Dân sinh
Fica
DTiNewsNhững phát ngôn ấn tượng của Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHNN
(Dân trí) - Tại phiên chất vấn ngày 8/6 và 9/6, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhận được nhiều câu hỏi "hay và khó" từ đại biểu Quốc hội.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trả lời các chất vấn của đại biểu Quốc hội trong sáng 8/6 và thêm 30 phút vào chiều cùng ngày. Trả lời đại biểu Trần Hồng Nguyên (đoàn Bình Thuận) về việc xe biếu tặng, Bộ trưởng Phớc cho biết đã giao Tổng cục Hải quan làm việc với C03 của Bộ Công an, tổ chức họp và kiểm tra nhiều lần nhưng vẫn chưa có kết quả. Bộ Tài chính cho rằng lợi dụng lỗ hổng nhiều loại xe vì bán được ít nên không có đại lý, các doanh nghiệp chuyển sang hình thức biếu tặng. Mà biếu tặng thì theo quy định không được giảm loại thuế nào, không được miễn thuế nào từ nhập khẩu tới tiêu thụ đặc biệt. "Đúng là khi doanh nghiệp kê khai có kê khai theo giá thấp nhưng cơ quan hải quan căn cứ vào quy định của hải quan với bảng thuế, xác định tăng lên, xác định lại để truy thu thuế", ông Phớc nói và thông tin theo báo cáo của cơ quan hải quan, không phát hiện thất thu thuế trong nhập xe biếu tặng.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Đinh Ngọc Dung (đoàn Hải Dương) về giá sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết sách giáo khoa không phải là mặt hàng Nhà nước định giá, mà thuộc danh mục kê khai giá. Quyền quyết định giá thuộc về nhà xuất bản, nhà sản xuất sách giáo khoa. Trên cơ sở đó, người mua lựa chọn, mua chỗ nào chỗ lượng tốt nhất và chất lượng tốt nhất trên tinh thần minh bạch, niêm yết giá công khai. Nhà nước thẩm định giá đối với những loại sách, sản phẩm mua bằng ngân sách Nhà nước. Ví dụ từ ngân sách địa phương, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài chính, từ ngân sách của Trung ương thì Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Tài chính, khi xuất cấp ngân sách ra thì phải thẩm định và đặt hàng đối với sản phẩm mà Nhà nước mua.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết giá xăng dầu gần đây tăng cao, tuy nhiên, so với các nước xung quanh thì Việt Nam vẫn còn rẻ. Như Lào, Thái Lan, Campuchia cũng cao hơn Việt Nam từ 2.000 đồng đến 11.000 đồng/lít. Vậy có nên giảm thuế với xăng dầu hay không, theo Bộ trưởng, vấn đề này thuộc thẩm quyền Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Quốc hội. "Vừa qua, với xăng dầu Bộ đã đề xuất giảm 50% thuế bảo vệ môi trường, giảm 24.000 tỷ đồng ngân sách. Bây giờ còn dư địa giảm tiếp thuế này là 2.000 đồng/lít, nhưng thẩm quyền UBTVQH chỉ được giảm tiếp 1.000 đồng (50%) nữa thôi, còn giảm cả 2.000 đồng thì thuộc thẩm quyền của Quốc hội", ông Phớc nói.
Ông Hồ Đức Phớc khẳng định hiện nay, không có chủ trương nào nói về vấn đề siết chặt hay hạn chế trái phiếu doanh nghiệp. Trái phiếu doanh nghiệp vẫn là kênh huy động vốn hiệu quả để huy động cho doanh nghiệp, đóng góp cho sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh việc huy động phải đúng pháp luật, minh bạch, không được lợi dụng để sử dụng số tiền sai mục đích, đưa vào mục đích khác. Quy mô trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam đang khoảng 1.374.000 tỷ đồng, chiếm 15% GDP. So với mục tiêu mà Thủ tướng ban hành thì đến năm 2025, chúng ta phải đạt được 20% và đến năm 2030 đạt được 25%. So với các nước xung quanh, quy mô trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam cũng đang ở mức thấp nhất, vẫn còn dư địa phát triển.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Trọng Nghĩa về câu chuyện phát hành trái phiếu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết đối với trái phiếu doanh nghiệp theo số liệu do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước theo dõi, con số là tương đương 15% GDP. "Thế thì vấn đề là từ trước tới giờ, trái phiếu doanh nghiệp có bị không đảo nợ, không trả nợ không thì chỉ trừ trường hợp Tân Hoàng Minh hiện nay chưa trả nợ do hủy giao dịch, còn lại các doanh nghiệp đến hạn đều trả được nợ. Có nghĩa dòng trái phiếu doanh nghiệp vẫn trung chuyển bình thường", Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.
Để làm sạch thị trường vốn, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết Bộ Tài chính đã trình Chính phủ sửa Nghị định 153; tăng cường công tác kiểm tra, đưa trí tuệ nhân tạo vào để theo dõi các nghiệp vụ phát sinh; theo dõi sự lên xuống đột ngột của các cổ phiếu; thiết lập sàn riêng để theo dõi trái phiếu riêng lẻ… Qua kiểm tra, Bộ Tài chính cũng đã phát hiện nhiều vi phạm, có cả trường hợp lợi dụng thị trường chứng khoán để rửa tiền. Bộ đã chuyển cho cơ quan điều tra để xử lý nghiêm. Tiến tới, Bộ Tài chính sẽ đề nghị Quốc hội hoàn thiện Luật Chứng khoán, quy định rõ điều kiện phát hành với một số lằn ranh.
Liên quan đến câu hỏi về cho vay ngang hàng (P2P lending), Thống đốc cho biết hoạt động cho vay ngang hàng sau khi xuất hiện ở châu Âu và Mỹ được hơn chục năm, nay đã lan sang châu Á và có Việt Nam. Trung Quốc cũng có thời điểm lập hàng mấy nghìn trang và thực hiện cho vay, xây nền tảng công nghệ kết nối 2 bên đi vay và cho vay. Còn tại các nước cũng xảy ra hiện tượng không tách bạch giữa tiền người cho vay, đi vay; người lập ra sàn công nghệ kết nối lại là một trong 2 bên nên gây mất an toàn. Trung Quốc cũng có biện pháp siết hoạt động này. Còn tại Việt Nam, Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt giao NHNN chủ trì cùng các bộ ban ngành nghiên. Các bên có khảo sát, đánh giá và đang dự thảo nghị định cho hoạt động này để có hành lang pháp lý, đảm bảo là hoạt động lành mạnh, an toàn, rút kinh nghiệm trên cơ sở các nước để hạn chế rủi ro có thể phát sinh.
Đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) phản ánh tình trạng người dân không vay nợ nhưng bị gọi điện quấy rối, xúc phạm, bôi nhọ, đe dọa do có tên trong danh bạ điện thoại của người vay tiền khi không trả nợ đúng hạn. "Với chức năng quản lý Nhà nước của mình, Thống đốc sẽ triển khai các biện pháp nào để hạn chế những hành vi vi phạm nêu trên?", đại biểu Thịnh nói. Trả lời, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã rà soát và thấy cần phải sửa đổi các văn bản quy định pháp luật. Hiện nay, quy định về cho vay của các công ty tài chính cũng đã có những chỉnh sửa theo hướng các công ty không được đòi nợ theo các biện pháp đe dọa và cũng quy định rõ là thời gian để đòi nợ từ 9h đến 21h…
Thống đốc NHNN cho rằng tội phạm thường tấn công vào lĩnh vực tài chính ngân hàng vì liên quan đến tiền. Qua tổng hợp, tội phạm thường tấn công vào người sử dụng dịch vụ của ngân hàng, có thể có một số nhóm lừa đảo trên mạng (lừa đảo lấy thông tin cá nhân để tiếp cận vào internet banking, sau đó lấy tiền). Thứ hai là tấn công để lấy cắp thông tin khách hàng, sau đó mang đi mua bán hoặc đòi tiền chuộc. Thứ ba là dùng giấy tờ giả để lừa đảo ngân hàng. Nhận diện trước tình hình như vậy, năm nào NHNN cũng có chỉ thị yêu cầu ngành ngân hàng nâng cao tính an toàn, bảo mật; ban hành hành lang pháp lý yêu cầu tổ chức tín dụng có quy trình, thủ tục trong việc nhận diện rủi ro; thường xuyên chỉ đạo, kiểm tra liên quan đến an toàn thông tin. Đối với các tổ chức tín dụng, Thống đốc cho biết cần đầu tư để nâng cấp trang thiết bị, phần mềm phòng chống tội phạm, đảm bảo an ninh, an toàn, bảo mật. NHNN cũng phối hợp với Bộ Công an đưa ra tình huống, ứng cứu các sự cố xảy ra.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết với đặc thù của nền kinh tế Việt Nam, vốn đầu tư dựa rất lớn vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng. Hiện nay, dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam đang ở mức 124% và theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới là tỷ lệ thuộc nhóm cao nhất toàn cầu. Khi nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tín dụng ngân hàng, mỗi khi có "cú sốc" như Covid-19, biến động tình hình kinh tế thế giới, doanh nghiệp và người dân khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh thì sẽ lập tức ảnh hưởng đến hệ thống ngân hàng. Nếu hệ thống ngân hàng có vấn đề, mất khả năng chi trả… thì sẽ hệ lụy đến cả nền kinh tế. "Vấn đề đặt ra là kiểm soát tăng trưởng tín dụng. Trên thực tế, NHNN áp dụng biện pháp này từ những năm 2011 và thấy đây là biện pháp hiệu quả trong tổ chức điều hành, chính vì vậy, đã đưa thị trường tiền tệ, tín dụng ổn định trở lại. Trước đây khi không có chỉ tiêu kiểm soát, các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng rất cao, cá biệt có những năm tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống lên đến 53,8%", bà Hồng cho hay.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết giá vàng trên trường quốc tế diễn biến rất phức tạp và khó lường, bởi chịu tác động của nhiều yếu tố. Trong khi đó, giá vàng trong nước có cùng xu hướng với giá vàng thế giới. "Nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống lại chậm hơn giá vàng của thế giới", bà Hồng nói. Lãnh đạo NHNN thông tin thêm giá vàng của các thương hiệu khác ngoài SJC, tức là vàng nguyên liệu, về cơ bản, chênh lệch giá so với quốc tế chỉ khoảng 2 triệu đồng/lượng. Riêng giá vàng SJC chênh ở mức lớn, lên đến khoảng 16-17 triệu đồng/lượng.
