cũng là thách thức của NHNN”, bà Hồng phân tích.

Mặc dù năm 2015 lạm phát thấp, chỉ ở mức 1% và là dư địa tốt để giảm lãi suất một cách tích cực nhưng chúng ta không thể chủ quan với lạm phát năm 2016.

Bà Hồng nói: “Chúng tôi đánh giá và tổng hợp thông tin được cung cấp cho thấy, lạm phát năm 2015 của các nước trên thế giới không phải là xu hướng giảm. Việc lạm phát thấp có nhiều yếu tố tác động, trong đó tác động mạnh nhất là giá dầu giảm tới mức kỷ lục. Nên lạm phát thấp của các nước trên thế giới không phản ánh về giảm phát và cần phải hiểu như vậy để đánh giá đầy đủ hơn về lạm phát”, bà Hồng bình luận.

Với những lập luận đó, Phó Thống đốc cho rằng, lạm phát năm 2016 của Việt Nam không thể chủ quan. “Năm 2016, chúng ta sẽ thực hiện lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng Nhà nước quản lý như giá điện, giáo dục, y tế …, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ thì lạm phát cũng không thể duy trì thấp như năm 2015”, bà Hồng nhấn mạnh.

Nguyễn Hiền