"Lãi suất năm 2013 sẽ chỉ giảm tối đa thêm 2%"

Ngay trong phần mở đầu tại một báo cáo cập nhật về Việt Nam, JPMorgan Chase đánh giá, "trải qua nhiều năm không ổn định, với chính sách thận trọng Việt Nam đã đạt được sự ổn định kinh tế trong suốt năm 2011. Chúng tôi hi vọng điều này sẽ tiếp tục vào năm 2013 sau khi Việt Nam đặt mục tiêu có một năm thành công với lạm phát đạt mức dưới 2 con số, cán cân thương mại và cán cân thanh toán thặng dư". 

Dự báo này giả định rằng mức tín dụng sẽ tăng lên chỉ 10% trong năm nay và tăng trưởng kinh tế sẽ rơi vào khoảng 5%, phản ánh mức tăng trưởng chậm lại của kinh tế Việt Nam thời gian này.

Trong khi đó, lạm phát sẽ vẫn được giữ ở mức thấp dưới 2 con số trong suốt năm. Sau mức đỉnh 23% thiết lập hồi tháng 8/2011, lạm phát đã liên tục giảm mạnh. Và theo dự doán của nhóm nghiên cứu đến từ ngân hàng Mỹ, chỉ số này sẽ có khả năng tăng cao hơn nữa vào những tháng sau. Song trong năm nay, lạm phát trung bình sẽ chỉ rơi vào khoảng 8,3%, thấp hơn mức trung bình 9,1% năm 2012 và giảm hơn một nửa so với năm 2011 là 18,7%.

Cũng theo JPMorgan, trong năm 2013, Ngân hàng Nhà nước sẽ hạn chế hơn việc giảm lãi suất chính sách (bao gồm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất phái sinh, và tỷ lệ chiết khấu) xuống thấp hơn mức hiện tại đang là 7-9%. 

Giữa bối cảnh tăng trưởng giảm tốc, JP Morgan Chase dự đoán, NHNN sẽ giảm thêm lãi suất 1% trong năm nay, mức giảm tối đa là 2%, song NHNN sẽ không cắt giảm tất cả các lãi suất chính sách cùng lúc. Do khả năng hạ lãi suất phụ thuộc vào diễn biến lạm phát. Vì vậy, không loại trừ khả năng, nếu lạm phát vẫn còn nhiều nguy cơ, duy trì mức cao thì cũng có thể, việc lãi suất hạ sẽ không xảy ra.

Tại báo cáo này, JPMorgan Chase cũng đưa ra nhận xét, hiện tại mức lãi suất mà Việt Nam đang áp dụng vẫn đang cao hơn so mặt bằng chung của thế giới.

Bên cạnh đó, cán cân thương mại đã ghi nhận thặng dư lần đầu tiên vào năm 2012 sau 2 thập kỷ. Dự báo, trong năm nay, Việt Nam sẽ có thể giữ cán cân thương mại và tài khoản vãng lai thặng dư khoảng 2,7% và 2,2% GDP năm ngoái. Mức thặng dư sẽ được giữ, mặc dù có thể sẽ bị thu hẹp. 

Nhờ đó, dự trữ ngoại hối vào cuối năm nay sẽ có thể được nâng lên mức 33 tỷ USD, tương ứng với 3 tháng nhập khẩu, tăng so mức 24 tỷ USD (hay 2,5 tháng nhập khẩu) đã đạt được năm 2012.

Sự kết hợp giữa mức lãi suất hấp dẫn và cán cân thanh toán thặng dư sẽ mang lại sự ổn định cho VNĐ. Tất nhiên, không loại trừ trường hợp, nếu tình hình tăng trưởng tồi tệ hơn, Chính phủ có thể làm yếu tiền Đồng để hỗ trợ xuất khẩu. Dù vậy, JPMorgan Chase vẫn cho rằng, VNĐ sẽ ổn định trong năm nay, mức rớt giá cùng lắm sẽ khoảng 3%.

Đánh giá về khu vực ngân hàng của Việt Nam hiện nay, JPMorgan Chase cho rằng, đây vẫn là một bài toán khó giải quyết.

Cho đến nay, những tổn thất thực sự trong ngành ngân hàng vẫn là một dấu hỏi chưa có câu trả lời. "May mắn cho Việt Nam, hầu hết nợ xấu đều tồn tại dưới dạng nội tệ. Lợi ích của việc này là NHNN vẫn là người cho vay trong tình huống xấu nhất. Như vậy, không có mối lo ngại nào về khủng hoảng ngoại hối" - trích báo cáo. 

Hơn nữa, chiếm 50%GDP, nợ công vẫn đang còn ở mức thấp đủ để đương đầu với những rủi ro tài chính. Giả định rằng tỷ lệ nợ xấu là 15% và khả năng thu lại những khoản vay khó đòi là ở mức 0, JPMorgan Chase tính toán, như vậy nợ công vẫn ở mức 70% GDP. "Con số đó đáng lo ngại nhưng chưa tới mức tồi tệ" - theo đánh giá của ngân hàng Mỹ.

Chính phủ đang thành lập công ty quản lý tài sản và mua bán nợ xấu (AMC), tuy nhiên, thông tin cụ thể về công ty này vẫn chưa được sáng tỏ. Và vì khối ngân hàng cần nhiều thời gian cho việc tái cơ cấu nên JPMorgan Chase cho rằng, nền kinh tế Việt Nam trong năm nay cũng như vài năm tới sẽ còn tăng trưởng chậm.

Theo đánh giá của JPMorgan Chase, sự cải thiện trong môi trường kinh tế vĩ mô là một tín hiệu tốt trong khía cạnh giảm thiểu rủi ro nhưng cũng là một dấu hiệu không tốt khi mà những hoạt động kinh tế diễn ra với tốc độ chậm chạp. Điều đó thể hiện ở tăng trưởng tín dụng với mức trung bình 30% trong vòng 7 năm liên đã đột ngột giảm xuống 12% trong năm 2011, 9 % trong năm 2012. Đến tháng 2 năm nay, NHNN tiếp tục cho biết, tăng trưởng tín dụng thậm chí đã xuống mức âm 0,2%. 

Điểm yếu tăng trưởng tín dụng đã được phản ánh thông qua con số tốc độ tăng trưởng GDP thấp, chỉ đạt 5% vào năm 2012 và dự báo cũng chỉ nhích lên 5,2% trong năm 2013 này. Tuy so với mức trung bình thế giới là khá ấn tượng, nhưng thấp hơn so với mức 7-8% năm 2009 trở về trước.