Ngân hàng ồ ạt tăng lãi suất: Kỳ vọng người gửi tiền thay đổi?

Bơm ròng 15.833 tỷ đồng vào thị trường

Thị trường tiền tệ ngân hàng vừa chứng kiến hiện tượng nhiều ngân hàng phát hành chứng chỉ tiền gửi, trong đó lãi suất huy động VND được đẩy lên mức cao trên 9%/năm. Trong khi đó, lãi suất liên ngân hàng tuần qua có xu hướng tăng nhẹ với biên độ từ 0,15% - 0,28% đối với tất cả các loại kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất trung bình kỳ hạn qua đêm tăng 0,15%, lên mức 4,7%/năm; kỳ hạn 1 tuần tăng 0,18%, lên mức 4,75%/năm; kỳ hạn 2 tuần tăng 0,28% đạt mức 4,77%/năm.

Cũng tuần vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã bơm mới 22.375 tỷ đồng qua kênh OMO, trong khi lượng vốn đáo hạn trong tuần đạt 10.542 tỷ đồng. Do vậy, 11.833 tỷ đồng đã được NHNN bơm ròng qua kênh này. Ngược lại, NHNN không phát hành tín phiếu đối với tất cả các loại kỳ hạn, mặc dù lượng vốn đáo hạn qua kênh này đạt 4.000 tỷ đồng.

Như vậy, NHNN đã bơm ròng 4.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu. Tổng hợp cả hai kênh OMO và tín phiếu, nhà điều hành đã bơm ròng tổng cộng 15.833 tỷ đồng vào thị trường.

"Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục neo ở mức cao cùng động thái bơm ròng vốn của NHNN cho thấy thanh khoản hệ thống tuần qua không còn ở trạng thái dồi dào", Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) nhận xét.

Sức ép lên mặt bằng lãi suất

Cũng theo BVSC, sức ép lên mặt bằng lãi suất đang gia tăng. Tăng trưởng tín dụng đang cho những diễn biến tương đối tích cực so với các năm gần đây. Dẫn số liệu từ NHNN, báo cáo cho biết, tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 2/2017 đạt xấp xỉ 2% so với cuối năm ngoái trong khi cùng kỳ năm 2016 và 2015, mức tăng này chỉ quanh 0,6%. Cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn tiếp tục duy trì ổn định kể từ tháng 12/2014, trong đó tín dụng ngắn hạn chiếm 45% tổng tín dụng, còn lại tín dụng trung và dài hạn chiếm 55%.

Do diễn biến tăng trưởng tín dụng khả quan trong khi thanh khoản hệ thống ngân hàng không quá dư thừa, mặt bằng lãi suất huy động cũng đã có sự nhích nhẹ tại khá nhiều ngân hàng thương mại, chủ yếu vẫn tập trung ở nhóm ngân hàng ngân hàng thương mại có quy mô vừa và nhỏ.

Điển hình tại Maritimebank, ngân hàng này tăng lãi suất ở các kỳ hạn ngắn 1 và 2 tháng, từ mức 5,05% lên 5,2%/năm; Oceanbank tăng lãi suất kỳ hạn 6 tháng, 11 tháng, 12 tháng lên mức 7,3%/năm; OCB tăng lãi suất huy động lên cao nhất ở mức 7,8%...

Bên cạnh đó, theo BVSC, lãi suất tăng còn do các ngân hàng đang cân đối, sắp xếp lại cơ cấu nguồn vốn khi quy định trong Thông tư 06 về giảm tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 60% xuống mức 50% chính thức có hiệu lực kể từ đầu năm 2017.

"Áp lực lạm phát tăng ngay trong hai tháng đầu năm (tổng mức tăng là 0,7%) cũng là nhân tố buộc các ngân hàng phải xem xét điều chỉnh biểu lãi suất khi kỳ vọng của người gửi tiền thay đổi", BVSC nhận định.

Nhân tố cuối cùng chính là áp lực bên ngoài đến từ lộ trình tăng lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED). Dự kiến sau quyết định tăng ngày 15/03 vừa qua, FED sẽ có thêm hai lần tăng lãi suất nữa trong năm nay và ba lần nữa trong năm 2018. BVSC nhận định rằng, nếu trần lãi suất tiền gửi ngoại tệ trong nước vẫn duy trì ở mức 0%, rất có thể dòng kiều hối và đầu tư gián tiếp sẽ có sự đảo chiều ở mức nhất định.

Hệ quả là tỷ giá sẽ lại biến động và nếu muốn ngăn điều này xảy ra, lãi suất tiền Đồng phải ở mức đủ hấp dẫn để người gửi tiền vẫn nắm giữ VND bất chấp kỳ vọng biến động tỷ giá.

Theo đó, BVSC cho rằng, sức ép tăng lãi suất trong năm nay sẽ lớn hơn so với năm 2016. Tuy vậy, sức ép này có thể sẽ không quá lớn nếu diễn biến tăng CPI trong các tháng tới hạ nhiệt và lộ trình tăng lãi suất của FED vẫn đúng theo dự kiến, không có sự thay đổi quá lớn so với kỳ vọng của nhà đầu tư.

An Hạ