Một hành tinh đen hình cầu hoàn hảo không thực sự tồn tại và có chu vi đúng 65.536 km. Bao quanh nó là một con đường rộng tới 100 mét.

Tất cả bất động sản trên hành tinh ảo thuộc sở hữu của Hiệp hội Máy tính. Hiệp hội này lại bán các lô đất cho lập trình viên dám nghĩ dám làm.

Chính những người này phải chịu trách nhiệm với những ngôi nhà, quán bar, các tòa cao ốc chọc trời nằm dọc những đại lộ.

Đại lộ thường xuyên nhộn nhịp người đi lại, là những nhân vật 3D.

Một số đang đi làm.

Số khác thì hẹn hò.

Có những người lại lái xe hoặc chỉ đi loanh quanh...

Đó là cách Neal Stephenson, một tác giả khoa học viễn tưởng, mô tả khéo léo khái niệm mà ông gọi là "metaverse", trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng công nghệ cao (cyberpunk) "Snow Crash" (1992).

3 thập kỷ sau, metaverse - một dạng nhập vai của internet dựa trên văn bản và hình ảnh ngày nay - được coi là "Next Big Thing" mới nhất của Thung lũng Silicon.

Microsoft đang tích hợp văn phòng thực tế ảo và hình đại diện vào phần mềm cộng tác từ xa mang tên "Teams" của mình.

Mark Zuckerberg, người sáng lập Facebook, say mê khái niệm metaverse đến nỗi vào ngày 28/10 vừa qua, Mark đã đổi tên công ty thành Meta để báo hiệu sự tập trung vào "ngôi sao" mới này.

METAVERSE - MỎ VÀNG 

Thuật ngữ Metaverse có thể mới thu hút sự chú ý của nhiều người, nhưng nó không phải là một từ mới, cũng không phải là thuật ngữ do Zuckerberg phát minh ra.

Metaverse là một từ ghép nối, kết hợp tiền tố 'meta' và từ 'vũ trụ', và thường được sử dụng để mô tả một vũ trụ ảo, được truy cập bằng công nghệ thực tế ảo (VR). Từ này được nhà tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Neal Stephenson đặt ra vào năm 1992 trong tác phẩm Snow Crash kể trên. Nó mô tả một thế giới ảo nơi con người tương tác với nhau qua hình đại diện kỹ thuật số.

Metaverse - nghe có vẻ như là một chủ nghĩa công nghệ không tưởng tại bờ biển phía Tây. Tuy nhiên, có thể nhìn thấy được tiềm năng của metaverse từ báo cáo kết quả hằng quý công bố ngày 8/11 vừa qua của Roblox, một hãng game online với hơn 200 triệu người dùng mỗi tháng. Những con số chi tiết như sau: số người chơi hằng ngày tăng lên 47,3 triệu, với tốc độ tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái, đẩy doanh thu lên tới 509 triệu USD.

David Baszucki, nhà đồng sáng lập và quản lý Roblox, cho biết, công ty đã dự đoán được sự trỗi dậy của metaverse khi kế hoạch kinh doanh liên quan tới nó được lập ra lần đầu tiên cách đây 17 năm. Vào năm 2020, khi vẫn còn thuộc sở hữu tư nhân, Roblox đã được định giá lên tới 4 tỷ USD. Giá trị hiện tại khi Roblox được niêm yết trên sàn là 68 tỷ USD, đặc biệt giá cổ phiếu của công ty đã tăng hơn 60% trong tháng qua.

Đối với những người đam mê metaverse như Matthew Ball, một nhà đầu tư mạo hiểm, các trò chơi trực tuyến như Roblox, Minecraft, Fortnite, Animal Crossing và World of Warcraft là bằng chứng cho thấy thế giới ảo nhập vai có thể trở nên phổ biến và mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ.

Theo Newzoo, một công ty nghiên cứu thị trường, người tiêu dùng đã chi 178 tỷ USD cho trò chơi điện tử vào năm 2020. Bên cạnh việc giải tỏa, nhiều game thủ sử dụng chúng để giữ liên lạc với bạn bè ở xa. Họ sẵn sàng chi tiền mặt vào những tài sản ảo trong game. Newzoo cho rằng khoảng 75% doanh thu của ngành đến từ các game cho phép mua bán hàng hóa ảo, ví dụ như đồ tăng sức mạnh hoặc trang phục cho các nhân vật trong game.

Raph Koster, một nhà thiết kế đồ họa kỳ cựu, cho biết ngành công nghiệp trò chơi điện tử đã thử nghiệm thế giới ảo trong nhiều thập kỷ, khám phá cách người chơi sử dụng chúng để xã hội hóa, tạo và điều hành toàn bộ nền kinh tế dựa trên hàng hóa ảo.

Ông nói: "Mối quan tâm sẽ giảm dần khi tham vọng của mỗi thế hệ vấp phải những hạn chế về mặt kỹ thuật. Nhưng giờ đây, khi chủ đề này dần nóng trở lại, một số người đam mê metaverse cho rằng lợi ích của tất cả trải nghiệm đó có thể cho phép các công ty trò chơi điện tử như Roblox, Epic Games và Unity đánh bại những gã khổng lồ công nghệ".

Roblox vừa là một trò chơi, vừa là một nền tảng. Tương tự như cách Squarespace cung cấp công cụ cho phép các nhà công nghệ mới tự tạo lập trang web, Roblox đi kèm với một bộ các chương trình dễ sử dụng cho phép người chơi xây dựng và kiếm tiền từ các trò chơi và trải nghiệm 3D của riêng họ.

Chẳng hạn, "Piggy" là một trò chơi kinh dị lấy cảm hứng từ phim hoạt hình "Peppa Pig" do chính người sử dụng tạo ra. Hay, trong "Adopt Me", người dùng nuôi, thu thập và buôn bán các loài động vật ảo kỳ lạ. Cơn sốt mới nhất là các chương trình phần mềm dựa trên "Squid Game", một loạt phim của Netflix.

Manuel Bronstein, giám đốc sản phẩm của Roblox bày tỏ: "Mọi trải nghiệm đều do cộng đồng của chúng tôi xây dựng nên. Công ty sẽ xử lý các vấn đề hậu quả, cung cấp không gian máy chủ và cơ sở hạ tầng để hỗ trợ cho sự sáng tạo của người dùng. Nó có đơn vị tiền tệ riêng, được gọi là Robux, được mua bằng tiền mặt. Trên thực tế, người dùng có thể chi tiêu nó vào một cửa hàng ứng dụng bán các trang bị nâng cấp hoặc các phụ kiện như áo, mũ, cánh để nhân vật của mình trở nên nổi bật hơn. Các nhà phát triển của những mặt hàng ảo đó được giảm giá khoảng 27% từ mỗi lần bán hàng.

Sự phổ biến của trò chơi dẫn đến việc các công ty khác cung cấp trải nghiệm trong Roblox như một chiến lược tiếp thị - một cách đơn giản nhưng hiệu quả để hợp nhất thế giới số với thực tế. Người dùng có thể đi lang thang trong phiên bản ảo của Trung tâm mua sắm Star Court, một địa điểm trong loạt phim "Stranger Things" của Netflix.

Vào tháng 5, một người dùng đã bán lại một bản sao ảo của một chiếc túi xách Gucci thật với giá khoảng 4.100 USD. Ngày 15/11, Roblox đã công bố các khoản tài trợ trị giá 10 triệu USD để phát triển các trải nghiệm giáo dục, bao gồm một chuyến đi mô phỏng đến Trạm vũ trụ quốc tế.

Baszucki không phải là ông chủ duy nhất trong ngành công nghiệp game có tham vọng với metaverse.

KIẾM TIỀN THẾ NÀO?

Tim Sweeney, Giám đốc điều hành của Epic Games - công ty tư nhân phát triển "Fortnite", đã thể hiện mình một fan của metaverse kể từ khi ông viết "Unreal", một tựa game bắn súng 3D vào năm 1998.

Như "Roblox", "Fortnite" - bề ngoài là một trò chơi hành động đơn giản đã được lấy làm ví dụ ban đầu về việc metaverse có thể trông như thế nào. Marc Petit - Phó Chủ tịch của Epic phát biểu rằng: "Chúng tôi không coi "Fortnite" là một metaverse, mà là một góc tuyệt đẹp của metaverse". 

Cũng giống như Roblox, Fortnite đã đạt được nhiều thành tựu trong thực tế. Năm 2019, Fortnite đã tổ chức một trận chiến trong không gian ảo để quảng bá "Sự trỗi dậy của Skywalker" ("Chiến tranh giữa các vì sao").

Vào tháng 7, Ferrari đã tải một phiên bản ảo của một trong những chiếc xe thể thao sang trọng của mình vào trò chơi để người chơi có thể trực tiếp sử dụng. Nó không hoàn toàn giống với hình ảnh những tin tặc phản bội chạy đua ảo trong "sa mạc đen của đêm điện tử". 

Thế giới ảo "Fortnite" được biết đến qua những ứng dụng trong ngành công nghiệp âm nhạc. Năm 2020, Travis Scott, một rapper, đã tổ chức một buổi hòa nhạc ảo - nhờ vào sức mạnh kỹ thuật số để làm những điều mà không một loại kỹ xảo thủ công nào có thể làm được trong thực tế. Nhân vật ảo khổng lồ của Travis Scott được bao quanh bởi những tia chớp, nhảy múa giữa vũ trụ nhuộm màu của trò chơi, làm rung chuyển mặt đất theo từng bước chân. Khoảng 12,3 triệu người đã tham dự buổi hòa nhạc, gấp khoảng 60 lần số người có thể tham gia lễ hội âm nhạc lớn Glastonbury.

Mục tiêu thứ hai trong chiến lược của Epic, ngoài "Fortnite" là cuộc cạnh tranh với Unity, một công ty tài chính được thành lập ở Đan Mạch vào năm 2004 và đã được niêm yết vào năm ngoái.

Ban đầu, cả hai công ty đều bán "động cơ" phần mềm tinh vi phức tạp được thiết kế để cung cấp năng lượng cho trò chơi điện tử. Bây giờ họ đang chào hàng chúng như một phần của phần mềm mô phỏng đa năng mà họ hy vọng sẽ trở thành một ngôn ngữ chung trong xây dựng thế giới 3D, giống như cách HTML làm nền tảng cho các trang web. 

Họ phần nào đều đã đạt được mục đích. Ví dụ, các công ty kiến trúc sử dụng chúng để xây dựng các phiên bản ảo của các tòa nhà để thu hút khách hàng trước khi xây dựng. Một số sử dụng chúng để giúp quản lý công trình. Sự hợp tác giữa Epic và Cesium, một công ty khởi nghiệp chuyên lập bản đồ các thành phố và cảnh quan, cho phép các bản sao ảo của các thành phố thực như Melbourne hoặc Detroit được đưa vào Unreal, công cụ cung cấp năng lượng cho "Fortnite".

Mr Ball chỉ ra rằng phần lớn bộ phim "Người Mandalore" ("Chiến tranh giữa các vì sao"), được quay trong một thế giới ảo do Unreal tạo ra. Vì chúng được xây dựng bằng cùng một phần mềm, khán giả có thể tự do khám phá phần lớn những sets này. Đây là một bước ngoặt siêu lớn về việc thu phí người hâm mộ tham gia các chuyến tham quan phim trường.

Unity gần đây đã trả 1,6 tỷ USD cho Weta Digital, một studio hiệu ứng hình ảnh do Peter Jackson thành lập, đạo diễn bộ phim "Chúa tể của những chiếc nhẫn" cho những hiệu ứng đặc biệt. Metacast được tiết lộ: một phần mềm được thiết kế để truyền các sự kiện thể thao vào thế giới ảo. Công ty đã trình diễn một trận đấu hỗn hợp mà người xem có thể xem từ mọi góc độ - ngay cả góc nhìn của một trong những đấu sĩ.

Liệu các công ty trò chơi có thể cạnh tranh với những gã khổng lồ công nghệ hay không? Đó vẫn còn là câu hỏi lớn.

Doanh thu hàng năm của Meta, ở mức 86 tỷ USD vào năm 2020, chỉ bằng một nửa quy mô của toàn bộ ngành công nghiệp trò chơi. Nhưng Ball chỉ ra rằng những thay đổi lớn trong công nghệ thường dẫn đến sự gia tăng của những đối thủ cạnh tranh mới bất chấp những nỗ lực của những người đương nhiệm cũ. Và, bên cạnh kinh nghiệm, ngành công nghiệp trò chơi sớm đã có rất nhiều người sẵn sàng, những người mà với họ thế giới ảo trở thành một chuẩn mực văn hóa đã được thiết lập sẵn.