Giới ngân hàng vẫn "đi đêm" lãi suất

Khuyến khích ngân hàng giám sát lẫn nhau

Theo Thống đốc Nguyễn Văn Bình, trước khi công bố hạ lãi suất, Ngân hàng Nhà nước đã họp với 14 ngân hàng hàng đầu. Qua cuộc họp đó cho thấy, hiện tượng vượt trần vẫn còn, nhưng hết sức tinh vi, không dễ phát hiện.

Do đó, “Ngân hàng Nhà nước khuyến khích các ngân hàng tự giám sát nhau, chúng tôi sẽ tăng cường giám sát và kiên quyết xử lý những TCTD vi phạm lách trần lãi suất”, ông Bình nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo ông Bình, việc ban hành trần lãi suất hiện nay là biện pháp hành chính, có tính chất áp đặt. Vì mang tính áp đặt, nên trong cuộc sống có người muốn lách qua. Do đó, chúng ta phải có chế tài đủ mạnh để biện pháp hành chính đó phát huy giá trị.

Còn về biện pháp kinh tế thì với những việc đang thực hiện, NHNN tạo ra nền tảng kinh tế để các TCTD chấp hành trần lãi suất. Trước đây do thiếu thanh khoản nên các TCTD phải huy động bằng mọi giá, dẫn đến lách trần lãi suất bằng mọi hình thức để chống mất thanh khoản, cũng như giữ vững thị phần.

Tuy nhiên bằng việc cung ứng tiền của NHNN với lãi suất hạ từ đầu năm đến nay, nếu các TCTD vẫn cố lách trần huy động lãi suất cao thì chắc chắn các TCTD sẽ không chịu đựng được lâu. Không bị đổ vỡ bởi mất thanh khoản thì chắc chắn sẽ lỗ lớn.

Vì thế, vì lợi ích kinh tế các TCTD sẽ chấp hành quy định trần lãi suất của NHNN để đảm bảo chi phí hợp lý. Thống đốc cũng khẳng định nếu tình hình tiếp tục diễn biến tích cực như những tháng qua thì việc xem xét bỏ trần lãi suất là hiện hữu và khi điều kiện chín muồi, NHNN sẽ tháo dỡ trần lãi suất.

Thanh khoản dồi dào

Thông tin từ Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho biết: Trong quý I năm nay, thanh khoản ngân hàng đã được cải thiện rất tích cực, thậm chí vẫn đang được cải thiện mạnh mẽ.

Cụ thể, về thông số nguồn và sử dụng nguồn, trong quý IV năm 2011, sử dụng nguồn luôn cao hơn cả nguồn; nhưng từ đầu năm đến nay và ngay ở thời điểm hiện tại nguồn vốn đã nhiều hơn sử dụng nguồn 130.000 tỷ đồng.

Trước đây, tiền gửi của TCTD tại NHNN đạt 60.000 tỷ đồng, cao hơn cả dự trữ bắt buộc trung bình khoảng 15.000 tỷ đồng - 20.000 tỷ đồng và ổn định từ đầu năm đến nay.

Cũng thời gian qua (từ giữa tháng 3/2012), NHNN đã trái phiếu Chính phủ đã phát hành thành công trên 30.000 tỷ đồng, với lãi suất thấp từ 11,25% - 11,27% đối với kỳ hạn 3 năm. Bên cạnh đó, NHNN đã phát hành tín phiếu với tổng giá trị 45.000 tỷ đồng, với điều kiện nguồn vốn các ngân hàng tham gia phải thuận lợi.

“Những con số trên chứng tỏ thanh khoản của các tổ chức đang rất dồi dào. Cùng với những diễn biến tích cực từ việc giảm lạm phát, NHNN thấy rằng đã đủ điều kiện để tiếp tục giảm lãi suất”, Thống đốc Bình lý giải nguyên nhân hạ lãi suất.

Cũng theo thống kế từ ông Bình, lãi suất trong hệ thống liên ngân hàng hiện ổn định ở mức thấp. Lãi suất cho vay qua đêm phổ biến từ 6 - 7,5%/năm; còn lãi suất theo tuần, tháng cao nhất cũng chỉ ở mức 12%/năm. Những mức này còn thấp hơn trên thị trường mở và ổn định trong suốt ba tháng vừa qua. So với quý 4/2011, lãi suất trên liên ngân hàng đã giảm 4 % - 5%/năm.

Từ đầu năm đến, tuy chưa đồng đều ở tất cả các TCTD nhưng đã xuất hiện việc niêm yết theo các kỳ hạn khác nhau, thấp hơn trần cho phép. Còn về lãi suất cho vay, quý 1 giảm xuống từ 2 % - 3%/năm so mặt bằng chung so với quý 4/2011.

Nguyễn Hiền