Muối thêm “mặn” do được mùa, mất giá

Theo kế hoạch, vụ mùa 2014 - 2015, tỉnh Bạc Liêu thực hiện sản xuất diêm nghiệp với diện tích 2.650 ha và sản lượng muối đạt 160 ngàn tấn. Đến nay, vụ muối đã bước vào giai đoạn gần kết thúc, diện tích đạt gần 100 % kế hoạch (2.647 ha), sản lượng đã đạt 153.407 tấn, dự kiến đến kết thúc vụ mùa sẽ đạt kế hoạch về sản lượng.

Chỉ tiêu đưa ra là khá cao, tuy nhiên năm nay do thời tiết thuận lợi, mùa khô kéo dài diêm dân được mùa muối lên kế hoạch đang trong tầm tay. Tuy nhiên, theo thống kê chưa chính thức từ Chi cục Phát triển Nông thôn (CCPTNT) Bạc Liêu, uớc tính có khoảng từ 80 - 90 % sản lượng muối vụ này đang tồn đọng tại các địa phương chưa được tiêu thụ.

Diện tích diêm nghiệp của Bạc Liêu tập trung chủ yếu ở hai huyện Đông Hải và Hòa Bình. Trong đó, huyện Hòa Bình thực hiện diện tích 722 ha, sản lượng đạt trên 51.000 tấn, sản lượng muối đang tồn đọng khoảng 40.000 tấn, chiếm khoảng 80 %. 

Còn thủ phủ muối của Bạc Liêu là huyện Đông Hải, lại nan giải hơn. Vụ mùa này bà con làm gần 1.900 ha muối, với sự tham gia của hơn 2.200 lao động, tạo ra sản lượng muối trên dưới 100.000 tấn. Lượng muối dân chưa tiêu thụ được lên tới khoảng 90.000 tấn.

Đến với xã Điền Hải, huyện Đông Hải, chúng tôi ghi nhận một thực tế, diện tích ruộng muối 651 ha rải rác trên địa bàn rất ít bóng người, nhưng trong những túp lều nhỏ chứa đầy muối, và ngay trên bờ bao ruộng muối hàng loạt đống muối được chất đống, chờ tiêu thụ.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Thưa, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Diêm nghiệp ấp Long Điền (xã Điền Hải) than: "Trời ơi! Giá có 17 ngàn đồng/giạ hà! (một giạ muối 30 kg). Kiểu này chỉ chết diêm dân!".

Theo lời ông Thưa, HTX Diêm nghiệp ấp Long Điền có 69 ha, với sự tham gia của 110 thành viên. Năm trước sản lượng muối của HTX làm ra chỉ đạt 50 ngàn giạ, thu hoạch tới đâu, có doanh nghiệp bao tiêu tới đó. Năm nay sản lượng đạt 80 ngàn giạ, tuy nhiên còn tồn kho hàng đống chưa bán được.

Ông Thưa chia sẻ thêm: Vụ mùa năm trước sản lượng không đạt nhưng giá bán thấp nhất cũng được 24.000 đồng/giạ, sau khoảng 6 tháng trừ chi phí chia cho mỗi tổ viên được 20 triệu đồng. Năm nay, sản lượng cao hơn nhưng giá lại quá thấp, dự tính mỗi tổ viên được khoảng 15 – 16 triệu đồng, còn tùy vào giá khi bán lượng muối tồn lại.

Công trình dự trữ muối là khu đất trống

Anh Nguyễn Văn Thành, diêm dân xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải than thở: "Vụ muối năm nay trúng hơn năm trước, sản lượng muối của gia đình tôi tăng thêm khoảng 20 %, ngược lại giá muối giảm sâu hiện chỉ còn 500 – 550 đồng/kg, lại không bán được. Giá muối hiện nay hoàn toàn do thương lái quyết định, thương lái nói giá, người dân bán hoặc không chứ không có chuyện “bớt một thêm hai”.

Ông Nguyễn Văn Út, Chi Cục Trưởng CCPTNT Bạc Liêu cho biết: “Trước đây, chúng tôi đã kêu gọi được các các doanh nghiệp ngoài tỉnh bao tiêu khoảng 100.000 tấn/năm cho người dân, nhưng do sản lượng muối không đều qua các năm và cách thực hiện của người dân có vấn đề nên được 1 năm doanh nghiệp đã rút lui. Hiện nay để ngỡ khó cho diêm dân, trên địa bàn tỉnh có 2 công ty thu mua muối (công ty muối Bạc Liêu và công ty muối Đông Hải) nhưng cũng chỉ tiêu thụ được khoảng 10% sản lượng. 

Do vào chính vụ nên sản lượng muối tồn nhiều, đến đầu vụ năm sau sản lượng mới được tiêu thụ hết. Tuy nhiên, nếu Dự án kho dự trữ muối quốc gia tại xã Điền Hải, huyện Đông Hải hoàn thành đi vào sử dụng được thì người dân cũng đỡ khổ hơn”.

Trong khi muối làm ra không tiêu thụ được, phải phơi nắng phơi sương do không có nơi lưu kho thì Dự án kho dự trữ muối quốc gia tại xã Điền Hải cũng nằm phơi nắng dầm mưa đã mấy năm nay, không thấy triển khai.

Theo kế hoạch, dự án trên được thực hiện trong giai đoạn 2012 - 2014, mục tiêu của dự án là dự trữ muối cho dân sinh và công nghiệp. Quy mô dự án bao gồm 9 kho đơn, tích lượng 1.000 tấn/kho. Sau khi dự án hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng sẽ góp phần tiêu thụ muối cho diêm dân trên địa bàn tỉnh, nhưng đến nay vẫn là khu đất trống.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Tấn Khương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bạc Liêu cho biết: Dự án kho dự trữ muối quốc gia tại xã Điền Hải, huyện Đông Hải trước đây do Bộ NN-PTNT làm chủ đầu tư. Thấy chậm triển khai, UBND tỉnh đã có văn bản gửi Bộ NN-PTNT và được trả lời dự án đã chuyển qua cho Bộ Tài chính. Đến nay vẫn chưa thấy tiến hành, chúng tôi đang chuẩn bị văn bản gửi Bộ Tài chính kiến nghị đẩy nhanh dự án này, hướng tới phục vụ người làm muối trên địa bàn.

Bài, ảnh: Khánh Hưng