Ngân hàng Thế giới hứa giúp Việt Nam phát triển khoa học công nghệ

Chiều 23/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị "Phát triển thị trường khoa học và công nghệ đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập".

Khoa học công nghệ ở Việt Nam còn ở dạng sơ khai

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt khẳng định thị trường khoa học và công nghệ có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, chất lượng hàng hóa, dịch vụ và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Tuy nhiên, thị trường khoa học và công nghệ Việt Nam vẫn đang ở dạng sơ khai, còn tồn tại nhiều rào cản, vướng mắc cần tháo gỡ.

Cụ thể, các tổ chức trung gian, môi giới và cơ sở hạ tầng của thị trường khoa học và công nghệ còn rời rạc, tự phát, chưa liên kết thành mạng lưới để hỗ trợ các dịch vụ trên thị trường.

Sự liên thông giữa thị trường khoa học và công nghệ trong nước với thị trường thế giới cũng như với các thị trường khác ở trong nước (đặc biệt là thị trường lao động và thị trường vốn) còn hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp và của cả nền kinh tế trong giai đoạn chuyển đổi mô hình tăng trưởng hiện nay ngày tăng cao.

Số lượng và chất lượng nguồn cung công nghệ cũng như sự minh bạch thông tin về công nghệ và việc giảm thiểu các chi phí trong giao dịch mua bán công nghệ đang là đòi hỏi cấp bách nhằm thúc đẩy quá trình đổi mới công nghệ ở doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, chưa có đủ năng lực để chủ động tìm kiếm và tiếp cận các thông tin về nguồn cung công nghệ cũng như chưa tích lũy đủ các nguồn lực (nhất là nguồn vốn và nhân lực trình độ cao) để tiếp nhập công nghệ mới, công nghệ cao.

Bổ sung thêm, đại diện Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng cơ cấu chính sách của Việt Nam chưa được thống nhất một cách tối ưu. Hiện chưa có nhiều chính sách để thúc đẩy công ty khởi nghiệp sáng tạo, mới có thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu phát triển và rất nhiều chương trình hỗ trợ chưa có sự kết nối, vẫn còn rời rạc.

"Rất nhiều nhà đầu tư muốn đầu tư vào Việt Nam nhưng họ vẫn chưa tìm được công ty đổi mới sáng tạo", đại diện WB nêu thực trạng.

WB cam kết hỗ trợ thúc đẩy

Ông Choi Joo Ho, Tổng giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam cho rằng, chuyển giao công nghệ là vấn đề quan trọng trong nền kinh tế đang nổi lên như Việt Nam. Do đó, cần phải hiểu rõ chuyển giao cái gì, chuyển giao cho ai, lợi ích gắn liền với việc chuyển giao như thế nào.

Ông cho biết, Samsung đã hợp tác chặt chẽ với Bộ Công Thương để có thể tổ chức các chương trình hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực quản trị, giúp các công ty nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua việc hoàn thiện quy trình sản xuất, giảm thiểu tỷ lệ lỗi, qua đó giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tăng cao lợi nhuận.

Trong khi đó, liên quan đến chính sách, đại diện WB khuyến nghị Việt Nam cần tái cân bằng các chính sách đổi mới. Cụ thể, Việt Nam cần tiếp tục tìm cách hỗ trợ phát triển thông qua các công cụ khác nhau và tăng cường huy động vốn cho hoạt động đổi mới sáng tạo, tiếp cận thị trường rất quan trọng. Có những cách để huy động vốn từ khu vực tư nhân và cần phải có những chương trình hỗ trợ để có thể gia tăng sự hấp dẫn của doanh nghiệp đối với các nhà đầu tư.

Theo đại diện WB, Việt Nam có thể xem xét những cách để có thể hỗ trợ cho "vườn ươm" đã có sẵn. Vị này lấy ví dụ Kenya đã áp dụng các chính sách tương tự để kêu gọi đầu tư cho một số ngành nghề quan trọng và gia tăng lợi ích từ việc tiếp cận các chương trình vì tiềm năng rất lớn, số công ty khởi nghiệp cũng rất nhiều.

"Cần có những hệ thống đánh giá phù hợp và cũng cần đánh giá nhu cầu của Việt Nam trong việc liên quan đến đổi mới sáng tạo. Có nghĩa Việt Nam cần phát triển các tài sản cần thiết như hạ tầng cơ sở dữ liệu số, trí tuệ nhân tạo, dự liệu lớn. Việt Nam cần đầu tư nhiều hơn nữa vào tài sản quan trọng này", đại diện WB nói.

WB cam kết sẽ hỗ trợ Việt Nam để có thể thúc đẩy sự phát triển khoa học công nghệ ở Việt Nam.