Năm 2017 không mua xe công cho cấp Thứ trưởng trở xuống

Từ năm 2015 đã có tình trạng thu NSNN Trung ương (NSTW) bị hụt so với dự toán hàng ngàn tỷ đồng. Năm nay cũng có khả năng như vậy. Vì sao có tình trạng đó và Bộ Tài chính có hướng khắc phục thế nào, thưa ông?

-Quả thực, thu ngân sách hàng năm vẫn vượt dự toán nhưng thu NSTW khó khăn hơn. Thu NSTW có 3 cấu phần (dầu thô, cân đối xuất, nhập khẩu, thu nội địa), những nguồn này xu hướng giảm và giảm rất nhanh. Từ 2006-2010, tỷ trọng 2 khoản thu này chiếm 40% tổng thu ngân sách nhưng đến 2015 lại dưới 25% (chưa đầy 1/4 tổng ngân sách). Đến năm 2020 dự kiến chỉ còn khoảng 14-15% tổng thu. Lý do giảm nhanh do tốc độ thu đã không tăng nhanh nhưng thu từ dầu thô giảm do vừa giảm về sản lượng vừa giảm về giá. Còn thu từ xuất nhập khẩu thì sẽ đến lúc chủ yếu thu từ VAT, tiêu thụ đặc biệt. Nguồn thu lớn thứ 3 là điều tiết của các địa phương về Trung ương, tăng theo tốc độ tăng ngân sách thu nội địa nói chung.

Ông thấy khó nhất cho cân đối thu-chi ngân sách năm sau là gì?

-Vẫn là khó khăn trong cân đối NSTW. Thực ra, năm nào cũng khó. Khó nhất là tiền có từng đấy phân sao cho hài hoà. Nhưng 2017 là năm thực sự căng thẳng vì thời gian tới không thể để bội chi lên cao được nữa. Theo Nghị quyết Quốc hội là bội chi không được quá ko quá 4% GDP nhưng giới hạn trần nợ công 65%, như năm 2017 Chính phủ trình QH bội chi chỉ 3,5% GDP.

Theo Bộ Tài chính, Chính phủ, các bộ, ngành làm gì để có thể thực hiện được điều đó?

-Chúng ta phải cải thiện môi trường đầu tư, phát triển doanh nghiệp vì tựu chung lại, đây vẫn là giải pháp căn cơ lâu dài căn bản nhất. Hiện có 500-600 ngàn doanh nghiệp thì chúng ta đang phấn đấu 1-2 triệu doanh nghiệp. Đây vẫn sẽ là nguồn lực lớn nhất mà Nhà nước có thu từ thuế, phí.

Về phía Bộ Tài chính, chúng tôi sẽ nghiên cứu, đề xuất, thực hiện điều chỉnh chính sách thu: Rà soát các sắc thuế hợp lý, trực - gián thu (VAT, TTĐB) theo hướng mở rộng đối tượng thu. Nghĩa vụ thuế trên từng mặt hàng không tăng nhưng đối tượng nộp thuế rộng ra và cũng phải bắt đầu xây dựng nghiên cứu thu thuế tài sản.

Đồng thời, ngành tài chính cũng phải tăng cường quản lý thu thuế hiệu quả, tránh thất thu thuế, giảm nợ đọng thuế. Mục tiêu Bộ Tài chính là đưa nợ đọng thuế về dưới 5% tổng thu ngân sách. Chúng ta còn nhớ là các năm 2008-2011 doanh nghiệp suy yếu nhiều, nợ thuế rất lớn. Hiện nay, Bộ Tài chính đang rà soát để thống kê báo cáo QH cho phép xoá một phần nợ thuế của các DN chỉ còn trên sổ sách và thực tế không thu được nữa.

Chi ngân sách có những điều chỉnh gì mạnh hơn trong năm tới không, thưa ông ?

-Năm 2017 cũng phải tái cơ cấu theo hướng tăng dần chi phát triển. Năm 2017 dự toán chi phát triển lên 27% tổng NSNN. Chúng tôi sẽ tiếp tục điều chỉnh chi lương, trợ cấp người có công, hưu, cán bộ công chức; yêu cầu các đơn vị sự nghiệp tăng tính tự chủ (điều chỉnh giá phí sự nghiệp công theo lộ trình). Với bộ, ngành: giảm chi khoảng 1.000 tỷ (trong đó có cả y tế, giáo dục, đào tạo).

Số kinh phí tiết kiệm này để cơ cấu lại, thay vì hỗ trợ trực tiếp cho đơn vị sự nghiệp, dành kinh phí này cho các đối tượng chính sách và đầu tư trở lại cho các lĩnh vực, đơn vị này. Bệnh viên tăng giá phí thì bệnh nhân yêu cầu phải tăng chất lượng, đầu tư trang thiết bị.

Ai cũng thấy rằng, lãng phí trong chi tiêu ngân sách, nhất là chi thường xuyên ở nhiều ngành, nhiều địa phương còn lớn. Năm 2017 liệu tình trạng này có giải pháp gì khắc phục căn bản không?

-Chính phủ vẫn tục yêu cầu Bộ, ngành đẩy mạnh tiết kiệm chi thường xuyên. Năm nay, dù yêu cầu điều chỉnh tiền lương từ 1/7 nhưng các Bộ đã tự sắp xép theo dự toán được giao. Đây là năm thứ 2 liên tiếp các Bộ phải tự sắp xếp để điều chỉnh tiền lương. Quỹ lương tăng lên nhưng không được bổ sung thêm mà phải tiết kiệm các nguồn khác để đảm bảo quỹ lương của mình tăng lên.

Còn về xe công, một số địa phương cũng cân nhắc khoán xe công nhưng thực tế mới có Bộ Tài chính làm. Trong cách bố trí dự toán, năm sau (2017), Bộ Tài chính sẽ không bố trí tiền cho các bộ mua xe cho cấp Thứ trưởng trở xuống. Việc này sẽ làm giảm số đầu xe công xuống và giảm khá nhiều tiền mua sắm, sử dụng xe công từ các năm sau trở đi.

Khi sắp xếp lại sẽ dư xe, điều chuyển. Nếu các Bộ chưa khoán được thì tự sắp xếp điều chuyển.

Hà Nguyễn