Gay go có tiền không tiêu được, bộ ngành muốn trả lại 8.000 tỷ đồng đầu tư

Bộ, ngành trả hơn 44% kế hoạch vốn được giao

Thúc đẩy việc giải ngân đầu tư công đang là một trong những nhiệm vụ quan trọng cần tăng tốc giai đoạn cuối năm để đảm bảo phục hồi tăng trưởng kinh tế. Theo đó, một hội nghị trực tuyến đánh giá về tình hình giải ngân vốn đầu tư nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vừa được Bộ Tài chính tổ chức với sự chủ trì của ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, Bộ Tài chính. 

Hội nghị có sự tham gia của đại diện các đơn vị liên quan thuộc Bộ Tài chính (Vụ Đầu tư, Kho bạc Nhà nước, Ngân sách Nhà nước…) cùng đại diện 11 bộ, ngành được giao dự toán vốn vay nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục Đào tạo, Bộ Y tế, Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam…).

Tại hội nghị, ông Trương Hùng Long cho biết, 9 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã rất nỗ lực thực hiện các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho công tác giải ngân vốn đầu tư nguồn vốn vay nước ngoài. Tuy nhiên, tính đến ngày 6/10, lũy kế giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài của các bộ, ngành mới đạt 19,03% (tức mới đạt 3.166 tỷ đồng trên tổng số 16.637 tỷ đồng kế hoạch vốn giao).

Kết quả này tuy gấp hơn 2 lần số giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài vào thời điểm Bộ Tài chính tổ chức hội nghị tháng 6 nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với kết quả cùng kỳ năm 2019 và 2020.

Đáng chú ý, tính đến ngày 6/10, Bộ Tài chính đã nhận được 9 văn bản của các bộ, ngành đề nghị trả lại kế hoạch vốn với tổng giá trị là 8.054 tỷ đồng, chiếm khoảng 44,08% kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao. Số vốn này có thể phải điều chuyển cho các bộ, địa phương có nhu cầu giải ngân vượt kế hoạch hoặc buộc phải hủy kế hoạch vốn theo quy định.

Với kết quả như trên, ông Long cho rằng mặc dù các bộ, ngành đã nỗ lực rất nhiều nhưng từ nay tới hết năm, việc hoàn thành tỷ lệ giải ngân so với kế hoạch vốn năm 2021 trên 95% kế hoạch được giao như mục tiêu Nghị quyết số 63/NQ-CP là không khả thi.

Giải ngân ì ạch do yếu tố dịch bệnh

Nói về tình trạng các bộ, ngành chậm giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài và phải trả kế hoạch vốn, ông Võ Hữu Hiển - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại phân tích, có 3 nhóm nguyên nhân chính.

Thứ nhất, tác động nặng nề của đại dịch Covid-19 ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện của phần lớn các dự án ODA.

Thứ hai, các dự án chậm tiến độ hoặc không có khối lượng giải ngân do các vướng mắc trong quá trình triển khai như: chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư, thiết kế cơ sở, chậm trong đấu thầu, ký hợp đồng; đang trong quá trình thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, điều chỉnh hiệp định vay với các nội dung như gia hạn thời gian thực hiện, thời gian giải ngân, sử dụng vốn dư, điều chỉnh chủ đầu tư, tỷ lệ thanh toán ngoại tệ/ nội tệ, điều chỉnh kinh phí giữa các hạng mục.

Thứ ba, công tác kế hoạch vốn chưa tốt, nhiều, bộ ngành chưa thể giao hết kế hoạch vốn chi tiết dẫn đến phải hủy dự toán.

Trong khi đó, theo đại diện Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Bộ có 15 dự án đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài, trong đó có 6 dự án chuẩn bị đầu tư nhưng các công tác liên quan như thiết kế kĩ thuật, giải phóng mặt bằng, đấu thầu xây lắp… của các dự án này đều đang vướng do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Vấn đề tương tự cũng xảy ra với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT). Đại diện bộ này cho biết, Bộ đã giải ngân 45,5% vốn đầu tư công nguồn vốn vay nước ngoài. Đây là một nỗ lực rất lớn bởi thời gian qua, nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, ảnh hưởng tới tiến độ triển khai các dự án.

Bộ NNPTNT cho biết đã gửi công văn tới các UBND các tỉnh xin cách ly tại công trường nhưng chỉ một số địa phương đồng ý, còn lại đều phải dừng thi công. Nhiều dự án thủy lợi tới nay được phép thi công lại khó triển khai vì đang mùa mưa...

Trước tình hình nói trên, Bộ Tài chính cam kết sẽ tiếp tục phối hợp tháo gỡ khó khăn, thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi; tiếp tục hoàn thiện quá trình kiểm soát chi, xử lý đơn rút vốn tại Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước để đảm bảo đúng thời hạn, đúng chế độ quy định, không để tồn đọng hồ sơ mà không có lý do.

Ông Trương Hùng Long cũng đề nghị, từ nay tới cuối năm, các bộ, ngành cần tích cực chỉ đạo kiểm tra, rà soát, giám sát, đôn đốc thực hiện kế hoạch vốn của các chủ dự án, kịp thời tháo gỡ ngay vướng mắc, khó khăn trong triển khai dự án và giải ngân; tiếp tục điều chuyển kế hoạch vốn nội bộ.

Trường hợp không thể điều chuyển nội bộ thì sớm có văn bản gửi Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính về việc cắt giảm để chuyển cho các bộ, ngành, địa phương khác.

"Hi vọng rằng từ nay tới cuối năm, các bộ, ngành sẽ làm tốt nhất ở mức có thể để đạt được kết quả giải ngân tốt nhất" - ông Long nói.