Hầm Đèo Cả: Nguy cơ tăng thu phí tới 41 năm vì “vỡ” phương án tài chính

Nội dung trên được nêu trong văn bản kiến nghị Bộ Giao thông vận tải (GTVT) gửi Thủ tướng Chính phủ, về vốn Nhà nước tham gia thực hiện dự án và trạm thu phí La Sơn - Túy Loan hoàn vốn cho Dự án hầm đường bộ qua Đèo Cả (nối liền hai tỉnh Khánh Hòa và Phú Yên).

Được biết, theo hợp đồng ký kết giữa nhà đầu tư và Bộ GTVT, Dự án BOT xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả, bao gồm hầm Đèo Cả, Cổ Mã, Cù Mông và Hải Vân có tổng mức đầu tư 21.612 tỷ đồng, trong đó vốn nhà đầu tư huy động là 16.564 tỷ đồng, vốn nhà nước tham gia hỗ trợ là 5.048 tỷ đồng (tương đương 23,53%).

Dự án được Thủ tướng cho phép sử dụng 7 trạm thu phí để hoàn vốn, gồm An Dân, Đèo Cả, Ninh Lộc, Cù Mông, Nam Hải Vân, La Sơn - Túy Loan và trạm Bắc Hải Vân. Hiện các hầm Đèo Cả, Cổ Mã, Cù Mông đã hoàn thành, đưa vào khai thác. Riêng Dự án thành phần mở rộng hầm Hải Vân 2 dự kiến hoàn thành trong quý 4/2020.

Tại công văn số 6341/BGTVT - ĐTCT, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét bố trí 1.180 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước hỗ trợ Dự án, trước mắt, bố trí 50 tỷ đồng từ nguồn dự phòng chung và nguồn dự phòng 10%. Phần vốn còn lại, Bộ GTVT đề nghị các cơ quan có thẩm quyền cân đối trong năm 2020, 2021 và kế hoạch đầu tư công trung hạn năm 2021 - 2025.

Bộ GTVT cho biết, khoản tiền này không nằm ngoài phần vốn mà Nhà nước cam kết bố trí cho dự án và đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và ký hợp đồng với nhà đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.

Sau khi rà soát, cập nhật tổng vốn đầu tư  theo giá trị quyết toán, giá trị kiểm toán; cập nhật doanh thu thu phí thực tế, Bộ GTVT đã xây dựng 2 kịch bản xử lý phần vốn góp của Nhà nước trị giá 1.180 tỷ đồng.

Theo đó, trường hợp bổ sung 1.180 tỷ đồng vốn Nhà nước để bảo đảm mức tham gia của Nhà nước 5.068 tỷ đồng theo hợp đồng đã ký, thời gian hoàn vốn dự án từ 27 năm 5 tháng sẽ tăng lên 30 năm 3 tháng do doanh thu thu phí thực tế giảm và việc bổ sung phần vốn Nhà nước chậm so với dự kiến (trước đây tạm xác định là sẽ bổ sung trong năm 2019). Trường hợp không được bổ sung 1.180 tỷ đồng vốn Nhà nước, thời gian hoàn vốn dự án sẽ tăng từ 27 năm 5 tháng lên 32 năm 2 tháng.

“Trường hợp không được bổ sung 1.180 tỷ đồng vốn Nhà nước, có thể ảnh hưởng đến phương án trả nợ theo quy định hợp đồng tín dụng đã ký, nguy cơ phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng lớn đến chính sách tiền tệ của Nhà nước cũng như chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thu hút vốn đầu tư tư nhân” - Bộ GTVT khẳng định.

Bộ GTVT cho hay, ngoài phần vốn góp của nhà nước bị thu hồi, Dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ Đèo Cả đang phải đối diện với một “nút thắt” lớn là trạm thu phí La Sơn - Túy Loan vẫn đang bị “treo” do vướng Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Trên thực tế, tuyến La Sơn - Túy Loan đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý sử dụng để thu phí hoàn vốn cho dự án hầm đường bộ Đèo Cả và đã được Bộ GTVT phê duyệt phương án tài chính, ký kết hợp đồng với nhà đầu tư, nhà đầu tư cũng đã ký kết hợp đồng tín dụng với ngân hàng để giải ngân vốn.

“Nếu không bổ sung hỗ trợ vốn nhà nước với khoảng 2.280 tỷ đồng theo kết luận của cơ quan Kiểm toán thì thời gian hoàn vốn của dự án hầm Đèo Cả tăng đến khoảng 41 năm, phá vỡ phương án tài chính cũng như hợp đồng tín dụng đã ký kết…” - Bộ GTVT nêu rõ.

Đại diện nhà đầu tư cho biết, dù hợp đồng đã ký kết, hạng mục cuối cùng của dự án cũng sắp được hoàn thành, nhưng đến nay còn thiếu 1.180 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước chưa được giải ngân. Đặc biệt, dự án không thực hiện thu phí tại trạm Bắc Hải Vân, cơ chế thu phí tại trạm La Sơn - Túy Loan chưa được thống nhất và giá sử dụng dịch vụ không theo cam kết trong hợp đồng dự án, gây thiệt hại cho nhà đầu tư khoảng 650 tỷ đồng.