Kiến nghị Thủ tướng về bất cập đầu tư dự án PPP

Theo VARSI, cần đảm bảo sự bình đẳng giữa Cơ quan Nhà nước và nhà đầu tư. Quy định pháp luật trong đầu tư theo phương thức đối tác công tư đặt quan hệ giữa Nhà nước và nhà đầu tư bình đẳng, hài hoà lợi ích các bên. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn nhiều bất cập trong việc thực hiện các cam kết của Cơ quan Nhà nước và nhà đầu tư trong hợp đồng dự án.

VARSI kiến nghiệ thay đổi cơ chế, chính sách ảnh hưởng tới phương án tài chính của dự án. Những năm gần đây, các chính sách, quy định pháp luật của Việt Nam thường xuyên thay đổi như quy định về thuế; về giá/phí hay quy định về quản lý, sử dụng tài sản công gây rủi ro cao trong quá trình đầu tư, ảnh hưởng xấu đến việc thúc đẩy đầu tư dài hạn.

Về cơ chế chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước và nhà đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư số 64/2020/QH14 quy định khi doanh thu có sự thay đổi (tăng hoặc giảm) được cơ quan Nhà nước xác định và nguyên nhân không xuất phát từ phía nhà đầu tư như: thay đổi quy hoạch, chính sách, pháp luật có liên quan,... thì Nhà nước và nhà đầu tư cùng chia sẻ rủi ro.

Tuy nhiên, Luật PPP chỉ quy định cơ chế chia sẻ rủi ro đối với các dự án mới (quy định ở bước phê duyệt chủ trương đầu tư) mà chưa làm rõ phạm vi cơ chế, cũng như hướng dẫn áp dụng đối với các dự án đã và đang triển khai nhằm chia sẻ và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho các dự án, kể cả các dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ triển khai khi Luật PPP bắt đầu có hiệu lực vào năm 2021.

Về đấu thầu cao tốc Bắc - Nam, thách thức lớn nhất hiện nay đối với các nhà đầu tư là huy động vốn tín dụng cho các dự án này. Với hàng loạt khó khăn, cơ hội để các nhà đầu tư tiếp cận được các dự án thành phần cao tốc Bắc Nam phía Đông là rất thấp. Chỉ khi nào, cơ chế của phương thức đối tác công tư là các bên cùng có lợi, cùng phát triển, tạo dựng được niềm tin, thì mới kêu gọi được thêm vốn trong dân, vốn từ nhà đầu tư nước ngoài cùng làm PPP.

VARSI kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành tiếp thu và khắc phục các bất cập nêu trên để việc đầu tư, khai thác các dự án theo phương thức PPP bình đẳng, an toàn, hiệu quả.