Ngân hàng - doanh nghiệp kiện lẫn nhau vì... nợ xấu

(Dân trí) - Vụ kiện hy hữu đã diễn ra giữa Xây dựng Đô thị Sông Hồng với SHB và SHB với Tổng công ty Sông Hồng xuất phát từ 1 công ty liên kết được TCT Sông Hồng bảo lãnh là Thép Sông Hồng không thể thanh toán nợ.

Doanh nghiệp - ngân hàng kiện tụng lẫn nhau vì... nợ xấu
Sau khi sáp nhập Habubank, nợ xấu của SHB đã tăng chóng mặt lên trên 13% và xử lý còn 8,6% cuối tháng 3/2013.

Giữa lúc vẫn đề gỡ khó cho thị trường bất động sản và giải quyết nợ xấu ngân hàng đang nóng lên trong nền kinh tế, thì bất ngờ xảy ra vụ kiện hy hữu khi CTCP Xây dựng Đô thị Sông Hồng gửi thư cầu cứu khẩn cấp tới Ngân hàng Nhà nước và gửi đơn kiện đối với Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) lên Toà án Nhân dân Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Doanh nghiệp kiện

Vụ việc theo phản ánh của Xây dựng Đô thị Sông Hồng có thể tóm tắt như sau: Năm 2010, công ty này thực hiện 1 gói thầu của dự án Bệnh viện Đa Khoa Bắc Ninh theo hợp đồng kinh tế và hợp đồng giao việc với công ty mẹ là TCT CP Sông Hồng (đóng vai trò nhà thầu chính).

Tháng 9/2012, các đơn vị công ty mẹ Sông Hồng, ngân hàng SHB (nơi mở tài khoản của công ty mẹ), Xây dựng Đô thị Sông Hồng và ngân hàng BIDV - chi nhánh Thanh Xuân (nơi mở tài khoản và phát hành bảo lãnh cho Xây dựng đô thị Sông Hồng) đã ký kết biên bản thỏa thuận thống nhất về ủy quyền thanh toán giá trị và khối lượng hoàn thành.

Theo đó, SHB cam kết thực hiện chuyển tiền tự động vào tài khoản duy nhất của Xây dựng đô thị Sông Hồng mở tại BIDV Thanh Xuân số tiền do chủ đầu tư tạm ứng hoặc thanh toán sau khi giữ lại 1,5% giá trị trước thuế, là khoản chi phí quản lý của công ty mẹ. Đến tháng 4/2013, chủ đầu tư thanh toán cho nhà thầu khối lượng công việc đã hoàn thành với khoản tiền hơn 22,7 tỷ đồng, nhưng bị SHB phong tỏa.

Lý do phong toả được cho biết do 1 doanh nghiệp thành viên khác của công mẹ là CTCP Thép Sông Hồng còn đang nợ tiền của SHB. Trong khi công ty mẹ và BIDV Thanh Xuân đề nghị thanh toán bởi khoản tiền này là của đơn vị thi công thì Xây dựng Đô thị Sông Hồng cũng nhiều lần đề nghị giải quyết, khẳng định đây là tài sản của Xây dựng Đô thị Sông Hồng.

Ngân hàng cũng kiện

Trước thông tin này, SHB cho biết, việc tạm giữ số tiền trên là phù hợp, bởi theo hợp đồng đã ký giữa Ban Quản lý Dự án Công trình Xây dựng Bắc Ninh với Liên danh Tổng công ty CP Sông Hồng và Công ty CP Công nghệ Quốc gia về việc thi công gói thầu số 8 Dự án xây dựng Công trình Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh thì Tổng Công ty CP Sông Hồng chính là Chủ hợp đồng kinh tế để thực hiện toàn bộ phần thi công xây lắp công trình.

Còn Công ty CP Xây dựng Đô thị Sông Hồng chỉ là đơn vị thừa ủy quyền của Tổng công ty CP Sông Hồng để xây dựng dự án chứ không phải là chủ thể chính của Hợp đồng. Và cũng theo hợp đồng kinh tế đã ký của các đơn vị này, Ban quản lý Dự án Công trình Xây dựng Bắc Ninh đã thanh toán số tiền trên cho Tổng công ty CP Sông Hồng.

“Việc SHB tạm giữ số tiền thanh toán khối lượng thi công công trình Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh trên tài khoản của Tổng công ty CP Sông Hồng là phù hợp bởi đó là số tiền xuất phát từ chủ thể hợp đồng là Tổng công ty CP Sông Hồng. Số tiền trên 22,794 tỷ đồng không xuất phát từ chủ hợp đồng là Công ty CP Xây dựng Đô thị Sông Hồng”, SHB nhấn mạnh.

Nói rõ hơn về việc tạm giữ gần 23 tỷ đồng của khách hàng, SHB cho hay: Ngày 4/4/2011, Tổng công ty CP Sông Hồng đã ký thư bảo lãnh vay vốn số 435/TCT-TCKT. Theo đó, Tổng công ty CP Sông Hồng cam kết bảo lãnh cho Công ty CP Thép Sông Hồng trong việc vay vốn tại SHB Chi nhánh Hà Nội với tổng hạn mức 100 tỷ đồng.

Theo thư bảo lãnh này, Tổng công ty CP Sông Hồng hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về nghĩa vụ tài sản có liên quan đến nghĩa vụ bảo lãnh vay vốn của Công ty CP Thép Sông Hồng trong phạm vi và nội dung của bảo lãnh và cam kết, nếu đến kỳ hạn trả nợ (nợ gốc, lãi và phí nếu có) mà Công ty CP Thép Sông Hồng không trả được nợ hoặc không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết với SHB thì Tổng công ty CP Sông Hồng có trách nhiệm trả thay số tiền đến hạn hoặc thực hiện ngay các nghĩa vụ đã cam kết với SHB.

Ngay sau khi nhận được thư bảo lãnh, SHB Hà Nội đã tiến hành thủ tục cho Công ty CP Thép Sông Hồng vay 100 tỷ đồng. Tuy nhiên, khoản vay trên đã quá hạn từ tháng 11/2011 và phía Công ty CP Thép Sông Hồng không có khả năng chi trả cả gốc và lãi. Do đó, ngày 5/4/2013, Chi nhánh SHB Hà Nội đã thực hiện tạm giữ số tiền trên 22,794 tỷ đồng trong tài khoản của Tổng công ty CP Sông Hồng mở tại SHB nhằm yêu cầu Tổng công ty thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.

Sau khi phong tỏa số tiền trên, ngày 2/5, Chi nhánh SHB Hà Nội đã gửi hồ sơ kiện TCTCP Sông Hồng do vi phạm Thư bảo lãnh tại Tòa án Nhân dân Quận Tây Hồ và được Tòa thụ lý ngày 15/5/2013. Bởi theo SHB, ngân hàng này đã nhiều lần mời Tổng công ty CP Sông Hồng đến làm việc để thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh theo Thư bảo lãnh cũng như làm rõ chủ thể của số tiền 22,794 tỷ đồng thuộc về đơn vị nào nhưng Tổng công ty CP Sông Hồng vẫn bất hợp tác, chây ỳ trả nợ.

Giảng hoà

Ngày 11/6/2013, hai phía là TCPCP Sông Hồng đã có buổi làm việc với SHB. Theo thông tin từ SHB, tại buổi làm việc này, lãnh đạo TCT Sông Hồng đã cam kết đưa ra các giải pháp thực hiện trách nhiệm bảo lãnh đối với khoản vay nợ tại CTCP Thép Sông Hồng.

Mặt khác, để tháo gỡ khó khăn cho CTCP Xây dựng Sông Hồng, công ty mẹ kiến nghị SHB giải tỏa số tiền 22,794 tỷ đồng đang được tạm giữ trên tài khoản của TCT Sông Hồng chuyển cho công ty con là Xây dựng Đô thị Sông Hồng. Trên cơ sở những cam kết đó, ngày 13/6/2013, SHB đã giải tỏa số tiền này và chuyển cho Xây dựng Đô thị Sông Hồng.

Theo dõi vụ các vụ kiện tụng qua lại  hy hữu này giữa doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản và ngân hàng phần nào cho thấy một phần bức tranh rất thực của nền kinh tế, mà cụ thể là việc đòi nợ đầy gay cấn của ngân hàng trong lúc tình hình nợ xấu lên cao.

Mai Chi - Nguyễn Hiền