Khác biệt lợi ích giữa làm việc định cư và đầu tư định cư tại Mỹ

Lấy thẻ xanh cho cả gia đình, con cái được học tập miễn phí, thời gian làm hồ sơ nhanh chóng, được hưởng đầy đủ quyền lợi như một công dân Mỹ bình thường…, đó là những phúc lợi mà chương trình Đầu tư định cư và chương trình Lao động định cư mang lại cho người tham gia. Nhưng hai chương trình này lại hoàn toàn khác biệt nhau về điều kiện tham gia, quá trình làm hồ sơ và đặc biệt sự khác biệt rất lớn về chi phí. Vậy điểm khác biệt đó là gì, chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích để có cái nhìn cụ thể hơn.

Đầu tư định cư (viết tắt là EB5) là chương trình đầu tư vào Mỹ để lấy thẻ xanh định cư Mỹ cho cả gia đình, được chính phủ Mỹ ban hành vào năm 1990. Có hai loại đầu tư là: trực tiếp hoặc gián tiếp, đầu tư trực tiếp là hình thức đầu tư mà nhà đầu tư tự quản lý và vận hành dự án của mình, đầu tư gián tiếp là hình thức đầu tư thông qua trung tâm vùng (Regional Center). Hiện nay, hình thức đầu tư gián tiếp thông qua trung tâm vùng rất phổ biến tại Việt Nam, có rất nhiều đơn vị kêu gọi nhà đầu tư Việt Nam đầu tư vào rất nhiều dự án trên khắp đất Mỹ.

Điều kiện tham gia chương trình là nhà đầu tư phải đầu tư tối thiểu 500.000 – 1.000.000 USD vào một dự án và phải tạo ra tối thiểu 10 công việc toàn thời gian nằm trong vùng kích thích việc làm của Mỹ. Ngoài ra, việc quan trong hơn hết là nhà đầu tư phải chứng minh khoản tiền đầu tư là tiền sạch, có nguồn gốc rõ ràng, đây là bước khó khăn nhất đối với nhà đầu tư Việt Nam. Thời gian xét duyệt hồ sơ trong vòng 2 năm, nhà đầu tư và các con dưới 21 tuổi được cấp thẻ xanh có điều kiện 2 năm sinh sống tại Mỹ. Và sau 2 năm nếu duy trì tốt 10 công việc toàn thời gian, nhà đầu tư và gia đình sẽ được xóa điều kiện và trở thành Thường Trú Nhân tại Mỹ.

Chi phí để tham gia chương trình này thì nhà đầu tư phải bỏ ra hơn 600.000 USD bao gồm tiền đầu tư là 500.000 USD, hơn 100.000 USD còn lại là phí luật sư, làm giấy tờ, chứng minh tài chính, phí chuyển tiền, quản lý dự án và phí chính phủ. Khả năng hoàn vốn sau đầu tư thì còn tùy vào dự án, thường thì sau 5 năm đầu tư thì nhà đầu tư mới được hoàn vốn dần, nhưng đến thời điểm hiện tại thì rất ít nhà đầu tư Việt Nam được hoàn 100% vốn đầu tư ban đầu. Chưa kể đến những dự án không khả thi thì khả năng hoàn vốn rất thấp, thậm chí còn mất cả thẻ xanh và có những doanh nghiệp lừa đảo, giam tiền hay trục lợi bất chính số tiền đầu tư của nhà đầu tư.

Lao động định cư được chính phủ Mỹ ban hành vào năm 1990, là chương trình làm việc để lấy thẻ xanh định cư cho cả gia đình tại Mỹ, gồm có 3 loại: Professional, Skill Workers và Unskill Workers. Đây là chương trình (Unskill Workers) dành cho người lao động phổ thông, không đòi hỏi bằng cấp, kinh nghiệm hay tiếng Anh. Điều kiện tham gia chương trình, người lao động phải làm việc cho một công ty có quy mô lớn tại Mỹ với một công việc dài hạn toàn thời gian (Full-time permanent job). Thời gian làm hồ sơ giao động từ 18-36 tháng thì cả gia đình đương đơn và các con dưới 21 tuổi được cấp thẻ xanh vô điều kiện trở thành Thường Trú Nhân hợp pháp tại Mỹ. Khác với chương trình đầu tư định cư, người tham gia không cần phải chứng minh tiền sạch mà chỉ chứng minh tài chính để đảm bảo gia đình không trở thành gánh nặng của Mỹ.

Chi phí tham gia chương trình này chỉ bằng một phần rất nhỏ chi phí của chương trình đầu tư định cư. Thử làm một phép tính nhỏ, nếu dùng số tiền hơn 600.000 USD của chương trình đầu tư định cư tham gia vào chương trình lao động định cư thì người tham gia có thể tiết kiệm nhiều hơn đầu tư định cư mà vẫn đạt được mục đích của mình.

Và với số tiền tiết kiệm hơn 500.000 USD đó, gia đình người tham gia có thể đầu tư tại Mỹ hoặc tại Việt Nam sẽ giúp gia tăng khối tài sản đó một cách đáng kể hơn nữa. Vì hiển nhiên đối với một nhà đầu tư chưa chuyên nghiệp, khi đầu tư vào bất động sản thì mỗi năm ít nhất dự án đầu tư của họ phải sinh lời từ 30% trở lên, nếu nhà đầu tư bỏ ra 500.000 USD để đầu tư thì tiền lời của họ sau 5 năm là hơn 2 triệu USD.

Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là chương trình nào có lợi cho người Việt Nam nhất. Chúng ta có thể thấy rõ ràng với cùng phúc lợi, thời gian làm hồ sơ như nhau thì chương trình làm việc định cư đáng để người Việt Nam lựa chọn con đường định cư và đầu tư bền vững tại Mỹ với chi phí cực kì thấp, quá trình làm hồ sơ không quá phức tạp và điều kiện tham gia hết sức đơn giản.

Xuân Vĩnh