Không muốn thua kiện doanh nghiệp phải chủ động phòng vệ

Đó là nhận định của ông Nguyễn Phương Nam, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại tại Hội thảo “Kinh nghiệm xử lý các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của Úc” diễn ra sáng nay (29/9) tại Hà Nội.

Ở chiều ngược lại ông Nam cho rằng: “Khi chúng ta có ý định khởi kiện điều tra các sản phẩm của nước ngoài, thì cơ quan điều tra theo quy định của Việt Nam được quyền khởi xướng, nhưng cuối cùng, số liệu ở đâu ra. Do vậy, vẫn cần có sự hợp tác, hỗ trợ từ phía doanh nghiệp”.

Nói là vậy, nhưng việc kháng kiện điều tra phòng vệ thương mại tại úc cũng gặp rất nhiều thách thức, luật sư Đinh Ánh Tuyết, văn phòng luật sư IDVN chia sẻ: “Đơn cử như các cơ quan điều tra yêu cầu báo cáo số liệu nhiều, chi tiết, phức tạp và phải chứng minh được; thời hạn trả lời ngắn; đồng thời yêu cầu có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, hiệp hội và Chính phủ Việt Nam, luật sư tư vấn…”

Thế nhưng, luật sư Đinh Ánh Tuyết cho rằng: “Muốn kháng kiện thành công, Việt Nam cần xem xét kỹ lưỡng các cáo buộc của nguyên đơn về các chương trình trợ cấp; từ đó có sự phối hợp chặt giữa các bộ, ngành, hiệp hội trong cung cấp thông tin và giải trình các chương trình bị cáo buộc cho cơ quan điều tra Úc. Cùng với đó là chuẩn bị và được tư vấn từ ban đầu về chiến lược biện hộ trong điều tra chống trợ cấp và cáo buộc về phòng vệ thương mại”.

Về phần doanh nghiệp, luật sư Đinh Ánh Tuyết lưu ý: “Các doanh nghiệp nên cẩn trọng và phân tích kỹ lưỡng bản câu hỏi, cáo buộc của nguyên đơn và các dữ kiện thực tế để xây dựng chiến lược thích hợp trước và trong khi chuẩn bị bản trả lời và báo cáo số liệu; hợp tác nhanh chóng và đầy đủ với luật sư của Chính phủ trong việc cung cấp thông tin, số liệu;...”

“Dù thị trường nào, thì doanh nghiệp cũng đang bị điều tra áp thuế, điều đầu tiên phải tự vệ, phải cung cấp thông tin, nộp hồ sơ đúng hạn, hợp tác để thẩm tra một cách “tử tế”. Một trong những điều mà phía Úc không chấp nhận là số liệu không điều tra được, không thẩm tra, hay số liệu khai gian dối, khai sai... Họ sẽ áp một số liệu khác vào, thì sẽ rất nguy hại cho doanh nghiệp”, bà Tuyết cho biết thêm.

Theo thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại, thị trường Úc là một thị trường rất cởi mở và hợp lý, nhưng quan trọng là Việt Nam cần cung cấp thông tin, hợp tác. Đơn cử như Tôn Hoa Sen là một doanh nghiệp hiểu rõ một khi các đơn vị tiến hành điều tra thì sẽ tác động tới hàng hóa xuất khẩu như thế nào. Và phần lớn các vụ Úc khởi xướng điều tra thì Tôn Hoa Sen đều đã vượt qua được.

Ông Vũ Văn Thanh, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hoa Sen cho hay: “Hiện có rất ít văn phòng luật sư trong nước có kinh nghiệm ứng phó với các vấn đề phòng vệ thương mại, nhất là các vụ việc xảy ra ở nước ngoài”.

“Trong khi đó, việc thuê luật sư nước ngoài có chi phí rất tốn kém. Tại các doanh nghiệp Việt Nam, nguồn nhân lực có kinh nghiệm về phòng vệ còn khan hiếm... Để giải quyết vấn đề này, Tập đoàn Hoa Sen đã lựa chọn luật sư bản xứ, có liên kết với văn phòng luật sư tại Việt Nam và đồng thời thành lập bộ phận chuyên xử lý các vấn đề phòng vệ thương mại, đào tạo và tuyển dụng lâu dài...”, ông Thanh cho biết thêm.

Ngoài ra, một yếu tố cuối cùng mà các doanh nghiệp Việt hiện nay vẫn đang e ngại theo ông Thanh là: “Trong vấn đề hợp tác với các cơ quan điều tra và tuân thủ các quy định liên quan, hầu hết doanh nghiệp trong nước thường e ngại và không cung cấp một số thông tin nhạy cảm có thể ảnh hưởng đến kinh doanh, dẫn đến bị kết luận không hợp tác và nhận biên phá giá cao nhất, không tuân thủ các thời hạn về nộp bản trả lời câu hỏi...”.

Thế Hưng