Kinh tế Mỹ sẽ thay đổi ra sao dưới thời ông Joe Biden?

Việc đảng Dân chủ kiểm soát Hạ viện và phần lớn Thượng viện sẽ giúp ông Biden "xuôi chèo mát mái" trong các chương trình nghị sự của mình.

Vậy ông sẽ có những bước đi nào?

1. Thúc đẩy chi tiêu cứu trợ Covid-19

Kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11, ông Biden đã hứa hẹn rằng những gói cứu trợ đại dịch bổ sung sẽ là ưu tiên và là trung tâm của các kế hoạch của ông.

Hôm qua (14/1), ông Biden đã công bố "Kế hoạch giải cứu người Mỹ" trị giá 1.900 tỷ USD. Kế hoạch bao gồm hỗ trợ trực tiếp 1.400 USD cho mỗi công dân Mỹ và 350 tỷ USD viện trợ vào các bang.

Đề xuất của ông Biden cũng sẽ mở rộng, kéo dài các phúc lợi thất nghiệp và dành 70 tỷ USD cho việc thử nghiệm và phân phối vắc xin chống virus corona.

2. Kêu gọi tăng lương tối thiểu và thuế

Trong cùng ngày, Biden kêu gọi tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD. Ông tránh đề cập trực tiếp việc kêu gọi tăng thuế nhưng cho biết có kế hoạch đảm bảo các tập đoàn và những người đứng đầu phải trả thuế công bằng.

Ông cũng hứa sẽ tăng thuế đối với các hộ gia đình giàu nhất và đảo ngược một phần chính sách cắt giảm thuế của Tổng thống Trump, khi mức thuế cao nhất giảm từ 35% xuống còn 21%.

Tuy nhiên, ngay cả với đa số đảng Dân chủ, ý tưởng cũng không dễ dàng sớm trở thành hiện thực vì việc thông qua những động thái như vậy cần sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa.

Các nhà phân tích Phố Wall tin rằng, mức thuế cao hơn sẽ chưa thể xảy ra. Nhưng Jason Furman - giáo sư tại Trường Harvard Kennedy và là cố vấn kinh tế dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama cho biết, một số loại thuế vẫn có thể tăng.

3. Tìm các khoản chi tiêu nghìn tỷ USD vào cơ sở hạ tầng thân thiện với khí hậu

Trong chiến dịch tranh cử, ông Biden cam kết sẽ khởi động nền kinh tế Mỹ với các khoản đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng, tập trung vào các hạng mục thân thiện với khí hậu như trạm sạc cho xe điện.

Ông Biden dự kiến sẽ thúc đẩy một gói viện trợ kinh tế ngay lập tức và sau đó là gói đầu tư thứ hai, lớn hơn với việc tăng thuế và tài trợ cho giao thông công cộng, tàu hỏa và các hạng mục khác.

Nhưng việc thuyết phục Quốc hội duyệt các khoản chi tiêu cho các công trình công cộng lớn có thể là một điều nói dễ hơn làm.

Những kế hoạch nâng cấp cơ sở hạ tầng mà Tổng thống tiền nhiệm Donald Trump cam kết đã trở thành trò đùa khi liên tục chậm tiến độ. Nhiều chính sách thân thiện với khí hậu vẫn còn gây tranh cãi trong giới kinh doanh và đảng Cộng hòa.

4. Thay đổi trật tự về nhập cư và môi trường

Ông Biden sẽ không cần phụ thuộc vào Quốc hội về mọi thứ và có khả năng sẽ tập trung quyền điều hành của mình vào các vấn đề như nhập cư và môi trường - hai lĩnh vực mà giới doanh nghiệp thường tách ra khỏi chính quyền Trump.

Ông Biden hứa sẽ nhanh chóng đảo ngược các hành động trước đây của ông Trump như tái gia nhập Hiệp định Khí hậu Paris và chấm dứt lệnh cấm đi lại từ một số quốc gia có tôn giáo chủ yếu là đạo Hồi.

Ông Biden cũng có quyền tác động đến chính sách thông qua những người được bổ nhiệm các quy tắc mới quản lý các vấn đề như ô nhiễm và khả năng chi tiêu của Washington mà ông đã cam kết sử dụng để tăng nhu cầu về xe điện.

5. Giải quyết các khoản nợ sinh viên

Không rõ ông Biden sẽ đi bao xa trong việc sử dụng quyền lực Nhà Trắng.

Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ như Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren và Chuck Schumer đã thúc đẩy ông ký các lệnh hành pháp xóa sổ khoản nợ lên tới 50.000 USD của sinh viên đối với chính phủ liên bang.

Ông Biden cho đến nay vẫn bác bỏ những lời kêu gọi hủy bỏ các khoản nợ một chiều như vậy. Ông ủng hộ các đề xuất bỏ qua khoản vay liên bang lên tới 10.000 USD cho các sinh viên.

Nhà kinh tế Pippa Malmgren - người từng làm việc trong Nhà Trắng của cựu Tổng thống George W. Bush - cho biết: "Trong vài năm đầu chính quyền Biden sẽ thấy họ dành nhiều thời gian trong việc cố gắng thiết lập quan điểm chính sách chính xác là như thế nào vì có sự không thống nhất với nhau".