Kiểu đầu tư lạ lùng của Shark Phú: Rót vốn vì CEO xinh, không do sản phẩm?

Trong tập 2 của chương trình Shark Tank Việt Nam (Thương vụ bạc tỷ) mùa 4, Nguyễn Thị Thu Hằng, CEO Wiibike, đã kêu gọi 1,5 tỷ đồng cho 1% cổ phần. Theo giới thiệu, sản phẩm chính của đơn vị này là các dòng xe đạp trợ lực điện nguyên chiếc, sử dụng "năng lượng xanh" - pin lithium. 

Nhận thấy tiềm năng phát triển, Shark Phú đưa ra đề nghị 1,5 tỷ đồng cho 10% cổ phần, còn Shark Bình đưa ra đề nghị 3 tỷ đồng cho 33% cổ phần.

Tuy nhiên, vấn đề gây tranh cãi từ thương vụ gọi vốn trên không phải việc đầu tư mà từ phát ngôn của Shark Phú và Shark Hưng trong chương trình.

Như lúc mới xuất hiện, CEO Thu Hằng hỏi các Shark có thấy điều gì đặc biệt ở chiếc xe mình vừa đi không. Shark Phú cười tủm tỉm nói: "Anh chỉ mải nhìn em, nên chẳng thấy gì đặc biệt ở chiếc xe cả".

Sau đó, Shark Hưng liền rời "ghế nóng" lên xem thử kết cấu của xe. Sau phần giải đáp, mô tả sơ lược về động cơ, kết cấu sản phẩm từ nữ CEO, Shark Hưng đã buông một câu gây tranh cãi: "Tôi lên đây xem, hỏi cho vui thôi, chứ lúc đi vào, thấy Shark Phú cười, biết cái deal này cũng nhanh thôi. Tức là, giải pháp là xanh, startup thì xinh, Shark Phú vào cười rồi. Thôi, anh em mình về (Shark Hưng nói với Shark Bình)".

Đỉnh điểm, trong khi CEO Wibike đang giới thiệu về sản phẩm, mô hình kinh doanh với những hoài bão về một môi trường xanh, sạch đẹp trong tương lai, Shark Phú nói: "Em không cần giải thích gì thêm về business. Với anh, chỉ cần liếc mắt là biết business nào rồi. Nên anh đã nói ngay từ đầu, anh không quan tâm đến business, không quan tâm đến sản phẩm mà đang quan tâm đến mỗi em thôi. Anh chốt thế này, 1,5 tỷ đồng cho 10% cổ phần".

Thậm chí, Shark Phú còn đưa ra một cam kết khủng là "nếu hòa vốn trong năm nay, anh sẽ đầu tư gấp 10 lần". Sau khi cân nhắc, CEO Thu Hằng đã chọn Shark Phú là nhà đầu tư, đồng hành cùng doanh nghiệp.

Khi thỏa thuận kết thúc, Shark Hưng còn tiếp tục phán rằng: "Cứ xanh, sạch, xinh là xong".

Nhìn lại các mùa phát sóng, đây không phải là lần đầu, các "cá mập" có những phát ngôn gây tranh cãi gây "dậy sóng" cộng đồng mạng.

Ví dụ như trong Shark Tank mùa 2, CEO Ohana - Cathy Thảo Trần từng bị Shark Phú trêu: "Nhìn em là anh thích đầu tư rồi, nhưng nhìn mô hình kinh doanh thì anh lại không muốn đầu tư. Mô hình kinh doanh này anh khẳng định luôn là thất bại, nhưng anh vẫn muốn đầu tư vào em".

Sau đó, Shark Phú đã đưa ra "khẩu vị" đầu tư quen thuộc, một là đầu tư dạng cho vay, không lấy lãi trong vòng một năm, nếu startup thất bại thì đội ngũ phải về làm việc cho ông trong 3 năm. Hai là đầu tư 3,5 tỷ đổi lấy 30% cổ phần, nếu thất bại thì đội ngũ Ohana phải đầu quân cho ông trong một năm.

Cũng trong mùa này, Shark Phú từng nói với nhà sáng lập ViralWorks Lê Hồng Thảo Quyên rằng: "Anh không hiểu lắm, nhưng vẫn muốn mua em".

Trong thương vụ này, ông Phú là người đưa ra lời đề nghị với mức định giá cao nhất cho ViralWorks so với các nhà đầu tư khác. Nhưng ViralWorks lại quyết định nhận đầu tư từ Shark Dũng.

Liên quan đến phát ngôn gây sốc mới đây, phía Shark Phú cho biết một trong 3 yếu tố để quyết định rót vốn cho startup là nhân tướng học. "Bản thân Founder hay người đại diện cho startup phải có tướng mạo, thần thái của người lãnh đạo; phải thể hiện được khát vọng, đam mê theo đuổi mục tiêu của mình đến cùng" là thông tin trên fanpage chính thức của "cá mập" này. 

Bên cạnh một số ý kiến cho rằng phát ngôn của các "cá mập" chỉ với mục đích để chương trình "mềm" hơn và bớt đi phần nặng nề, khô cứng thì cũng có những phản ứng khá mạnh mẽ. 

Trước những phát ngôn gây sốc trong tập 2 của Shark Tank Việt Nam, mới đây, TS. Nguyễn Phương Mai, tác giả của cuốn sách "Tôi là một con lừa" và "Con đường Hồi giáo" đã bày tỏ quan điểm, phản đối gay gắt.

Tiến sĩ cho rằng: "Trong ba chữ S, X mà Shark Hưng đúc kết để đánh giá thí sinh nào đáng được đầu tư, chỉ có Xanh và Sạch là về chất lượng của doanh nghiệp, còn chữ xinh là tiêu chuẩn gì vậy?" 

Đặc biệt, chị còn thẳng thắn chỉ ra, trong chương trình này, các Shark đang đóng vai trò giám khảo một cuộc thi phát sóng toàn quốc với số lượng đông người xem, tham gia vào một cuộc đàm phán kinh tế thực sự. Xinh đẹp hoàn toàn không nên liên quan đến cả ngữ cảnh lẫn tính chất của cuộc mặc cả kinh doanh này.

"Hãy tưởng tượng đoạn đối thoại này trong một cuộc phỏng vấn xin việc thì mới thấy sự lố bịch của nó. Trên tư cách là người được phỏng vấn, bạn chắc cũng không thể cười nổi khi biết mình vì đẹp trai hay xinh gái mà được chọn" - chị lấy ví dụ.

Truyền thông đại chúng ảnh hưởng lớn đến nhận thức của công chúng, nhất là lớp trẻ. Việc dung túng cho những phát ngôn thô bỉ, những cử chỉ suồng sã và hành vi quấy rối tình dục, phân biệt đối xử giới tính... thật khó thể chấp nhận", TS. Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển xã hội (ISDS) bày tỏ ý kiến.