Logistics chiếm 17% giá thành, TPHCM lập đội phản ứng nhanh để xử lý
(Dân trí) - Chi phí logistics chiếm tới 17% giá thành khiến doanh nghiệp mất dần sức cạnh tranh. TPHCM cần một “đội đặc nhiệm logistics” để gỡ các nút thắt, mở ra cơ hội bứt phá cho thành phố mới sau hợp nhất.
Ngày 11/9, Sở Công Thương TPHCM phối hợp cùng báo Tuổi Trẻ tổ chức tọa đàm “Phát triển thương mại và logistics TPHCM”. Nhiều chuyên gia, doanh nghiệp đồng loạt cho rằng chi phí logistics hiện chiếm đến 17% giá thành sản phẩm là “quá cao” và trở thành rào cản lớn trong cạnh tranh.
Chi phí logistics lên đến 17% thì sao doanh nghiệp chịu nổi?
Ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó giám đốc Sở Công Thương TPHCM - cho rằng đã đến lúc phải tập trung xử lý tận gốc vấn đề này. “Chi phí logistics 17% là điều không thể chấp nhận. Bao năm qua doanh nghiệp phải gồng gánh, nay đã đuối sức. Nếu không tháo gỡ thì không thể kỳ vọng vào sự bứt phá”, ông Phương nói.

Chi phí logistics lên đến 17% giá thành đang là gánh nặng với các doanh nghiệp tại TPHCM (Ảnh: Trần Mạnh).
Ông Phương ví von TPHCM giống như chiếc máy có công suất lớn nhưng động cơ chỉ đáp ứng được một nửa. Sau khi hợp nhất, công suất tăng gấp đôi nhưng dây curoa vẫn cũ, không kéo nổi. Nếu không thay đổi cách tổ chức, hiệu quả sẽ mãi thấp. "Điều đó cho thấy logistics vừa là điểm nghẽn, vừa là cơ hội cho TPHCM mới. Quan trọng là chúng ta nhận diện đúng và hành động kịp thời”, ông chia sẻ.
Theo ông, muốn giải quyết nhanh và triệt để vấn đề điểm nghẽn logistic thì phải xuất phát từ chính các doanh nghiệp, người dân. TPHCM cần thành lập tổ đặc nhiệm, tổ công tác logistics với sự tham gia của chuyên gia, hiệp hội, doanh nghiệp và các sở ngành. Tổ này sẽ rà soát các điểm nghẽn, lắng nghe ý kiến từ doanh nghiệp để từ đó đề xuất ưu tiên và kiến nghị giải pháp đột phá lên lãnh đạo thành phố giải quyết sớm trong thời gian tới.
Quy hoạch mạng lưới logistic TPHCM theo chức năng
Ông Cao Hồng Phong - Phó tổng giám đốc Gemalink - nhận xét lợi thế về không gian mới của TPHCM là điều không thể bàn cãi. Thực tế, 3 địa phương là TPHCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu có các xuất phát và định hướng khác nhau mới chính là lợi thế cho TPHCM mới sau sáp nhập, là cơ hội để quy hoạch, phân chia lại các phân vùng chức năng mới, trong đó có vấn đề logistics.
Cụ thể, theo ông Phong, logistics có thể chia thành hai mảng là nội địa và xuất khẩu. Trong đó TPHCM cũ tập trung phát triển thương mại, dịch vụ nội địa. Tức là giải quyết bài toán chính sách, đầu tư thiết bị, kết nối hạ tầng cho sản xuất, kinh doanh và thương mại, bán lẻ nội địa. Bình Dương tập trung sản xuất hàng hóa. Còn khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu, đặc biệt là khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ tập trung cho các hoạt động logistics xuất khẩu.

Khách mời thảo luận tại tọa đàm "Phát triển thương mại và logistics TPHCM" (Ảnh: Trần Mạnh).
Bên cạnh quy hoạch logistics phù hợp với bối cảnh sau sáp nhập, ông Phong cũng cho rằng cách thức quản lý các hoạt động xuất khẩu cũng cần thay đổi cho phù hợp. Theo đó, tất cả hoạt động phục vụ cho xuất khẩu nên quy về một mối, bao gồm hải quan, kiểm tra hàng hóa, phân tích chất lượng… để tránh mất thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
“Không thể hiệu quả và giảm chi phí nếu doanh nghiệp làm thủ tục tại Cái Mép mà vẫn phải đưa mẫu hay hồ sơ về trung tâm TPHCM để xử lý tốn 2-3 ngày như trước. TPHCM mới chỉ nên có một tên cửa khẩu cho toàn bộ các cổng nhập xuất khẩu tại các cảng để tiết kiệm chi phí logistics, chi phí vận hành cho các doanh nghiệp", ông Phong nêu rõ.
Ông Phong cũng cho rằng quy hoạch của chính quyền cũng như định hướng phát triển của doanh nghiệp phải chuyển sang tư duy hợp tác, mỗi đơn vị làm một khâu chuyên môn và tập trung tối đa vào lợi thế của mình, qua đó giảm chi phí chung thay vì một đơn vị đầu tư dàn trải mọi khâu.
Ông Nguyễn Ngọc Hòa - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM - nhận định TPHCM vốn mạnh về thương mại dịch vụ và một phần sản xuất công nghệ cao, nay hợp nhất với Bình Dương,"thủ phủ" công nghiệp đại trà và Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm cảng biển, dầu khí và logistics, sẽ tạo lợi thế tổng hợp cho xuất khẩu. Hiện nhiều nhà máy, dự án đặt tại Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu nhưng doanh nghiệp lại ở TPHCM, vì vậy cần cơ chế và chính sách đồng bộ để phát huy tiềm năng.
Ông Hòa cho biết Nghị quyết 98 là "cú hích" khi cho phép TPHCM mở rộng các chương trình cho vay kích cầu sang cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), hỗ trợ nhiều lĩnh vực như cơ khí, điện - điện tử, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, logistics.
Thành phố đã lập các tổ công tác chuyên trách, đến nay đã xem xét 18 dự án với tổng vốn hơn 1.500 tỷ đồng, trong đó có 3 dự án của Bình Dương, nổi bật là dự án đốt rác phát điện.
Phát triển giao thông đường thủy để giảm chi phí
Ông Lê Văn Danh, Phó giám đốc Sở Công Thương TPHCM, cũng cho biết, thực sự là chi phí logistic lên đến 17% giá thành mà các doanh nghiệp phản ánh là rất cao, là điểm nghẽn phát triển của TPHCM.
"Ngay khi nhận nhiệm vụ tại TPHCM mới, tôi đã lập “team thương mại và logistic” để lắng nghe doanh nghiệp và chuyên gia đề xuất chính sách giải quyết khó khăn này, từ đó có những kiến nghị về chính sách lên các cấp cao hơn", ông Danh chia sẻ tại tọa đàm.
Sở Công Thương TPHCM cũng đang cùng các đơn vị tính toán dùng đường sông đưa hàng từ TPHCM, Bình Dương (cũ) ra cảng Cái Mép. Điều này vừa tận dụng lợi thế sông nước của khu vực, vừa giảm tải logistic cho hệ thống đường bộ.
Trong khi đó, logistic nội địa cần các trung tâm gắn các điểm bán lẻ phân phối để giảm thời gian và chi phí.