Khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH là cần thiết

Kiện nhiều nhưng thu hồi ít

Ông Sang cho biết, BHXH thành phố có trách nhiệm thu BHXH của trên 33.000 doanh nghiệp (DN), hiện nay còn khoảng 500 DN nợ tồn đọng BHXH trên 3 tháng, trong đó có đến 100 DN nợ BHXH đã kéo dài trên 1 năm, đa số là các DN có vốn đầu tư nước ngoài.

“Hiện mức phạt tối đa mà các đoàn thanh tra lao đông có thể xử phạt DN nợ BHXH chỉ là 20 triệu đồng. Với mức phạt ấy, các DN sẵn sàng chịu phạt để tiếp tục kéo dài thời gian chậm nộp BHXH” - ông Sang cho biết thêm.

Năm 2008, được sự yêu cầu của đoàn đại biểu Quốc hội thành phố, BHXH TPHCM và các quận, huyện đã tiến hành khởi kiện 8 DN nợ đọng BHXH kéo dài, với số nợ tồn đọng là hơn 19 tỷ đồng. Tuy nhiên, BHXH chỉ thu được trên 5,5 tỷ sau nhiều khó khăn vì các DN phá sản, chủ bỏ trốn về nước.

Trong năm 2009, BHXH TPHCM đã tiến hành khởi kiện 62 DN nợ BHXH tồn đọng với tổng số nợ là trên 52 tỷ, sau khởi kiện, BHXH thành phố và quận, huyện đã thu hồi được trên 10 tỷ đồng (21% số nợ), hiện còn 42 DN bị kiện đang được các tòa án xem xét, giải quyết.

Dù thu hồi không như mong muốn nhứng năm 2010 tới, BHXH thành phố sẽ khởi kiện nhiều DN hơn năm 2009. Bởi dù sau các việc khởi kiện trong năm 2008, đã đánh động được các đơn vị khác còn nợ BHXH biết để lo việc khắc phục sớm số nợ còn tồn đọng.

Những khó khăn cần vượt qua

Ông Cao Văn Sang cho biết, đã có những chuyển biến tích cực của một số DN còn nợ tiền BHXH như trả trước khi bị kiện hay trả trong khi hòa giải… Hiện nay, các tỉnh lân cận như Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Tây Ninh… đã nối bước TPHCM, bắt đầu việc khởi kiện các DN còn nợ BHXH.

Tuy nhiên, ông Sang cho biết, dù biết kiện là thắng nhưng vẫn còn nhiều trở ngại về pháp lý cũng như cơ chế cần được sự tháo gỡ của các cấp thẩm quyền như thời gian giải quyết, xét xử quá dài. Chính DN nợ BHXH cũng lợi dụng điều này để họ làm ra lãi từ số nợ đó thậm chí để người chủ DN đủ thời gian để bỏ trốn về nước.

Mặt khác, hiệu quả của việc khởi kiện vẫn không đạt được như mong muốn, số tiền thu hồi còn quá ít, thậm chí số tiền trả nhỏ giọt, phần còn lại không biết bao giờ mới thu hồi hết. Có DN còn dùng chiêu phá sản để trốn nợ, khi đó không chỉ công nhân bị thiệt mà chính BHXH cũng phải chịu mất tiền án phí mà không thu hồi được nợ.

Ông Huỳnh Thành Lập, Trưởng đoàn ĐBQH, yêu cầu BHXH thành phố cần tăng cường công tác quản lý và kịp thời khởi kiện các DN nợ tồn đọng tiền BHXH quá nhiều, trong tinh thần tuân thủ pháp luật và có sự hài hòa quyền lợi giữa DN và người lao động.

Ngọc Thanh