Nợ địa phương của Trung Quốc sẽ đạt mức cao kỷ lục trong năm nay

Bắc Kinh hy vọng rằng việc chi tiêu sẽ hạn chế sự sụp đổ kinh tế do đại dịch coronavirus, nhưng những mối lo ngại về nợ địa phương cũng đang dần tăng cao.

Sự tăng trưởng của nợ chính quyền địa phương đã chậm lại vào tháng trước ở con số 286,7 tỷ nhân dân tệ (40,4 tỷ USD), giảm 26% so với 387,5 tỷ nhân dân tệ trong tháng 3.

Nhưng Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết hôm thứ Hai rằng họ sẽ chuyển thêm 1 nghìn tỷ nhân dân tệ vào hạn ngạch trái phiếu cho mục đích đặc biệt của chính quyền địa phương để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng.

Động thái này có thể khiến khoản nợ địa phương tăng lên mức cao kỷ lục, gần 3 nghìn tỷ nhân dân tệ trong 5 tháng đầu năm, so với 1,9 nghìn tỷ nhân dân tệ so với một năm trước đó.

Bắc Kinh đang thúc giục các ngân hàng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng để giúp kiềm chế sự sụp đổ kinh tế từ sự bùng phát của coronavirus, với việc chính quyền địa phương yêu cầu huy động tiền thông qua trái phiếu cho mục đích đặc biệt để giảm thiểu sự phát triển của nợ ngoài ngân sách, một rủi ro tài chính đã khiến Trung Quốc lo lắng suốt một thập kỷ.

“Lợi ích chính của việc sử dụng trái phiếu cho mục đích đặc biệt là nó minh bạch hơn. Bạn có thể thấy chính xác có bao nhiêu nguồn tài trợ mới mà chính quyền địa phương đang nhận và bạn có thể thấy điều đó sẽ ảnh hưởng đến khoản nợ trực tiếp của họ như thế nào”, ông Jason Yuan, phó chủ tịch tại cơ quan xếp hạng Moody, nói.

Trái phiếu đặc biệt đã được chính phủ Trung ương Trung Quốc giới thiệu vào năm 2015 để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng và phúc lợi công cộng. Tiền lãi sẽ được trả bằng thu nhập được tạo ra bởi một dự án cụ thể, khác với trái phiếu chung khi trả lãi thông qua doanh thu tài chính.

Bắc Kinh đã cố gắng che đậy mức nợ chung trong vài năm qua, nhưng sự chậm lại về kinh tế - bị làm trầm trọng thêm bởi đại dịch coronavirus đã một lần nữa đẩy các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc buộc phải tiếp tục theo hướng tăng trưởng nợ.

Tuy nhiên, ngày càng có nhiều lo ngại về triển vọng tài chính của chính quyền địa phương trong bối cảnh tiếp tục các khoản vay nặng nề dự kiến ​​trong những tháng tới. Doanh thu tài chính của các địa phương đã suy giảm kể từ đầu năm, giảm 14,3% trong quý đầu tiên từ một năm trước đó xuống còn 4,6 nghìn tỷ nhân dân tệ.

Gần 40 địa phương tham gia vay nợ tại Trung Quốc đã gặp khó khăn trong việc trả các nghĩa vụ nợ trong năm 2019, tăng đáng kể so với hơn 10 trong năm 2018, theo báo cáo công khai được trích dẫn trong nghiên cứu của Fitch.

Hơn 80% số địa phương tham gia là từ các tỉnh miền Tây, có nền kinh tế kém phát triển hơn so với các tỉnh ven biển. Tỉnh Quý Châu có nhiều sự cố tín dụng trả nợ nhất trong số tất cả các tỉnh của Trung Quốc, chiếm một nửa vào năm 2018 và 2019, theo một báo cáo từ Fitch được công bố vào thứ ba.

Yang Zhiyong, một nhà nghiên cứu của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS), một nhóm chuyên gia liên kết với Hội đồng Nhà nước Trung Quốc, cho biết chính quyền địa phương phải chuẩn bị để bù đắp bất kỳ sự thiếu hụt nào trong các dự án được tài trợ bởi trái phiếu đặc biệt.

“Các khoản nợ đặc biệt sẽ mang lại lợi ích tương ứng và lợi nhuận có thể chi trả cho các chi phí của dự án. Nếu thu nhập của dự án không đủ để trang trải chi phí, thì chỉ khi có đủ tiền thì trái phiếu đặc biệt mới được phát hành”, ông nói vào thứ ba trong một cuộc phỏng vấn với tờ Time Weekly có trụ sở tại Quảng Châu.

“Vẫn còn chỗ trống để mở rộng nợ địa phương. Tuy nhiên, xem xét các rủi ro, cần chú ý nhiều hơn đến các dự án thực tế”, Yang nói.

Cho đến nay, trái phiếu có mục đích đặc biệt đã được sử dụng để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng giao thông, cơ sở giáo dục và chăm sóc sức khỏe và các dự án bảo tồn nước của Trung Quốc.

“Vay mượn thông qua trái phiếu cho mục đích đặc biệt vẫn có rủi ro nếu các chính phủ thực hiện các dự án để hỗ trợ tăng trưởng kém khả thi về kinh tế”, Yuan nói.

“Mọi thứ ngày càng khó khăn với chi tiêu cơ sở hạ tầng ở Trung Quốc. Sau một thập kỷ tăng trưởng rất nhanh trong chi tiêu cơ sở hạ tầng, trong đầu tư tài sản nói chung, đối với nhiều chính quyền địa phương, không còn quá nhiều dự án công cộng tạo ra tiền mặt để đầu tư”, ông nói

Thùy Dung

Theo Scmp