Nhân tài người Việt trên thế giới cùng giải bài toán phát triển AI Việt Nam

Phát biểu khai mạc tại họp báo công bố chương trình "Thách thức đổi mới sáng tạo Việt Nam 2025" sáng 14/3, ông Võ Xuân Hoài - Phó giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) - cho biết AI đang chuyển đổi thế giới.

Do đó, việc phát triển các tập dữ liệu Việt Nam quy mô lớn, chất lượng cao và mã nguồn mở để đào tạo và đánh giá AI đã trở thành ưu tiên cấp bách. Mục tiêu của chương trình năm nay là thúc đẩy phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam.

Tiến sĩ Trần Việt Hùng, nhà sáng lập kiêm CEO Tổ chức AI for Vietnam, cho biết trong bối cảnh AI phát triển nhanh như hiện nay, nếu Việt Nam không tận dụng được thì sẽ tuột mất cơ hội phát triển. Các chuyên gia nghiên cứu tại tổ chức "AI for Vietnam" nhận thấy rằng để Việt Nam tận dụng được AI thì việc hỗ trợ tiếng Việt đóng vai trò quan trọng.

Hiện nay, các dữ liệu đào tạo tiếng Việt trong lĩnh vực AI chỉ chiếm 0,8% - một phần rất nhỏ về đầu vào. Vì vậy, mặc dù đầu ra các mô hình AI có giá trị thông tin nhưng chưa truyền tải hết được ngôn ngữ cũng như văn hóa Việt Nam. Việc ứng dụng AI vì vậy còn chưa hiệu quả.

Từ mong muốn này, các chuyên gia AI người Việt trên thế giới cùng nhau thành lập "AI for Vietnam" với mong muốn đưa tiếng Việt vào AI một cách tự nhiên mà không tốn nhiều thời gian cũng như nguồn lực đầu tư. Tổ chức AI For Vietnam đã chính thức tham gia vào Liên minh AI toàn cầu. Đội ngũ sáng lập gồm 4 chuyên gia gồm các tiến sĩ Trần Việt Hùng, Lê Viết Quốc, Vũ Xuân Sơn, thạc sĩ Tô Diệu Liên.

Dự án ViGen khởi nguồn từ hợp tác ba bên giữa Tập đoàn Meta, Trung tâm đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và tổ chức "AI for Vietnam". Mục tiêu của dự án là làm cho các mô hình AI hỗ trợ tiếng Việt một cách tự nhiên và toàn diện ngay từ trong lõi để mở khóa tiềm năng các ứng dụng AI tại Việt Nam.

Dự án này đang nỗ lực tạo ra bộ dữ liệu tiếng Việt mã nguồn mở chất lượng cao để đào tạo, đánh giá và từ đó nâng cao hiệu quả của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), giúp các mô hình AI hiểu rõ hơn văn hóa, bối cảnh và cách diễn đạt trong tiếng Việt.

Dự án được kỳ vọng sẽ nâng cao sự hiện diện của tiếng Việt trong quá trình phát triển AI, đồng thời góp phần thúc đẩy nền kinh tế số phát triển vượt bậc và bền vững.

Trong đó, Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia đóng vai trò là đơn vị chủ quản, điều phối, bảo đảm dự án phù hợp với các mục tiêu quốc gia của Việt Nam. AI for Vietnam là đối tác triển khai dự án với những hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính từ Tập đoàn Meta. Các đối tác chiến lược bao gồm Nvidia, Viettel và Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam.

Tiến sĩ Trần Việt Hùng cho biết dự kiến dự án này sẽ có khoảng 3 năm để hoàn thành hệ sinh thái. 

Ông Võ Xuân Hoài cho biết dự án ViGen phù hợp với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị nhằm thúc đẩy đột phá trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Dự án ViGen đòi hỏi nỗ lực chung từ các nhà hoạch định chính sách, nhóm nghiên cứu, nhà nghiên cứu, nhà phát triển, chuyên gia và người dùng.

"Cùng nhau, chúng ta sẽ biến AI thành một công cụ mạnh mẽ cho mọi người Việt Nam và đưa Việt Nam trở thành cường quốc AI toàn cầu", ông Hoài nhấn mạnh.

Giáo sư Yann LeCun, Phó chủ tịch, Kiến trúc sư trưởng về trí tuệ nhân tạo của Tập đoàn Meta - người được mệnh danh là một trong những "cha đẻ" của AI - đánh giá dự án ViGen và Thử thách đổi mới sáng tạo Việt Nam không chỉ nhằm thúc đẩy công nghệ, mà còn hướng tới xây dựng một tương lai AI toàn diện, tôn vinh và tích hợp di sản văn hóa và ngôn ngữ độc đáo của Việt Nam.