Ống nước Sông Đà liên tục vỡ: Vinaconex "thiếu kinh nghiệm"?

 6 năm vận hành vẫn lỗ lũy kế

Theo Vinaconex, Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây -  Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông được đầu tư theo hình thức BOO, có tổng chiều dài 45,8 km với công suất thiết kế giai đoạn I là 300.000 m3/ngày đêm bằng nguồn vốn tự có của doanh nghiệp và vốn vay thương mại.

Dự án sử dụng vật liệu mới cho tuyến ống truyền tải nước sạch là ống composite cốt sợi thủy tinh với các loại đường kính 1,5m, 1,6m và 1,8m do Công ty cổ phần Ống sợi thủy tinh Vinaconex sản xuất, qua đó tiết kiệm được ngoại tệ đồng thời giảm được suất đầu tư và giá thành sản xuất nước sạch.

Dự án hoàn thành đầu tư, đi vào sử dụng từ tháng 8/2008, cung cấp nước sạch đạt tiêu chuẩn của Bộ Y tế từ nguồn nước mặt Sông Đà với lượng nước tiêu thụ trung bình đạt 220.000 - 240.000 m3/ngày đêm (chiếm khoảng 30% tổng lượng nước sạch cung cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội) cho trên 70.000 hộ dân khu vực phía tây TP. Hà Nội.

Ngoài việc cấp nước theo địa bàn (bao gồm các phường thuộc quận Cầu Giấy, Thanh Xuân thuộc khu vực Đường Vành đai III), dự án đã và đang hỗ trợ cấp nước cho khu vực nội thành Hà nội thông qua hệ thống của Công ty nước sạch Hà nội (Hawaco) với công suất cấp nước đạt gần 50.000 m3/ngày đêm và hỗ trợ 30.000 m3/ngày đêm cho Quận Hà Đông qua hệ thống của Công ty cấp nước Hà Đông.

Mặc dù vậy, cho đến năm 2013, Công ty CP nước sạch Vinaconex (đơn vị tiếp nhận quản lý hệ thống cấp nước Sông Đà) vẫn lỗ lũy kế.

Đã từng xin đầu tư thêm tuyến ống giai đoạn 2

 Vinaconex khẳng định, nhận thức được hệ thống truyền tải nước Sông Đà là hệ thống độc đạo, dài nhất Việt Nam tại thời điểm đầu tư nên khó có thể tránh khỏi các vấn đề rủi ro trong quá trình vận hành khai thác sử dụng.

Vì vậy, ngay trong thời gian thi công tuyến ống giai đoạn I, Tổng công ty đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xin phép thi công lắp đặt thêm tuyến ống cấp nước giai đoạn II dọc đường cao tốc Láng - Hòa Lạc thuộc dự án cấp nước mặt Sông Đà ngay trong thời gian thi công giai đoạn I nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước trong thời gian vận hành cấp nước khi tuyến ống giai đoạn I cần duy tu sửa chữa định kỳ hoặc sự cố xảy ra; hơn nữa thi công đồng thời tuyến ống cấp nước giai đoạn II với quá trình thi công đường cao tốc Láng - Hòa Lạc sẽ giảm tổng mức đầu tư của dự án vì không phải bỏ chi phí đào xúc khi tuyến đường đã hoàn thành. 

Tuy nhiên, do không có khả năng thu xếp được nguồn tài chính cho dự án nên chủ trương lắp đặt tuyến ống cho giai đoạn II tại thời điểm đó đã không được thực hiện.

Tiếp theo, đến năm 2009 khi dự án giai đoạn I đã hoàn thành đi vào vận hành cấp nước cho Tp. Hà Nội, Tổng công ty lại tiếp tục có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xin đầu tư tiếp hệ thống cấp nước giai đoạn II với nhiều thuận lợi do tuyến kênh dẫn nước thô cho Nhà máy xử lý nước đã đủ đáp ứng, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng cho xây dựng các trạm bơm, khu bể chứa, xử lý, cho tuyến ống đi qua từ Nhà máy tới ngã ba Hòa Lạc đã xong từ khi thực hiện giai đoạn I.

Thời gian này tuyến đường cao tốc Láng – Hòa Lạc vẫn đang thi công, nếu triển khai lắp đặt tuyến ống cho giai đoạn II sẽ tránh được việc phải đào đường khi đã hoàn thành và quan trọng hơn nữa là khi có hai tuyến ống hoạt động song song việc an ninh nguồn nước cấp sẽ được đảm bảo. Hiệu quả kinh tế và xã hội sẽ rất lớn nếu tuyến ống thứ II được xây dựng ngay các thời điểm vừa nêu.

Tuy nhiên, vào các thời điểm nêu trên cơ chế ưu đãi dành cho doanh nghiệp để đầu tư vào lĩnh vực công ích chưa có, Tổng công ty không đủ khả năng tài chính cho đầu tư giai đoạn II. 

Vinaconex thừa nhận thiếu kinh nghiệm triển khai

Ống composite cốt sợi thủy tinh được sử dụng trong Dự án là loại vật liệu lần đầu tiên được ứng dụng trong hệ thống truyền tải nước sạch tại Việt Nam nên Vinaconex còn thiếu kinh nghiệm trong việc triển khai. Do đó, từ khi đi vào sử dụng đến nay hệ thống đường ống truyền tải nước sạch Sông Đà đã có một số lần gặp sự cố làm gián đoạn cấp nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt của một bộ phận nhân dân thủ đô sử dụng nguồn nước sạch Sông Đà.

Trước tình hình đó, Bộ Xây dựng đã thực hiện kiểm tra và đến nay đã ra Thông báo kết luận giám định nguyên nhân sự cố vỡ đường ống truyền tải nước Sông Đà.

Theo đó, Vinaconex khẳng định đã nhận thức sâu sắc và tiếp thu toàn bộ nội dung Thông báo kết luận của Bộ Xây dựng. Đồng thời, nghiêm túc kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong Ban lãnh đạo; nhận khuyết điểm với Chính Phủ, Bộ Xây dựng, Thành Phố Hà Nội và Nhân dân Thủ đô do đã để các sự cố vỡ ống dẫn nước đáng tiếc xảy ra; Yêu cầu các đơn vị có liên quan đến xây dựng công trình đoạn tuyến ống dẫn nước Sông Đà để xảy ra sự cố.

Song song với đó, Vinaconex cho biết sẽ đẩy nhanh các thủ tục xin phép Chính phủ, các Bộ ngành, UBND Tp. Hà Nội và tỉnh Hòa Bình triển khai đầu tư xây dựng giai đoạn II, nâng công suất cấp nước lên 600.000 m3/ngày đêm theo đúng phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, lựa chọn loại ống truyền tải phù hợp, đảm bảo an toàn khi vận hành, trong thời gian nhanh nhất có thể nhằm đáp ứng nhu cầu tăng thêm 300.000 m3/ngày đêm (giai đoạn 2) cho nhân dân Thủ đô Hà Nội và các địa phương lân cận;

Hiện nay, Tổng công ty CP Vinaconex đang chuẩn bị báo cáo chi tiết cho Bộ xây dựng và các cơ quan nhà nước có liên quan về quá trình thực hiện đầu tư Dự án.