"Lạc quan" đầu tư nước ngoài năm 2009

Năm 2009 sẽ phải chịu nhiều tác động

Trong năm đầu khi Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO, làn sóng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có bước đột phá. Nếu như năm 2006, vốn FDI thực hiện là 4,1 tỷ USD, vốn đăng ký là 12 tỷ USD thì năm 2007 đã tăng gấp đôi với các con số tương ứng là 8,03 tỷ USD và 21,3 tỷ USD.

Năm 2008, vốn thực hiện khoảng 10 - 11 tỷ USD, tăng 25 - 30% so với năm trước và vốn đăng ký vượt quá 60 tỷ USD, gần bằng ba lần so với năm 2007.

Mặc dù đạt được kết quả khả quan như vậy, nhưng theo GS. TS Nguyễn Mại, nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban nhà nước về hợp tác và đầu tư: Chúng ta đừng quá coi trọng vốn FDI đăng ký, nhất là dựa vào đó để phân tích kinh tế, đưa ra những đánh giá chủ quan mà chỉ nên coi sự gia tăng nhanh chóng vốn FDI đăng ký như một xu hướng phát triển, chứ chưa phải là một thực tế của hoạt động FDI.

Đặc biệt, trong tình hình hiện nay, xu hướng đó khó có thể tiếp diễn trong năm 2009 vì chịu tác động bởi 2 nhân tố. Thứ nhất, tình hình kinh tế toàn cầu và đầu tư với sự điều chỉnh chiến lược kinh doanh của các tập đoàn kinh tế để đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế thế giới như: đóng cửa nhà máy, sa thải công nhân, cắt giảm đầu tư mới…

Nhiều dự án đã được cấp phép cũng có khả năng giãn tiến độ, thu hẹp quy mô hoặc không thực hiện làm cho tỷ lệ vốn FDI thực hiện so với vốn FDI đăng ký giảm so với năm trước.

Thứ hai, tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm và những khó khăn của thị trường trong nước cũng sẽ ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài. Trong khi chúng ta chưa thoát khỏi tình trạng lạm phát cao và giảm tốc độ tăng trưởng thì cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ như một đòn giáng vào nền kinh tế nước ta, tác động tiêu cực đến trạng thái kinh tế của đất nước.

Tháng 12/2008 vừa qua, trong chuyến đến Việt Nam làm việc, đoàn chuyên gia IMF đã nhận định: “Những thách thức từ bên ngoài - xuất khẩu khó khăn, FDI và kiều hối giảm, kết hợp với thách thức bên trong bắt nguồn từ thâm hụt lớn cán cân vãng lai, cũng như yếu kém trong lĩnh vực ngân hàng và doanh nghiệp sẽ làm cho tình hình kinh tế Việt Nam trở nên khó khăn hơn”.

Việt Nam vẫn là thị trường hấp dẫn

Theo TS Phan  Hữu Thắng, Cục trưởng Cục đầu tư nước ngoài (Bộ KHĐT), mặc dù gặp nhiều bất lợi cả trong nước và thế giới, song xu hướng đầu tư vào Việt Nam vẫn khả quan vì chúng ta có lợi thế về ổn định kinh tế - chính trị so với khu vực.

Hơn thế thị trường, lực lượng lao động, hạ tầng ngày càng được cải thiện cũng như hỗ trợ của Chính phủ và quyết tâm của chính quyền địa phương.

Ông Thắng nhận định: FDI trong năm 2009 - 2010 vẫn rất triển vọng cho các dự án đầu tư trung và dài hạn vào Việt Nam. Tuy nhiên, trong điều kiện khủng hoảng tài chính toàn cầu, vốn đầu tư trong năm 2009 và 2010 có thể giảm đáng kể so với năm 2008. Dự báo vốn đăng ký khoảng 20 tỷ USD, vốn thực hiện khoảng 11 - 12 tỷ USD.

Như vậy có nghĩa là mặc dù vốn đăng ký sẽ giảm mạnh so với năm 2008 song vốn thực hiện thì vẫn được dự báo là bằng, thậm chí còn cao hơn một chút.

Theo GS. TS Nguyễn Mại, mặc dù là thị trường hấp dẫn đối với các nhà đầu tư tiềm năng có tầm nhìn trung và dài hạn, song việc đầu tư sẽ phải cân nhắc kỹ hơn, mất nhiều thời gian hơn để quyết định tiến hành dự án đầu tư. Các ngân hàng cũng không dễ đưa ra quyết định cho vay các dự án lớn trong điều kiện khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Bởi vậy, để thu hút đầu tư nước ngoài, Việt Nam cần tranh thủ thời cơ mới, nhất là khi có nhiều nhà đầu tư từ Trung Đông đã thể hiện mối quan tâm đến Việt Nam với những dự án lớn. Các dự án FDI phải được coi trọng hơn tới chất lượng và hiệu quả cùng với việc tạo điều kiện hỗ trợ cho các nhà đầu tư.

Tại hội thảo “Tác động của gia nhập WTO với đầu tư nước ngoài tại Việt Nam” diễn ra ngày 9/1, GS. TS Claudio Dordi, trưởng nhóm chuyên gia tư vấn Dự án EU-Vietnam Mutrap III cho rằng: Việt Nam nên quan tâm đến vận động chính sách, cải cách hệ thống pháp luật, tăng cường vai trò khu vực tư nhân, loại trừ sự thiên lệch, thiên vị trong chính sách… như vậy sẽ làm tăng lòng tin cậy của nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam.

Lan Hương