Gian nan cuộc chiến thuốc lá lậu

Thuốc lá lậu lộng hành quanh năm

Nhiều năm qua, TP Hồ Chí Minh được xem là một trong những thị trường tiêu thụ thuốc lá lậu lớn nhất. Hoạt động buôn bán thuốc lá lậu diễn biến ngày càng phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Không khó để bắt gặp các loại thuốc lá lậu giá rẻ được bày bán tràn lan trên thị trường còn khiến cho mục tiêu hạn chế tỷ lệ người hút thuốc luôn là vấn đề nan giải.

Dù không ít lần cơ quan chức năng, các Đoàn kiểm tra liên ngành ra quân truy quét, bắt giữ hàng trăm ngàn gói thuốc lậu. Mới đây nhất, vào 4h sáng 9/5, trinh sát Đội 6 - Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Công an TP.HCM phối hợp Công an quận 12 phục kích, bắt quả tang một đầu nậu khi đối tượng này đang chở 1.200 gói thuốc lá nhập lậu đi tiêu thụ trên xe gắn máy.

Qua đấu tranh, Công an tiến hành khám xét nhà số 30 đường Trung Mỹ Tây 5 (khu phố 1, phường Trung Mỹ Tây, quận 12) đã thu giữ 30.000 gói thuốc lá khác, đa số là thuốc Jet được đóng thùng chờ mang đi tiêu thụ. Căn nhà trên do đối tượng tên Hoàng thuê lại làm nơi cất giấu, chia lẻ thuốc lá. Tại căn nhà khác Hoàng và vợ thuê để ở gần đó, công an thu giữ được thêm 30.000 gói thuốc lá lậu.

Bước đầu, tên Hoàng khai số thuốc trên mua lại từ các đầu nậu tại tỉnh Tây Ninh. Hàng chuyển về Hoàng cho tập kết tại hai căn nhà trên rồi chia lẻ cho “nài” bỏ sỉ và lẻ ở các chợ, hàng quán ở TP.HCM và các tỉnh lân cận.

Cũng trong đợt ra quân truy quét hàng giả, hàng lậu, công an huyện Hóc Môn cũng đã thực hiện lệnh bắt giam đối với Nguyễn Thị Vân (35 tuổi, ngụ P.Bình Hưng Hòa B, Q.Bình Tân), Hà Minh Chánh (33 tuổi, ngụ ấp 7, ngụ xã Xuân Thới Thượng), Lê Văn Duy (28 tuổi, quê Thanh Hóa), Đinh Văn Hùng (50 tuổi, ngụ xã Bà Điểm, Hóc Môn) và Nguyễn Chí Tho (19 tuổi, xã Xuân Thới Thượng, Hóc Môn) về hành vi “Mua bán hàng cấm”.

Loại hàng hóa được đường dây này mua bán chủ yếu là thuốc lá lậu, sau khi được các “nài” chở thuốc lá từ Long An về địa bàn một số quận huyện vùng ven thì bọn chúng tập kết lại rồi đưa ra thị trường tiêu thụ. Cụ thể, công an kinh tế đã bắt quả tang Hùng và Tho đang chất 2.000 gói thuốc lá ngoại hiệu Jet vào bao tải ngay tại nhà trọ không số thuộc ấp Đông Lân, xã Bà Điểm để mang đi bán kiếm lời.

Sau đó, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện tại khu vực đồng trống cạnh nhà số 54/6A ấp Tiền Lân 1, xã Bà Điểm, Vân, Chánh và Duy đang chất gần 2.000 gói thuốc lá ngoại hiệu Jet và Hero vào vỏ đựng phế liệu để ngụy trang, chuẩn bị đưa đi tiêu thụ thì bị bắt. Bọn chúng khai nhận, mỗi phi vụ làm ăn kiểu sang tay cũng kiếm được tiền triệu mỗi ngày.

Gian nan cuộc chiến thuốc lá lậu”

Thống kê của Cục Quản lý thị trường (QLTT - Bộ Công Thương) cho thấy, trong năm 2013 và những tháng đầu năm 2014, các lực lượng chức năng đã bắt giữ và xử lý trên 6 triệu bao thuốc lá nhập lậu các loại và 19.836 kg nguyên liệu. Mặc dù có sự quyết liệt hơn, song tình hình buôn lậu, buôn bán vận chuyển thuốc lá điếu vẫn diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn tinh vi và đa dạng hơn.

Qúa trình tìm hiểu của PV Dân trí cho thấy, giá gốc của một gói thuốc lá nhập lậu chỉ có 3.000 – 3.500/gói đồng nhưng đưa vào Việt Nam bán tới 16.000 - 17.000đ/gói. Khảo sát thực tế trên thị trường, có vô số điểm bán thuốc lá nhập lậu. Dù các quy định đã được ban hành khá rõ ràng đối với người sử dụng thuốc lá những xem ra vẫn chưa mang lại hiệu quả.

Theo Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có khoảng 900 triệu bao thuốc lá nhập lậu gây thất thu trên 4.000 tỉ đồng tiền thuế, đồng thời còn kéo theo lượng nguyên liệu mất khoảng 17.000 tấn/năm (tương đương với diện tích trồng là 9.000ha cây thuốc lá), gây khó khăn cho người trồng thuốc và cũng kéo theo mất việc làm của gần 40.000 lao động thời vụ. Đặc biệt, sự thiếu thông tin cảnh báo trên bao bì, nhãn mác và hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sợi thuốc cao…gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người tiêu dùng. Đáng lo ngại hơn là hiện nay không ít thuốc lá nhập lậu là thuốc giả có chứa các hóa chất độc hại ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người tiêu dùng như: dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sợi thuốc, nấm mốc, hàm lượng nicotin cao…

Thực tế cho thấy, thuốc lá điếu ngoại nhập lậu chủ yếu là Jet, Hero được đưa vào tiêu thụ phần lớn ở thị trường các tỉnh phía nam, trong đó TP Hồ Chí Minh được xác định là thị trường tiêu thụ lớn nhất. Các đối tượng vận chuyển hàng nhập lậu sẵn sàng ra tay chống trả lực lượng làm nhiệm vụ, cản trở để tạo điều kiện cho đồng bọn tẩu thoát hàng.

Tuy nhiên, một khó khăn khá lớn trong việc truy quét thuốc lá lậu lại nằm ở chính các quy định của pháp luật. Theo Cục QLTT nguyên nhân chính dẫn đến tình hình buôn lậu thuốc lá gia tăng và diễn biến phức tạp là do lợi nhuận từ hoạt động buôn lậu thuốc lá điếu ngoại cao hơn nhiều lần so với kinh doanh thuốc lá hợp pháp. Trong khi đó, quy định pháp luật chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự với đối tượng buôn lậu từ 1.500 bao trở lên, nên nhiều đối tượng xé nhỏ hàng để lách luật. Để đấu tranh chống tình trạng nhập lậu thuốc lá điếu cần sự phối hợp của nhiều lực lượng, đặc biệt là tăng mức phạt cao hơn đối với hành vi buôn bán vận chuyển hàng cấm là thuốc lá.

Ðồng thời, giảm số lượng thuốc lá điếu nhập lậu bị tạm giữ làm căn cứ xử lý hình sự xuống mức thấp hơn để răn đe các đối tượng kinh doanh vận chuyển mặt hàng này; có biện pháp chế tài mạnh hơn đối với các đối tượng có hành vi chống đối, cản trở lực lượng thi hành công vụ.