Lo hàng vạn nhà đầu tư bị đẩy vào "cờ bạc" với cổ phiếu rác

Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM (HSX) đang có kế hoạch thử nghiệm tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phần từ tháng 12 và sẽ triển khai chính thức từ tháng 1/2021.

Trong văn bản gửi HSX và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Hiệp hội Các nhà đầu tư Tài chính Việt Nam (VAFI) đã nêu rõ, tổ chức này phản đối chủ trương này.

Theo khẳng định của lãnh đạo VAFI, quy định mới này sẽ ngăn cản sự phát triển thị trường chứng khoán, loại bỏ 10 lần cơ hội được thử nghiệm đào tạo đầu tư chứng khoán thành công, đồng thời đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu không chất lượng do cổ phiếu bluechip trở nên rất "đắt đỏ".

Lực cản cho sự phát triển của thị trường chứng khoán

Lãnh đạo VAFI cho biết, thực ra lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần cho 1 lệnh giao dịch là không có gì mới mà đã được hình thành ngay từ thuở ban đầu sàn HSX đi vào hoạt động cách đây 20 năm.

Tuy nhiên, qua thời gian đầu hoạt động của sàn HSX, quy định này đã thể hiện là lực cản cho sự phát triển của thị trường chứng khoán.

Thứ nhất, đối với tất cả nhà đầu tư mới trước kia và ngay bây giờ, việc gia nhập thị trường mà không hoặc có ít kinh nghiệm đầu tư chứng khoán sẽ là một rủi ro rất lớn, không khác gì việc đánh bạc.

Vì thế VAFI luôn luôn có thông điệp với các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm, nhà đầu tư nhỏ lẻ rằng cần phải học hỏi nhiều về kiến thức đầu tư chứng khoán, cần phải có nhiều giao dịch thử nghiệm (vốn ít) để được đào tạo chứng khoán. Không nên đầu tư nhiều, không nên đầu tư vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu có thị giá thấp…

Thứ hai, theo VAFI, lô giao dịch tối thiểu 100 cổ phần/lệnh là đẩy rủi ro mang tính đánh bạc cho các nhà đầu tư mới, nhà đầu tư nhỏ lẻ. Do vậy, các thành viên sáng lập củaVAFI ngay từ năm 2002 đã cùng ký tên vào kiến nghị gửi UBCKNN đề nghị giảm 10 lần lô giao dịch tối thiểu xuống còn 10 cổ phần/lệnh  như hiện nay.

Đề xuất này thời điểm đó được cho biết là đã gây tranh cãi, nhất là từ các công ty chứng khoán viện dẫn tốn kém nhiều công sức và biểu mẫu tài liệu cho việc ghi chép chứng nhận thêm nhiều lệnh giao dịch hơn (thời kỳ ban đầu chưa có giao dịch internet).

Tuy nhiên nhìn xa hơn là từ việc phát triển thị trường, vì lợi ích của các nhà đầu tư nên UBCKNN đã ủng hộ quan điểm của các thành viên sáng lập VAFI và cho sửa luật.

Theo đó, VAFI nhận định, chủ trương tăng 10 lần 1 lô giao dịch tối thiểu trong lần này cũng có thể do ý muốn của một số công ty chứng khoán, nhất là với các công ty có phần mềm giao dịch chưa tốt, chưa được nâng cấp hiện đại cho nên gặp một số sự cố về đường truyền.

Hàng vạn lệnh giao dịch nhỏ từ nhà đầu tư mới sẽ bị "gạt"

Việc nâng 10 lần 1 lệnh giao dịch, theo VAFI, là gạt bớt hàng vạn lệnh giao dịch nhỏ đi từ các nhà đầu tư mới, các nhà đầu tư nhỏ lẻ và vô tình buộc họ phải chấp nhận đánh bạc thay vì đầu tư rèn luyện kỹ năng chứng khoán.

Lãnh đạo VAFI nhấn mạnh, chủ trương này không chỉ đơn thuần là kỹ thuật đặt lệnh giao dịch mà còn gây cản trở cho sự phát triển thị trường, gây thua lỗ cho hàng vạn nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán. Do vậy, VAFI đề nghị UBCKNN vào cuộc để kịp thời để ngăn chặn.

Để không gặp sự cố đường truyền đòi hỏi các Sở GDCK, Trung tâm lưu ký phải luôn luôn coi trọng công tác nhân sự, nhất là đội ngũ chuyên gia IT. Theo VAFI, hiện nay, các đơn vị này có tiềm lực tài chính rất mạnh với hàng trăm tỷ đồng tiền mặt, cho nên không khó khăn trong việc có công nghệ tốt như thế giới.

VAFI còn cho rằng, các công ty chứng khoán cũng phải chú trọng đầu tư phần mềm giao dịch, với công ty chứng khoán nhỏ mà không đủ tiềm lực tài chính để làm phần mềm hiện đại thì phải hạn chế số lượng khách giao dịch hoặc không cho làm thành viên giao dịch để buộc họ phải tài cấu trúc cổ đông hoặc giải thể.