“Gà mờ” dự đại hội cổ đông

Đang trong mùa đại hội cổ đông. Thật bất ngờ chúng tôi đã chứng kiến những Đại hội cổ đông được tổ chức rất hình thức. Có lẽ do thị trường chứng khoán còn mới. Và các cổ đông vẫn trong tình trạng... “tập tành”. Anh Vinh, một cổ đông sở hữu 1.000 cổ phiếu của Công ty cổ phần đầu tư phát triển đô thị và khu công nghiệp Sông Đà (SUDICO - SJS) lần đầu tiên đến tham dự đại hội cổ đông của công ty này tại Hà Nội sáng hôm thứ hai vừa rồi.

Hội đồng quản trị nắm cuộc chơi

Đại hội được tổ chức trang trọng tại phòng họp chính của Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình, có sự tham dự của hơn 200 cổ đông. Săm soi qua bộ tài liệu dày hơn 50 trang mà công ty cung cấp (phần lớn là điều lệ công ty sửa đổi), thông tin mà anh Vinh, cũng như phần lớn cổ đông có mặt tại hội nghị này quan tâm nhất, là đề xuất tăng vốn điều lệ.

Sudico dự tính tăng vốn điều lệ từ 200 tỉ đồng lên 400 tỉ đồng, bằng hình thức phát hành cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 1/1 với giá 20.000 đồng một cổ phiếu, thấp hơn 20 lần so với giá đang giao dịch trên sàn.

Anh Vinh thậm chí không biết rằng mình có quyền chất vấn hội đồng quản trị ngay tại cuộc họp. Tuy thắc mắc là “không thấy báo cáo công ty đề cập đến việc họ trả tiền mua đất khu An Khánh cụ thể như thế nào?” nhưng anh Vinh lại cho rằng quyền đặt câu hỏi của mình đã qua rồi, vì “Ai muốn đặt câu hỏi thì phải đăng ký trước qua website của công ty, mà hạn chót đã qua rồi!”. Anh cũng không quan tâm lắm đến hội đồng quản trị, thực ra là không biết ai là chủ tịch hội đồng quản trị, và các thành viên gồm những ai.

Tại Đại hội cổ đông Cao su Đà Nẵng, không có ý kiến nào phản biện các phần trình bày của chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc hay kế toán trưởng. Chỉ có vài ý kiến mang tính hỏi thăm, trao đổi về tình hình giá nguyên liệu đầu vào, tác động của nó đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Sau khi biểu quyết, dù đại hội vẫn còn tiếp diễn nhưng anh M. ra về vì theo anh mọi người chỉ nói chuyện phiếm với nhau, chủ yếu dự đoán triển vọng của cổ phiếu trên thị trường mà anh thì trong tương lai gần chưa có ý định bán chúng.

Bà Phạm Thị Sum, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần đường Biên Hoà (tính đến thời điểm diễn ra đại hội) giải thích: "Những cổ đông tham dự đại hội lần này của chúng tôi đều là những cổ đông chiến lược có gắn bó lâu năm với công ty.

Vậy nên, những thông tin về hoạt động công ty, hiệu quả kinh doanh, chiến lược, kế hoạch kinh doanh đã được các cổ đông của chúng tôi nắm và theo dõi sát sao. Những vấn đề khúc mắc, cần quan tâm đều được họ góp ý, nêu lên một cách thường xuyên chứ không phải đợi đến đại hội".

Trong đại hội cổ đông Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín, một anh cổ đông ngồi hàng ghế dưới cùng liến thoắng phân tích từ lợi thế và điểm yếu giữa các ngân hàng, chiến lược kinh doanh của ngân hàng này hay ngân hàng kia, kế hoạch năm nay của ngân hàng liệu có khả quan, rồi tới những bí mật trong hội đồng quản trị, và giở báo cáo nhận xét số liệu này kia chưa rõ... khiến người ngồi xung quanh tưởng là gặp phải “đại cao thủ cổ đông”.

Nhưng trong khi những cổ đông khác tra vấn ban điều hành và nghe giải trình, thì anh ta ngồi cười, thậm chí đến biểu quyết cũng chẳng giơ phiếu. Không chờ đại hội kết thúc, anh ra về. “Khoác lác chứ chẳng được gì”, những người ở lại bảo.

Còn có những người đến dự cho vui, không cần nghe báo cáo kết quả, như chị P., cổ đông một ngân hàng. “Sao công ty không sắp xếp tiệc ngọt như mọi năm để ăn lót dạ cho đỡ đói nhỉ?!”, chị phàn nàn.

Sau đó, chị cùng vài người bạn bỏ dở buổi họp để đi lo cho cái đói của mình, gửi lại phiếu để người ngồi cạnh biểu quyết giùm. “Nhiều người biểu quyết chủ yếu vì tin ban quản trị, chứ cũng không hiểu rõ các con số lắm”, một nhà đầu tư nói.

Chất vấn cho có

Không khí đại hội có sôi sục hay không một phần cũng do ban điều hành. Tại đại hội Công ty sản xuất và xuất nhập khẩu Bình Thạnh (GIL), ban điều hành trả lời ngắn ngủn, không miêu tả kỹ các dự án đầu tư cho cổ đông, khiến không khí đại hội đôi khi nhìn nhau... không biết nói gì. Câu trả lời yêu thích của ban điều hành là chúng tôi sẽ gửi câu trả lời đến sau, một nhà đầu tư hóm hỉnh.

Có những nhà đầu tư đôi khi đến đại hội chỉ để nhìn lượng người tham dự, nếu đông thì... yên tâm tiếp tục đầu tư, còn thấy lèo tèo thì tìm đường bán gấp.

Các thành viên hội đồng quản trị thay phiên nhau đọc các báo cáo kết quả và kế hoạch, phương hướng kinh doanh được soạn thảo khá sơ lược, chung chung. Trong suốt một buổi sáng diễn ra đại hội, phần ý kiến cổ đông và trả lời ý kiến cổ đông diễn ra trong vòng hơn 20 phút, trong đó có khoảng 7 cổ đông đứng lên đặt câu hỏi hoặc phát biểu ý kiến.

Trong tâm trạng phấn khởi chung vì sắp được mua thêm cổ phiếu giá ưu đãi, các cổ đông SUDICO không đặt ra những câu hỏi cụ thể về việc nguồn vốn sẽ được sử dụng như thế nào.

Duy nhất có một nữ cổ đông chất vấn chỉ tiêu kinh doanh của công ty khi chị hỏi: “Trước khi có kế hoạch tăng vốn, mục tiêu doanh thu năm 2007 là 407 tỉ đồng. Kế hoạch của công ty là tăng vốn điều lệ gấp đôi, thêm 200 tỉ đồng, và chỉ tiêu điều chỉnh là đạt doanh thu 606 tỉ đồng. Phần lớn số vốn bổ sung này sẽ được sử dụng để phát triển khu đô thị Nam An Khánh, thế nhưng đây mới chỉ là giai đoạn bước đầu của Nam An Khánh và chưa có nguồn thu. Đề nghị hội đồng quản trị giải thích nguồn thu chính nhằm đạt được kế hoạch kinh doanh đó như thế nào?”.

Câu hỏi của chị không được trả lời. Hội đồng quản trị “tiếp thu ý kiến, xem xét và trả lời sau”. Các cổ đông cũng không phản ứng gì.

Nghị gật

Đại hội cổ đông của công ty đường Biên Hoà, theo kế hoạch sẽ diễn ra vào lúc 8 giờ sáng ngày 22/3/2007. Nhưng, mãi đến 8h50, khi đại hội bắt đầu khai mạc, hội trường chỉ mới có 119 cổ đông có mặt, sở hữu đại diện cho gần 11 triệu cổ phần, tỷ lệ 66,31%... Một tỷ lệ vừa sát để đại hội có thể diễn ra.

Đại hội diễn ra khá yên ả, từ việc biểu quyết để thông qua danh sách đoàn chủ tịch, đoàn thư ký, đến biểu quyết các việc khác đều được đa số những người có mặt đưa tay tất tần tật. Ngay cả phần phát biểu ý kiến, chất vấn, thắc mắc về hoạt động của công ty, cách trả thù lao, phân chia lợi nhuận... cũng không có mấy người có ý kiến.

Ghi nhận chính xác là chỉ có 3 ý kiến. Mà trong đó có một ý kiến tranh đấu về thu nhập cho công nhân, một ý kiến cho rằng tiền thù lao cho hội đồng quản trị sao mà cao thế? Nhưng sau đó, đã có người đứng lên bảo vệ cho hội đồng quản trị, cho rằng thù lao như vậy là tương xứng...

Đại hội cổ đông Sudico phần bầu hội đồng quản trị công ty. Trong hội đồng quản trị có thêm hai thành viên mới, trong đó một người là kế toán trưởng công ty. Trong các tài liệu do công ty cung cấp không có tiểu sử của các thành viên hội đồng quản trị, hầu hết các cổ đông nhỏ không có thông tin gì về những người mà họ bỏ phiếu bầu.

Tuy nhiên, việc bỏ phiếu diễn ra trôi chảy. Kết thúc đại hội cổ đông của Sudico, các cổ đông ra về với phần quà trong tay và tin vui họ sắp sửa được mua cổ phiếu ưu đãi.

Các thông tin báo cáo tài chính của Sudico còn hết sức giản lược, thiếu rõ ràng, nhưng có vẻ như các cổ đông Sudico chưa coi đây là chuyện quan trọng. Mối quan tâm hàng đầu của họ vẫn là chuyện sẽ được mua thêm cổ phiếu mới, và việc số cổ phiếu còn lại sau khi cổ đông hiện hữu đã đăng ký hết sẽ được phân phối như thế nào, cũng không ai đặt câu hỏi cả. Trong báo cáo của ban kiểm soát, không thấy đề cập đến việc kiểm toán của công ty.

Báo cáo sơ lược, thiếu thông tin minh bạch về các kế hoạch thu chi, về hội đồng quản trị… là tình trạng chung của các công ty trên thị trường chứng khoán chứ không chỉ riêng Sudico.

Người viết bài này thử tìm bản cáo bạch của công ty trên website của Uỷ ban Chứng khoán và website của công ty đều không có. Công ty Sudico cũng chưa có một bộ phận quan hệ nhà đầu tư hoặc quan hệ báo chí nhằm giải thích những thắc mắc của cổ đông khi cần thiết.

Cũng với một động tác đơn giản là sử dụng internet, bạn có thể tìm ra hồ sơ đầy đủ của bất kỳ công ty niêm yết trên các thị trường chứng khoán Mỹ tại website của Uỷ ban chứng khoán Mỹ, www.sec.gov.

Theo hồ sơ EDGAR, tất cả các công ty niêm yết đều phải nộp báo cáo tại đây. Một bản báo cáo thường niên (10K) của một công ty thông thường ngót nghét 100 trang và có đầy đủ chi tiết về tình hình thu chi tài chính, kinh doanh của công ty cho đến chi tiết về đại cổ đông và hội đồng quản trị. So sánh này để thấy thị trường chứng khoán Việt Nam còn thiếu tính minh bạch và có lẽ quan trọng hơn là chính nhà đầu tư chưa ý thức được mình có quyền đòi hỏi tính minh bạch từ phía công ty mình sở hữu cổ phiếu.

Theo Nhóm PV
Báo SGTT